1-Soal: Qaysi kesplerde oqughan yaxshi? Qaysi kesplerdin oqush mukapat élish éhtimalliqi yuquriraq?

Jawab (Bürküt): Amérikigha kélip, birer ijtimai pen saheside oqumaq asan emes. Chünki amérikiliqlar bilen riqabette oquydighan gep, in'giliz tili ularning öz ana tili. Ular bilgen bezi kichik tillarni siz menggü bilelmeysiz. Uning üstige ijtimai pen saheside oqush mukapat puli asasen bérilmeydu. Bolghan teqdirdimu amérikiliqlardin ashmaydu. Shunga tebii pen, sanaet penliride oqush, oqushqa yétiship méngish, oqush mukapat puli élish nisbeten asanraq. Amérika bügünki künde ijtimai pen kishilirige anche muhtaj emes, lékin tebii pen, sanaet penliri, méditsina penlirining ixtisasliq xadimlirigha bekmu éhtiyajliq.

2-Soal: Amérikida güzel sen'et saheliride oqumaqchi bolghanlargha ortaq dep qaraymen . Men hazir biyjing merkizi güzel sen'et inistitotida oquwatimen .kespim sifirliq karton lahiyelesh 数码动画设计 .bujehette amrika dunya boyiche eng tereqqi qilghan .eng dangliq inistitotlarmu amrikida oqush pulimu choqum intayin qimmet ,'ishlitidighan eslihelermu shundaq .eger men magistirliqni amrikining ashu dangliq inistitotlirida oqumaqchi bolsam oqush yardem pulliri ,turmush pullirini alalaymenmu? Adettiki kesplerge silishturghanda qandaq oxshimasliqlar bar?

Jawab (Bürküt): Bu kesp amérikida heqiqeten tereqqi qilghan. Lékin bu kespning oqush mukapat puli ehwallirini men anche bilip ketmeydikenmen. Sizge béridighan eng yaxshi tewsiyerim, FinalFantasy ependim yazghan "chet'elde oqush pursitini izdeshtin bir misal" namliq téma (<http://bilik.cn/bbs/viewthread.php?tid=15708>) gha asasen, mushu kesplerdin aspirant oqughuchi kobul qilidighan barliq mekteplerni izdep tépip, shu mekteplerning munasiwetlik fakultét, kesplirining tor bétige bérip, uchurlirini tepsili oqung. Birmu-bir oqung. Yene fakultét mudiri, fakultét katiplirigha élxet yollap "siler chet'ellik oqughuchilargha oqush mukapat puli béremsiler ... " dep sorang. Shu arqiliq bu ehwallarni igelliyeleysiz hem mukapat béridighan mekteplerge iltimas qilsingiz bolidu. (Eskertish: bu ehwal her qandaq kespke mas kélidu.)

3-Soal: Men bu yil xxx onwéristétining én'gliz tili maarip kespini puttürdum, méning bek chet'elge chiqip oqughum bar idi, lékin qaysi dölet qaysi kespning méning sharaitimge mas kélishini bilmidim, chünki méning kespim én'giliz tili bulghachqa nurghunlighan cheklimilikke uchraydikenmen, men qandaq qilishimni peqetla bilelmidim, meslihet birishingizni soraymen.

4-Soal: Mening toluq kurustiki kespim In’gliz tili. Men Amerikigha berip Elektron kespide oqusam bolamdu?

Jawab: (1) Amérikida In'gliz tilini Elektron kespige özgertip oqush pütünley mumkin. Yeni mektepke ashundaq iltimas qilip, qobul qilin'ghili bolidu. Buning sherti, siz Amérikigha kelgendin kéyin, aldinqi bir-ikki yil aldi bilen Elektron kespining bakalawr derslirini toluqlap oquysiz. Uni oqup tügitip bolghandin kéyin andin Elektron kespining magistirliq oqushini bashliyalaysiz. (2) Elektron kespide asprantliqta oqumaqchi bolghan chet ellik oqughuchilarning oqush mukapat puligha érishishi intayin qiyin.  Bolupmu birinchi yili. Kesip özgertip bu kesipke kirgenler üchün teximu shundaq.

5-Soal:  Méning hazirqi kespim fizika.  Emma, men kéyinki kespte kompyutér kespige qiziqivatimen. Undaqta méning bu yerde oqughanlirimni étirap qilamdu? Chünki bu kesp atlap oqushqa kirip qélishi mumkin?

