Men
buyazmamda déyilgen GREpütünley GRE General Testni
körsitidu. GRE Subject Testtoghriliq we GREdégen
néme, imtahan qurulmisi qandaq
dégendek mesililerdimu toxtalmaymen. Tordashlarning mushu
kulubtin we bashqa
tor betliridin tepsiliy uchurgha ige bolalaydighanliqigha ishinimen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------
GRE
imtahanini tunji qétim anglighinim hélihem ésimde
turuptu. Men uchaghda aliy mektepning 2-yilliqida oquyttim. U
chaghlarda men
"amirikigha bérip oqush üchün peqet TOEFLbersemla
bolidughu"dep oylap
yürettim. Biraq, shu mezgilde men tordin tuyuqsiz GREgha ait uchur
körüp qaldim
we "bu néme imtahan bolghiytti" dégen qiziqish bilen
dawamliq
izdidim. Shundin kiyin uqtumki, men amirikigha bérip oqush
üchün yalghuz
TOEFLla bersem yéterlik bolmaydiken. TOEFLpeqet méning
in'giliztili sewiyemning
qarshi terepning derslirini anglap chüshineligidek, we in'glizche
muhitta oqush
we turmushlirimni élip baralighidek iqtidargha ige ikenlikimnila
ispatlaydiken.
Biraq GREbolsa xuddi junggoning "aspirantliq oqushigha kirish
imtahani"gha oxshap qalidiken. Yeni, men eger amirikida aspirantliqta
oquymen deydikenmen, choqum GREbérishim kérek iken.
Shuning bilen
men TOEFLgha teyyarliq qilghach, GREgha
teyyarliq qilish pilanimni tüzüshke bashlidim. Men TOEFL
iBTgha küz peslige
tizimlatqachqa, shu yili yazliq tetilde öyge qaytmay,
"yéngi
sherq"til terbiylesh kursining "GRE"sinipigha tizimlitip oqidim.
Méning buyerde qoshmaqchi bolghinim, men "TOEFLgha teyyarliq
qilish
tejribilirim"dégen yazmamda "yéngi sherq"til terbiylesh
kursigha
qatnashmisimu bolidighanliqini éytqan. Biraq, méningche
GREgha teyyarliq qilish
jeryanida amal bar bu kursqa qatnashqan yaxshi. Chünki GREbilen
TOEFLtüptin ikki
xil imtahan bolup, GREgha adette heqiqetenmu yétekchi bolghan
muhitta teyyarliq
qilishni bashlisa, köp awarichiliqlardin saqlinidu, we GREgha
nisbeten téximu
chongqur tonushqa ige bolidu. Bu séstimiliq meshiq qilishqa
tolimu paydiliq
bolishi mumkin.
Men
qatnashqan kursning dersi adette chüshtin kiyn saet
üchtin kech saet toqquzdin ashquche bolup, arliqta bir saet tamaq
yiyish waqti
bar idi. Shunga men herküni etigendin chüshlük
tamaqqiche TOEFLgha teyyarliq
qildim. Tamaqtin kiyinmu yene bir yérim saettin ikki saetkiche
TOEFLning
matiriyallirini kördüm. Ders waqtigha ülgürüp
derske chiqattim. Arliqtiki bir
saet waqitta men sirtqa chiqip tamaq yégüdek sharait
bolmighach, yenila izimda
olturup TOEFLning matiriyallirini körettim, yaki derste qaldurghan
xatirilerni
retleytim. Shunga herküni"kün yoruq"waqtisi kirip
kétip,"kéche
yol chiraqliri közni chaqnitidighan" waqitta siniptin chiqattim.
Shundaq
bolghachqimikin, men waqtimdin nahayiti ünüm hasil
qiliwatqandek hés qilip,
özümdin tolimu memnun bolattim, we "ete dawamliq algha"dep
shuar
tolap qaytattim. (towa...)
men gerche
terbiylesh kursigha qatnashqinim bilen,
asasliq meqsidim peqet xatire qaldurush we méning kiyinlik resmi
GREteyyarliqimgha pilan tüzüsh idi. Chünki, u waqitta
xuddi éytqinimdek,
TOEFLgha teyyarliq qilish méning eng asasliq wezipem idi. Shunga
adette
GRE"ning sözlükini azdégendimu bir qétim
körüp bolghandin kiyin andin
qatnishidighan" terbiylesh sinipighimu xuddi élipbedin xewiri
yoq adem
edebiyat dersige qatnashqandek, qatnishiwerdim, xatiremni
yéziwerdim. Shu
teriqqide texminen on sekkiz künlerdin kiyin pütün
kursning dersliri tügidi. Men
kompyutirimgha konsipiklirimni retlep kirgüzüp qoyup, heqiqi
waqti kelgende
andin körey, dep tashlap qoydum. Shu tashlighanche, méning
TOEFLimtahanimmu tügep,
shu mewsümlük oqushummu axirliship, aliy mektep 3-yilliqning
qishliq tetilige
kelgende andin öyge qaytip u xatirilerni échiptimen.
Méning
"heqiqiy" teyyarliq qilishim del shu
qishliq tetildin bashlandi. Men GREning maqale qismini 3-ayning
axirigha orunlashturghan
bolup, qalghan qeghez yüzide béridighan
VerbalweQuantitativeqismini 6-ayning
béshida bérettim. Shunga bu qisqighine besh ayche
waqitdin qandaq qilip ünümlük
paydilinish méningdek bir emdi bismillasini bashlimaqchi bolghan
ademge
nisbeten heqiqetenmu bek bash qaturidighan mesilige aylandi. Shu
seweptin her
bir künnimu israp qilmay imtahan'gha teyyarliq qilishqa dair bir
tepsiliy pilan
tüzesh méning eng deslep we eng toghra qilghan ishim boldi.
Men del shu pilan
boyiche üzlüksiz tiriship, bu imtahannimu muwappiqiyetlik
bérip chiqtim. Méning
imtahan'gha teyyarliq qilish pilanim we usulum töwendikiche:
1.pisxilogiye:
bu men herqandaq bir muhim ishqa tutush
qilishtinn burun oylishidighan birinchi mesile, bu qétimmu hem
shundaq. Chünki,
méningche bir ademde eger öz-özige bolghan ishench
bolmisa, özining nime ish
qilmaqchi bolghanliqini bilmise, özining reqibining kimlikidin,
reqibini qandaq
yéngish kéreklikidin bixewer bolsa, undaqta u ademdin
héchqandaq ümüd kütkili
bolmaydu. Chünki bashlinishtila u adem özini özi meghlup
qilip bolghan bolidu. Men
GREgha tizimlitishtin burun özümning bu imtahan'gha bolghan
köz-qarshimni,
pisxilogiyerimni toluq bir dengsep chiqtim. Men nime üchün bu
imtahanni
bérimen? Chünki amirikigha aspirantliqqa oqushqa kirish
üchün bu mangmisam
bolmaydighan bir qedem. Undaqta eger yaxshi bérelmisemchu? Undaq
bolmaydu.
Chünki, GREmen üchün ikkinchi qétimliq "aliy
mektep imtahani". Men
del mushu imtahan arqiliq méning kiyinlik teqdirimni
özgertelishim mumkin. Shunga
jénimni tikip qoyup bolsimu bu imtahanni yaxshi bérimen.
Eger shunche tiriship,
yenila yaxshi netijige érishelmisemmu héchqisi yoq.
Chünki hich bolmighanda men
özümning qolidin kélidighanning hemmini qildim, eng
zor derijide tirishtim. Mushuning
özi yéterlik. Chünki nurghun ishlargha bende ajizliq
qilidu.
2.nishanim:
italiyelik yazghuchi makyawélki yazghan
"hökümdarlar desturi" dégen kitapta mundaq bir mezmun
bar: usta
mergen nishanni qargha alghanda esli nishandin yuquri orunni chenleydu.
Bu
hergizmu esli nishandin yuquri yerge tekküzüsh bolmastin,
belki mergen bilen
nishan otturisidiki arliqtin hasil bolghan oqning töwenlesh
xususiyiti arqiliq
axirqi hésapta nishan'gha neq tegküzüsh. )asasiy
mezmun, bu yerde déyilgini
mergenning oqya étishi(
men shu
kitapni oqughandin tartip hazighiche del mushuxil
"usul" arqiliq özümning "nishanni qarigha éliwatimen".