Jawab: Amérikida kesp atlap oqushqa pütünley ruxset qilinidu. Amérikidiki birer mektepke asanraq qobul qilinish we oqush mukapat puligha érishish üchün, siz deslepte eng yaxshisi öz kespingizge iltimas qiling. Amérikigha kélip, bir mewsum oqughandin kéyin, bashqa özingiz yaxshi köridighan kespke almishiwalsingizmu bolidu. Bu pütünley mumkin.  Burun ijtimaiy pende oqughanlar Amérikigha kelgendin kéyin öz kespini tebbiiy pen’ge özgertsimu bolidu. Bundaq ehwalda Amérikining aliy mektipi bir oqughuchidin yéngi kespke ait 3 tin 5 kiche dersni toluqlap oqushni (make up) telep qilidu. Shu derslerni toluqlap oqup bolghandin kéyin, qalghan oqushni adettiki oqughuchilar bilen oxshashla dawamlashturghili bolidu.

6-Soal: Méning hazirqi kespim doxturluq. Emma, men Amérikida iqtisad yaki injinérliq kespliride oqughum bar. Ashundaq qilish mumkinmu?

Jawab: Amérikigha kelip oqushta, siz özingizning burunqi kespi bilen héch qandaq munasiwiti yoq bir kespke iltimas qilip, shu kespte oqush pütünley mumkin. Bundaq ehwalda 2 yol bar: 1) 2-bakalawr unwani oqush. Bundaq qilsingiz 2 yil etrapidila yene bir bakalawr unwani alalaysiz. 2) Biwasite magistérliq oqush. Bundaq ehwalda Amérikidiki aliy mektepler sizdin 3 tin 5 kiche yéngi kesptiki derslerni toluqlashni telep qilidu. Buni In'gliz tilida "make up courses" dep ataydu. Bu dersni oqup bolghiche, sizni "shertlik asprant oqughuchi" dep ataydu. U derslerni tügitip bolghandin kéyin, andin resmiy oqughuchi bolisiz. Shunga kesp almashturush jehette Amérikida héch qandaq mesile yoq. Kesp almashturghanda mundaq 2 paydisizraq teripi bar: 1) Bir aliy mektepke qobul qilinish adettikidin sel qiyinraq bolidu, emma, pütünley mumkin. 2) Oqush mukapat puligha érishish intayin qiyin. Eger siz teslepki bir yilliq oqush xirajitini hel qilalasingiz, Amérikigha kélip, özingiz xalighan kespte oquyalaysiz.

7-Soal: Men toluq kurusni In’gliz tili kespide oqiwatimen. Kelguside Yawropa yaki Amerikigha berip Muzika yaki bashqa bir kesipte oqughum bar idi. Shundaq qilish mumkinmu?  Oqush yardem puligha erishkili bolamdu?

Jawab:  Men sizdek oqughuchigha Yawropada qandaq purset barlighini bilmeymen. Lekin, siz Amerikida qaysi kesipte oqusingiz boliweridu. Mesilen, bizning qeshimizda burun sizge oxshash In'gliz tili uginip, Amerikida Tilshunasliq kespide magisterliq alghan bir ayal bar. Shunga siz bu yerge kelip, muzika kespi buyiche magistirliq oqusingiz boliweridu.  Lekin, mundaq 2 mesile bar:

1. Siz aldi bilen Muzika kespi toluq kurus oqushining 5 tek dersini toluqlishingiz kerek.
2. Bundaq kesiplerde oqush yardem puligha erishish asasen mumkin emes. Shunga oqush chiqimini ozingiz koturishingiz kerek. 

Bizning oyning qeshidiki California State University, Northridge, ning Muzika kespi intayin yaxshi bolup, ularning tor bet adrisi http://www.csun.edu/.  Shuninggha bir qarap beqing. Oqush puli jehettimu belguluk chushenchige erishisiz.

Sizge yene bir yol, birer doletke bashqa yol bilen chiqip, bir az pul toplap, andin oqushni dawamlashturush.

8-Soal: Men   hazir China  da  kanun  kaspida  okuwatiman ,,   likin  bu darska  malum  sawaplar tupayli  anche  kizikip  katmidim  , likin  Computer  ga Hili kizikiman  , hili mashhulatlarnimu  kilalayman ,  sawakdashlirim  arisidimu  Hili namim bar  , shunga  man  kiyin bu yarda  kanunning toluk kurs   diplomini  algandin  kiyin ,amirikigha  chikip  Computer  kaspide   Asprantlikta  okusam  bolamdu   , kandak  tayyarliklarni  kilishim  kirak  ?
 
Jawab: Siz Amerikida Computer Science kespide putunley oquyalaysiz. Eger siz bu yerdiki birer mektepke iltimas qilsingiz, ulas sizge aldi bilen bir "conditional admission" beridu. Siz bu yerge kelip Computer Science kespidiki toluq kurus dersliridin 4-5 ni toluqlap oquysiz.  Andin sizni resmiy qobul qilidu.  Uningdin keyin magistirliq unwani uchun oqusingiz bolidu.  Lekin, bundaq ehwalda sizning oqush yardem pulisigha erishishingizdin asasen umid yoq.