GREmu
hem shundaq. Men GRE toghriliq tepsiliy bir "tekshürüsh"
élip bardim
we özümning imtahan netijisige bolghan nishanimni
békittim: maqale qismida 5tin
yuqiri élish. Qalghan qeghez yüzide bérilidighan
ikki qismida toluq nomur
élish!
3. Maqale:
men "yéngi sherq" terbiylesh
kursigha qatnishiwatqan mezgilde maqale toghriliq eng jiq konsipik
qalduruptikenmen. Undin sirt men TOEFLgha teyyarliq qilish jeryanida
maqale
iqtidarimni, mundaqche qilip éytqanda in'gliztilida
söz-jümlilerni rawan yézip,
meqsitimni bildürüsh iqtidarimni, yaxshi meshiq
qiliwalghanidim. Shunga bu
iqtidarim méning GREning maqale qismigha teyyarliq qilishimgha
xélila asas
sélip berdi. Biraq némila dégen bilen TOEFL bilen
GREning maqale qismida zor
perq bar: aldinqisi bolsa, méning bir tilda rawan
söz-jümlilerni yézip chiqish
iqtidarimni sinaydu. Kiyinkisi bolsa, méning bir rawan
jümlilerdin terkip
tapqan maqale yézishla emes, belki yazghan maqalemning choqum
"edebiy" tüs alghan bolushi, belgilik pelsepewi teshebbusi
bolushi,
we logikiliq analiz qilish iqtidari bolushiini sinaydu. Mundaqche qilip
éytqanda, GREning maqale qismi nepis in'giliz tili
yéziqchiliq iqtidari we
imtahan bergüchining mesililerni logikiliq analiz qilish
iqtidarini ölcheydu. Shunga
men eger maqale qismida 5 tin yuquri )toluq nomuri alte( alimen
deydikenmen bu
ikki jehette küchishim kérek. In'giliz tilida rawan
jümlilik maqale
qurashturush iqtidarigha ige mendek birsi üchün bir "nepis
jümlilik maqale
qurashturush"iqtidarini yétildürüsh heqiqetenmu
asan'gha toxtimidi. Chünki,
men qandaq usul qollinish kéreklikini bilelmidim. Buning
üchün in'gliz tilidiki
nurghunlighan edebiy kitaplarni oqaymu? Qaysi kitaplarni oquymen?
Gherpning
kilastik eserlirichu? Shunche waqit serp qilip oqusam qanchilik
ünümge
érisheleymen? ... Mushundaq ayighi tügimes suallar waqit
qistap kéliwatqan
peytte méni ganggirtip qoydi. Neq shu chaghda men kitapxana
arlawétip en'giliye
kembirij neshriyati chiqarghan "The Cambridge Companion to
Philosophy" dégen bir yürüsh in'glizche kitapni
uchritip qaldim. Bu
kitaplar hazirqi zamandiki pelsepe saheside közge
körün'gen ilim igilirining
ilgiriki pelsepechilerge bolghan közqarshi, ularning netijisige
bolghan baha,
dégendek obzorlar toplimi bolup, men buyürüshlük
kitap ichidin "Critical
Theory" we "Heidegger"dégen ikki kitapni sétiwaldim.
Mining
nezirimde eger in'giliztilida xuddi ana tili in'gilizche bolghan
kishilerdek
rawan, nepis hem logikiliqi küchlük obzor xarektirlik yaxshi
maqale yézishni
öginimen, deydikenmen, bular méning eng yaxshi tallishim
bolalayti. Men u
kitaplarni sétiwélip, her bir betni, her bir qurni
tepsiliy oqup chiqtim, hemde
özüm yaxshi dep qarighan ipadilesh wastiliri, herxil
jümle shekillirini sizip,
birmu-bir xatirlep mangdim, hem bularni yadiliwélip
özüm yazghan maqalilarda
ishlettim. Méni téximu xushal qilidighini, men
sétiwalghan bu kitaplarda
nurghun pelsepewiy köz qarashlar bolup, men ularni hetta
abzas-abzas boyiche
yadiliwaldim. Chünki, GRE maqale qismida del shundaq
pelsepewiyliki küchlük
pakit-delil arqiliq özingizning közqarshini ipadilesh
iqtidaringiz yuquri nomur
élish-almasliqqa bérip taqilidu. Men shu chaghlarda
téxi özemche, ménngdek
bundaq "kesip ehlilirila déyeleydighan", bashqa
GREbéridighanlar
ézip-tézip yézip qalmaydighan, "ésl"
sözlerni yazalsiam choqum yuquri
nomur alalaymen dep qattiq ishendim. Shu teriqide nurghun quyuq
pelsepewiy
tüske ige jümlilerni yadiliwéliptimen. Oylighinimdek,
maqale qismi imtahanida
men del shu yadiliwalghanlar ichidiki bir abzasni shu péti
öz yazmamgha
kirgüzdüm. Söz jümliler we delil- pakitlar
méning oylighinimdinmu yaxshi
chiqti.
GREmaqale
qismining yene bir obdan yéri, adette uning
imtahan soalining ashkare bolishida. Yeni, GRE maqale imtahani Issue we
Argument
ikkila qismining soalliri bir soal "ambiri"din xalighanche tallap
chiqirilidu. Issuesoali jem'iy 244, Argumentsoali jem'iy 242bolup,
imtahan
meydanida del mushu soallardin kompiyutir xalighanche tallap sizge soal
chiqiridu. Mundaqche qilip éytqanda, bu bir soalni aldin
bilidighan imtahan.
Mesile del sizning shu aldin bilidighan soallargha teyyarliqni puxta
qilip
kirgen kirmigenlikingizde. Herqandaq yéziqchiliq iqtidari
küchlük hem
in'gliztili ana tili bolghan kishi üchünmu imtahan meydanigha
kirip, qisqighine
waqit ichide tunji qétim GREmaqale qismi bilen tonushup, u
suallarni tehlil
qilip, yaxshi maqale yézip chiqish undaq asan'gha toxtimaydu.
Del shu seweptin,
GREimtahan chiqirish we bashqurushqa mes'ul bolghan organ ETSmu bu
soallarni
aldin imtahan bergüchilerge teminlep, ularning teyyarliq
qilishigha asanliq
tughdurushni meqsed qilghan. Menmu qimmetlik bolghan imtahan waqtini u
soallarni tehlil qilishqa israp qilmasliq üchün, aldin'ala
pütün soallarni
tepsiliy körüp, herbir soalgha "eger mushu sual chiqsa qandaq
jawap
bérimen" dégenni chöridep özümning
nuqtilirini retlep chiqtim. Argumentqismining
soallirini tetqiq qilghinimda, herbirxil logikiliq xataliqlarni qandaq
ünümlük
usulda ipadilesh we uxil xataliqlarni tüzitishke bolghan shexsiy
közqarishimni qandaq
otturgha qoyushqa ait mexsus "shexsiy qélip" tüzüp
chiqtim. Shundila
imtahan meydanigha kirgende men ganggirap qalmayttim. U chaghlarda men
deslep
waqit belgilimey, özüm xalighan soalni tallap maqale
yézishqa bashlidim. Bezide
bir parche özüm razi bolghidek maqale yézip chiqish
üchün hetta nechche kün
waqit ketkenmu boldi. Köpinche waqitta men özüm yazghan
maqalini etisi yene
tüzettim, ikki kün ötküzüp yene tüzettim.