9-Soal:  Agar  man    bu  yarda   kanunning  tolok  kurisbi  putturgandin kiyin amirikiga birip  aspirantlikta  okusam  yani  国际商法  (Halkara  soda  kanuni)  bizdak  English  tili  ana  tili  bolmiganlarga  tas  kilamdu?  okush  mukapati  ilish  nisbitim  kanchilik?  

Jawab: Eger In'gliz tilidiki TOEFL imtihanlirida 550 tin yoquri nomur alalisingiz, bu yerdiki oqush tes kelmesligi mumkin.  Konkirit ehwal sizning In'gliz tili sewiyingiz bilen munasiwetlik. Xelqara soda qanuni kespide chet ellik oqughuchilargha berilidighan oqush yardem puli asasen yoq diyerlik bolishi mumkin, lekin men eniq bilmeydikenmen. Towendiki tor betining eng axirida korsitilgen usul boyiche Amerikidiki mekteplerning bu kesiptiki ehwalini tekshurup baqsingiz bolidu:  http://www.meripet.com/Main/QAUyghur2.htm

10-Soal: Man  hazir  English  tilidin  bashka  yana  bir  tilni  ugunup  mangay  digan Espan  tili  uginip  bakaymikin  digantim   birak  tihi  birarsiga mukim Jazimlashturmidim  , shunga  maslahat  bargan  bolsingiz  ,kiyinki  istikbalni  oyliganda  ,Cht'elga   chikip  okush  uchun  kaysi  tilni talligan muapik?     

Jawab: Eger waqtingiz bolsa, bashqa bir til ugen'ge qarighanda, In'gliz tilini teximu puxtilap, GRE gha obdan teyyarliq qilip, TOEFL bilen GRE imtihanisida yoquri netije elishqa tirishqining yaxshi. Shundaq qilsingiz sizning oqush pulini hel qilishingiz teximu asangha chushidu.  Eger siz In'gliz tilini puxta bilsingiz, Amerikidiki mektepler sizning yene qandaq til bilishingiz bilen qilche kari yoq.

11-Soal: Men baklawirliqni Junggoda qanun kespide oqup, kéyin chet elge chiqip bu oqushning asprantliqini oquy dégen idim. Lékin beziler bu mumkin emes deydu. Buninggha siz qandaq qaraysiz?

Jawab: Amérika we yawropadiki mekteplerning qanun kesipige qobul qilinish mumkinchiligi bar.  Lékin bu kesipte oqush mukapat puligha érishish mumkin emes. Amérikida baklawirliqni tebi’I pende oqughan oqughuchilar asprantliqni qanun kespide oquyalaydu.  Iqtisadiy qiyinchiliqni hel qilishning bir usuli: Baklawirliqni junggoda tebi’I pende oqush,birinchi magistirliqni chet elde oqush mukapat puli bilen oqush, andin chet elde qanun kespide oqush.  Bu musape jawaliq we uzun. Lékin u mumkin.  Shunga siz oylunup béqing. Men sizge utuq tileymen.

Jawap: Tereqqiy qilghan doletlerning yerlik kishiliri uginishke asanraq bolghan kesiplerni (mesilen, ijtima'i pen kesiplirini) we pulni kop tapqili bolidighan kesiplerni (mesilen, adikatliq we dohturluq-medisina kesiplirini) toluq igellep bolidiken. Bu kesiplerning tilgha bolghan telipimu yoquri bolghachqa, chet ellikler bu kesipte oqughan teqdirdimu, yerlik kishiler bilen riqabetliship, oz kespini rawan aqturush anche asangha toxtimaydiken. Shunga 1-ewlat chet ellikler asasen yerlik kishiler oqushni yaqturmaydighan hemde oqumaq-ishletmek qiyinraq bolghan tebbi'i-pen we injinirlik kesipliri bilen shughullinidiken. Shundaqla tereqqiy qilghan doletke kelgen chet ellikler uchun yoqurqidek tebbi’i pen we injinirlik kesiplerde gullinish pursitimu nahayiti kop bolidiken.

Shunglashqa, tebbi'i-pen yaki injinirlik kesiplirining birersini tallap oqusingiz yaxshiraq. Ashundaq kesiplerni tereqqiy tapqan doletning qaysisida bolmisun yaxshi aqturup ketkili bolidu.

Towendikisi bir qisim tebbi'i-pen we injinir kesiplirining In'glizche tizimliki. Bularning ichidiki ozingiz eng qiziqidighan kesiptin birni tallap oqusingiz, sizning qilidighan kespingiz siz uchun bir xizmetla bolupla qalmastin, kelguside u siz uchun sizge ghayet zor xoshalliq we qanaetlinish elip kelidighan rohiy uzuqmu bolup qalidu.