Shundaq qilip, eng axirqi özüm razi
bolghan haletke ekeldim. Imtahan'gha texminen yigirme künler
qalghanda men
waqit cheklep turup maqale yézishni meshiq qildim. Deslep, daim
dégüdek waqit
yétishmeytti. Biraq, bara-bara maqalem yazghanche aynip,
imtahan'gha bir kün
qaldi dégen waqitta belgilen'gen waqittin hetta sekkiz minut
burun maqalemni
tamamlap, hem tekshürüp bolidighan haletke yettim. Heqiqiy
imtahan künimu, men
kompiyutir aldida olturup, soallarni bir körüpla néme
yézishim, qandaq yézishim
derhal kallamgha keldi. Shu teriqide men hetta ikkila bölek maqale
qismini
muddettin besh minut burun ghelbilik tamamlidim, we téxi ikki
ret tekrar oqup
chiqishqimu ülgürdüm. Kéyinlik netijem maqale
qismigha ishletken usulumning
heqiqetenmu manga bek mas kélidighanliqini ispatlap berdi.
4.
Sözlük: bu pütün GREteyyarliq jeryanida
shekshübisiz
eng jiq waqit we küch serp qilidighan qisim. Chünki, GREning
Verbal qismida
eger sizning sözlük miqdaringiz yéterlik bolmisa,
undaqta tügeshtiingiz dégen
gep. Meyli oqush qismi bolsun, meyli bosh orun toldurush bolsun, weyaki
sözlük
soalliri bolsun, siz del özingizning sözlük
miqdaringizgha tayinisiz. Nurghun
GREbérishni oylashqanlar del mushu sözlük
ötkilidin ötishke közi yetmigech bu
imtahandin waz kéchidu, yaki del mushu ötkeldin ongushluq
ötelmigech bu
imtahanda yaxshi nomur alalmaydu. Menmu deslep bashqilardin anglighanda
"GREsözlüki adette yigirme ming öpchöriside bolidu"
dep anglighan. Mushu
xil "uchur"lar nurghun kishilerni béshidila waz
kechküziwetken. Biraq
men undaq qilmidim. Xuddi éytip ötkünimdek,
méning nishanim GREda toluq nomur
élish bolidiken, men choqum bu "yigirme ming" sözlükni
pütünley
yadilap bolishim kérek. Biraq, méning waqtim qis,
bari-yoq peqet besh
aychilikla waqit, bir tereptin maqale qismigha teyyarliq qilmisam
bolmaydu,
yene bir tereptin méning kespiy derslirim jiq hem tes, uninggha
qoshup bu
sözlüklerni yadilishim kérek. Undaqta men qaysi xil
usulni qollansam bolidu?
Men bashqilardin anglisam, GREimtahan meydanigha kirgenler adette
GREsözlük
kitabini )eng bek moda bolghini yéngi sherq terbiylesh
mektipining qurghuchisi
yü minxung yazghan qizil tashliq kitap, méning hés
qilishimchimu bu kitap
heqiqeten bek etrapliq yézilghan bolup, menmu shu kitapni
ishletken( az
dégendimu ottuz qétim ötküzüp bolghan
bolarmish. Biraq méning nedimu unchiwala
waqtim bolsun? Xuddi uyghurchidiki "pichaq söngekke yetkende"
dégendek, menmu del shu waqit qistap kelgen "alahide" ehwalgha
maslashturup "alahide" pilan tüzmisem bolmaydighan yerge yetken
idi. Shunga
men eng awwal u kitapni élip, ichidiki sözlüklerni bir
sitatiska qilip chiqtim.
Netijide shuni bayqidimki, GREsözlükliri qandaqtur bashqilar
dawrang qilghandek
"yigirme ming"bolmastin, peqet sekkiz ming etrapida iken. Uning
ichide men TOEFLgha we CET6,CET4lerge teyyarliq qilish jeryanida
ögen'gen we bu
kitapta tekrarlan'ghan sözlüklerni chiqirip tashlisam,
texminen besh mingche
söz éship qalidiken. Yeni, men waqit serp qilip yingidin
öginishke tigishlik
söz jem'iy besh ming etrapida iken. Eger bashqilar "yigirme
ming"dep
turiwalsa, belkim ilgiriki ögen'gen addi sözlüklernimu
qoshiwalghan bolishi
mumkin, biraq bashlan'ghuchtin tartip ögen'gen
sözlüklerni qoshup kelsimu,
méningche "yigirme ming" chiqmaydu. Shunga uxil
köz-qarashtikiler
belkim özlirining GREbérip qandaqtur alamet alemshumul ish
qiliwetkenlikini
danglighusi kelgendur, we yaki özlirining GRE bermeslikige birer
sewep tépishqa
urun'ghandur. Ishqilip ular GREni bashqilargha intayin sirliq, halqip
ötkili
bolmaydighan bir ghayet zor tagh qilip körsitidiken. Biraq
méning nezirimde
shundin tartip GREqandaqtur halqip ötkili bolmaydighan emes, belki
tirishsamla
choqum choqqisigha chiqalaydighan hem ongushluq halqip
öteleydighan taghqa
aylandi.
Andin men
qandaqtur bashqilargha oxshash usulda bu
sözlüklerni yadilashtin waz kechtim, we özümning
öginish usulini tüzüp chiqtim.
Eger men besh ay ichide besh ming sözlük öginimen
désem qandaq qilimen? Qandaq
qilghanda zérikmey, yaki zérikishni eng töwen
derijige chüshürüp bu sözlüklerni
yadilap bolimen? Buning jawabini yenila özümdin taptim. Men
xam söz
yadilimasliqim kérek, belki mediniyet öginishim
kérek. Yeni men bu sözlüklerni
öginishni birxil mediniyet öginishge özgertishim
kérek.
Shundin
kiyin, men kompiyutirimgha The Merriam-Webster
Dictionaryni qachilap, u kitaplardiki sözlüklerni bu lughette
birmu-bir axturup
chiqtim. Bundaq qilsam, birinjidin u sözlerni terjime qilin'ghanda
kélip
chiqidighan mena kemtüklikidin saqlinalaydikenmen, chünki u
sözlerni The
Merriam-Webster Dictionaryda in'glizche menisini eks ettürüp
béreligen bilen,
terjime qilghanda mene özgirishi, yaki toluq ipadilenmesliki
mumkin. Ikkinjidin,
bu sözlening in'giliztiligha qandaq kirgenliki, qandaq peyda
bolghanliqi
dégendek uchurlarni bileleydikenmen. Shu jeryanda hazirqi
in'gliztili
ishlitidighan jem'iyetning shekkillinish we rawajlinish tarixigha
bolghan
chüshenchem téximu ashidiken. Mesilen: in'gliztilida
Bazaardégen bir söz bar,
bu sözning menisi bizning uyghur tilimizdiki "bazar"sözi
bilen
oxshash bolup, The Merriam-Webster Dictionaryda bu sözning
kélish menbesini
"ottura asiyadiki milletlerning tilidin kelgen" dep
chüshendürgeniken.
Shuni izdesh jeryanida men bizning "bazar" sözimizning
in'gliztilidimu barliqini bildim )gerche "bazar" sözining esli
qaysi
tildin kelgenlikini bilmisemmu(. Ésimde qélishiche,
méning burun birjüp
amirikiliq dostlirim bolidighan. Er-ayal ikkisi mendin uyghurchidiki
"su" dégenni öginiwélip, "bundin kiyin biz
Waterdégenning
ornigha Suni ishletsek bolghidek, bu bek eplik hem siliq söz iken"
dégen,
hem Heaterdégenning ornigha Par)uyghurchidiki "par,'issitqu"(
sözini
ishlitishni dep yüretti. Téxi yagh we gürüch
arlashturghan tamaqlarni
"Polotüridiki tamaqlar"dep yüretti. In'glizlarning öz
tiligha
dunyadiki bashqa nurghun tillardin türküm-türkümlep
söz kirgüzgenliki hazirqi
in'gliz tilining sözlük hejmining shunchiwala chong bolup
kétiishige türtke
bolghan bir amil ) perzimche hazir in'gliztilidiki
sözlüklerning sani bir yérim
méliyondin ashqan bolishi mumkin(. Del shu sewep, men buxil
"söz
öginish" usulimda heqiqetenmu in'gliztili mediniyitige bolghan
nurghun
chüshenchilerge ige boldum, hetta nurghun sözlerning
kélip chiqishi toghriliq
bolghan qedimki epsane-riwayetlerdinmu xewrdar bolup qaldim. Herbir
sözni
lughettin axturush jeryanida u sözning menidash sözlirini we
qarshi menilik
sözlirini érinmey retlep chiqtim. Shundaq qilip, men bu
"besh
mingche" xetni birmu bir axturup, retlep chiqqiche üchinji ayning
axiri
bolghan bolup, imtahan'gha nahayiti ikki ayla qalghan idi. Bu
chaghlarda men
bilen teng imtahan béridighanlar alliburun GREsözlük
kitabini az dégendimu on
qétimdin artuq körüp bolghan idi.
Men shundin
kiyin qalghan ikki ayda qandaq qilip bu
sözlüklerni "az hem saz" usul bilen yadilash toghrisida
oylandim. Méni
xushal qilghini men u sözleni érinmey birmu-bir lughettin
axturup, terjimisini
tüzetkidek bolsa tüzitip, menidash we qarshi menilik
sözlerni retlesh jeryanida
u sözlerning xéli bir qismi tebiiyla ésimde qalghan
iken. Shunga kitapni
"ikkinchi" qétim yadlashqa bashlighinimda nurghun sözlerni
este
tutush manga asanla tuyuldi. Shu sewep méning kéyinlik
sözlük yadilishimmu
nahayiti ünümlük boldi.
Gerche
kéyinki jeryanlar manga ünümlük tuyulsimu, men
birinjidin toluq nomur élishni nishanlighanliqim, ikkinjidin
kespiy dersimning
jiqliqi seweplik waqit chiqiralmighanliqim üchün,
téximu qistap kelgen waqit
ichide "bir söznimu qaldurmay" este tutushqa yene bir "pilan"
tüzüp chiqtim. Adette nurghun balilar tordin "este tutush
waqit
jedwéli" dégendek uchurlani yighip, shu boyiche tekrar
sözlük yadilashni
dawamlashturatti. Men bolsam "özümning este tutush
iqtidarimgha özüm bir
déagnoz qoyup chiqay" dep izdendim. Qisqighine bir hepte ichide
mundaq bir
ishni bayqidim: eger men bügün yadilighan
sözlüklerni ete yene bir qétim, ikki
kün ötküzüp yene bir qétim, yene ikki
kün ötküzüp yene bir qétim, yene üch
kün
ötküzüp yene bir qétim yadilisam,
pütünley ésimde qalidiken. Shu wejidin men
özümning "kündilik wezipsi"ni turghuzdum. Qolumdiki
GREsözlük kitap
jem'iy 51bab bolup, men eger düshenbe yadilashni bashlighan
bolsam, méning
pütkül yadilash pilanim töwendikiche boldi:
... ... ...
Eng
béshidiki we eng axiridiki bablar del méning
shukünlük "yéngidin" ögen'gen
sözlüklirim bolup, adette eng
béshidikini )mesilen üstidiki List 27-28ni( men etigen
seherde yadilidim. Eng
axirqi yene bir qétimliq tekrarlashni )mesilen yene
shukünning eng axiridiki
List 27-28ni( men uxlashtin burun tekrarlidim.
Men
in'gliztili sözlük yadilighanda hergizmu yézip
yadilimaymen. Chünki yézip yadilash xenzutiligha oxshash
shekilni asas
qilidighan yéziqqa mas kélishi mumkin, biraq
in'glizchigha mas kélishi natayin.
Men yadilighanda peqet kitapqa qarap "oqush" sheklide yadilidim.
Undin sirt men herxil xenzutili we uyghur tilidiki ishletkilila
bolidighan
sözlerni ishlitip, in'gliztili sözlük yadilishimgha
asanliq tughdurushqa
tirishtim. Mesilen: in'glizchidiki Humdrumdégen sözni
ikkige böldüm, yeni
Hum+drum,aldinqisi uyghurchidiki"xam" sözi bilen teleppuzi
oxshash,
kiyinkisi bolsa in'glizchidiki "dumbaq" dégen söz bolup,
men uni
"xam dumbaq" dep atiwaldim, we "xam dumbaq chalghandikin kélip
chiqqan bizarliq, yaki ichi pushush,zérikishlik, gheshlik"
dégendek
esliHumdrumsözining menisini oylap chiqtim. Herbir sözning
men xatiriligen
menidash yaki qarshi menilik we yaki baghlinishliq sözlerni bolsa
teng yadilap
mangdim. Mesilen:
fulminate, denounce, condemn, reprehend, rail, inveigh, censure,
upbraid,
chastise, chide, belabor,lambaste, vituperate, castigate, objurgate,
reprimand,
berate, reprove, rebuke, revile, exoriate, reproach, opprobrium,
impugn, flay,
flak, pan stricture. Bularning hemmisining "eyiplesh" dégen
menisi
bolup, peqet derijisining éghir-yéniklikige qarap
ayrilidu.
5.
Algibra: kishini xushallanduridighini GREning algibra qismi junggo
maarip
terbiyisde chong bolghanlar üchün intayin asan tuyulishi
mumkin. Chünki,
GREalgibra qismida eng tes bolghandimu junggoning toluq ottura
1-yilliqning
algibra bilimliridin sinaq chüshishi mumkin, biraq köpinchisi
toluqsiz ottura
sewiyidiki soallar. Shunga, GREning algibra qismida toluq nomur
élish asan'gha
toxtaydu. Peqet bixestilik qilmisila, we bezi algibraliq atalghularning
in'glizchisini almashturup qoymisisla. Shu wejidin, men adette
sözlük yadilap
hérip qalghanda,
6.
Meshiq: imtahan'gha texminen yigirme nechche kün qalghan waqitta
)beshinchi
ayning bashliri( pütün sözlüklerni yadilash,
konsipiktiki muhim dégen
mezmunlarni körüsh dégendek ishlarni asasen tamamlap
bolup, resmiy teqlidiy
meshiq ishlesh basquchigha kirdim. Bu basquchta men eng asasliq qilip
waqitni
ünümlük kontrol qilish we pütün GREimtahan
soaligha maslishini eng asasliq
mezmun qildim. Deslep daim waqit yétishtürüp bolalmay
aware boldum, yaki
waqitni yétishtürsem ishligenlirim xata chiqiwatqan. Shu
teriqqide men
"soallarni ishlep bolalmisammu meyli, biraq özüm ishligen
soalning
toghriliqigha kapaletlik qilishim kérek" dégen uqum
boyiche toxtimay
tirishtim. Netijide bara-bara ishligen soallarning toghriliq nispitimu
ashti.
Kiyin men waqittini téximu qis qilip ishleshke tirishtim. Shu
boyiche meshiq
qilip, eng axirida men belgilen'gen waqitta belgilen'gen soallarni
toghra
ishliyeleydighan derijigimu yetken boldum.
7. Ten
salametlik: bu bek muhim. Men herqanche
"jénimni tikip qoyup" imtahan'gha teyyarliq qilsammu, mende eng
awwal
shu desmiygha salghudek "jan" bolmisa bolmaytti. Shunga men her
heptisi üch qétim, her qétimda texminen qiriq
minutche mektepning chéniqish
öyige bérip éghirliq kötirishni dawamlashturup
keldim. Shuni hés qildimki, eger
men pat-pat herket qilip bersem, salametlikim yaxshila bolup qalmay,
téxi
chüshlükliri uyqu bésiwalidighan, kitap
köriwétip mügidep qalidighan
ehwallardin mustesna bolup, bir yaxshi halette öginish
qilalaydikenmen. Bu méning
ünümlük öginishim üchün
bekmu chong rol oynidi.
8.
Imtahan: pütün jiddiychilik bilen tolghan teyyarliq
basquchlirini ongushluq
tamamlap, eng yaxshi halette imtahan'gha kirdim. TOEFL
iBTbérishning aldinqi
kéchisi yatiqimdikiler méning
Imtahandin
chiqip men sirtta top-top chiqiwatqanlar arisidin bu imtahanni bergili
kelgen
birer tonush chiray chiqip qalarmu, dep shunche telmürüp
qarisammu, axirida
ümüdsizlinip qaytip kettim.
-----------------------------------------------------------------------
yuqarqilar
© Copyright 2004
Uyghur Meripet Homepage: http://www.Meripet.com