Pat
arida chet'elge
mangidighanlar diqqet
Jeck
Menbesi:
http://www.biliwal.com/modules.php?name=Forums&file=viewforum&f=43
Bu
timininhi Uyghur kona yeziqidiki adersi: http://www.izdinix.com/munbar/ShowPost.asp?ThreadID=17810
Shundaq qilip yene chetke méngishning
yuqiri dolquni yitip
kilish aldida turidu.her yilning 8-ayning otturliridin tartip taki
9-ayning
axirighiche bulghan waqit chetke oqush we yaki bashqa sewepler bilen
mangidighanlar yuqiri chekke yitidu. Ene shu waqitlarda chetke
mangidighanlar
bérip nede turimen, yolda nime bular, nimilerge diqqet qilishim
kirek,
nimilerni élip nimilerni qoyushum kirek digen mesililer
üstide ganggiraydu we
uning buningdin sorashqa bashlaydu. Lékin bizning millitimizdiki
bir yaman mijez
shuki, ular shunda qilip ming bir japalar bilen baridighan yirige
bériwalghandin kéyin üzidin kiyinmu yene
shundaqlarning barlighini, ularningmu
oxshashla mushu oxshash mesililerge düch kilidighinini untup
qalidu. Shuning
bilen bir adem tartqan japani keynidikiler oxshashla tartidu,
téxi beziler
bularni üzining "qimmetlik bayliqi" süpitide sir saqlap
bashqilardin
yushuridu. Birsi puti sépilghan tüshükke
keynidikilerning hemmisi sépilidu.
" teleylik " birersi bir yerlerdin üzi baridighan yerlerdiki
birsining ilxet adirsini tépip meslehet sorap xet yazsa , bu
ghujamlar
aldirashchiliqidin menpeet yetküdek ikki éghiz jawap
bermeydu. Bularni men
küptürgenlikim emes belki men yaki mining tunushlirim
uchrighan ishlar.
Hazirghiche bizde téxi uchurlardin ortaq paydilinish,
tejribisini kiyinkilerge
yetküzüsh éngi yitilimidi. Eger
her bir chet'elge chiqqan yoldashlirimiz üzining
tejrébilirini azraq bolsimu
yézip qaldurup mangsa bular bek nurghun uchur bop qalatti,
kiyinkiler azraq
japa tartatti. Yurtimiz, millitimiz üchün tühpe qushush
qandaqtur oqush
püttürup xizmet tapqandin kiyin melum pulni bir kimlerge iane
qilish, we yaki
karxana qurup ishsizlarni ishqa orunlashturushtila ipade tapmaydu.
Men pat yiqinda chetke mangidighanlarni
küzde tutup ular
belkim bashqilardin küp sorawatqan mesililer bulishi mumkin digen
mesililer
üstide bezi meslehetlerni yazdim. Mushulargha ihtiyajliq dep
qarighan oruq
-tuqqanliringlar bulsa yetküzüp qoyarsiler, chet'eldikiler
bolsa silerge
oxshash tiptiki soallar kelgen bulsa hem biridighan jawabinglar men bergen jawap
bilen
oxshash bulsa biwaste mushu yollanma adirsini birersiler.
1. Chetke
méngishtin burun pulni
qanda almashturimen.
üzingiz baridighan yerning qanda pul
ishlitidighanni
bilgendin kiyin shu pulgha biwaste almashturung. Tolaraq siz amrika
dolliri
yaki yawru bulushi mumkin. Siz aldi bilen baridighan dületning
wizisini
alghandin kiyn bankigha barsingiz 5000 dollar pulni shu
künlük nisbet buyiche
almashturup biridu. Buninggha siz peqet wizini kürsetsingizla
bulidu. Bu
bankining shexislerge pul almashturup birishtiki hazirqi eng yuqiri
ülchimi. Eger
mektepke oqush puli,
yataq puli, sughurta we yene bashqa bir ishlar üchün pul
tüleydighan bolsingiz
mektepning ashu pullirini tüleshni telep qilip yazghan qeghezni
élip kelsingiz
ular shuninggha asasen mektep nechche pul digen bulsa shunchilik pulni
yene
almashturup biridu. Yaki biwaste mektepning teminligen banka
hisawatigha urup
biridu. Bu jeryanlarda bir nimini terjime qiling, bir yerdin ispat
ekiling
deydighan telepliri bar. Shunga eger
bulargha ihtiyajliq bulsingiz aldi bilen bankigha bérip shularni
tepsli sorap
yéziwalghandin kiyin hemmini telepni tuluq
püttürüp kilip ikkinchi qétimda bir
qitimdila yughushturung. Barliq lazimliq hüjjetlerni kem digende
üch nusxa
qilip küpeytip andin bankigha béring. Eger
banka etrapidiki nusxilash orunlirida qilsingiz qimmet.
2. Chet'elge pulni qandaq élip mangimen.
1-amal. Pulingizni junggu bankisi arqiliq
baridighan
dületning puligha aylandurghandin kiyin méngishtin bir saet
burun pullarni bilingizge,
kusarning yanjuqigha, uzunraq paypaq kiyip paypaqqa we yene
üzingiz
oyliyalaydighan yerlerge tiqing. Bulangchi we yaki bashqilar qanche
oylap
chiqalmaydighan yer bolsa shunche yaxshi. Yolda méngish
jeryanida yéningizda
pul bar ademdek his qilip qalmang. Eger
baridighan yiringizge bérip bulghuche mihmanxanida
yétishqa toghra kilip qalsa
3 yultuz derijiliktin tüwen mihmanxanida yatmang. Yalghuz bir
kishilik yataqta
yéting. Yataqqa kiripla ishkni ichidin quluplap etisi
etigen'giche sirtqa
chiqmang. Birersi ishikini chekse achmang. Tamaqqa yolda yiyishke
éliwalghan
nanni chilap yeng. Taki baridighan yerge bérip bulghuche sirt
kiyimliringizni
ixtiyarsiz sélip salmang. Chunki ichidiki pullar bilinip
qélishi mumkin. Dekke
dükkide ütüshning aldini élish üchün
jiqraq oxlang. Lékin oxlighanda segek
bulung. Yéningizdiki adem shundaq midirlap bulghuche chachrap
turup uninggha
oghridek aliying. Baridighan
yerge barghandin kiyin derhal taksi bilen bankigha bérip pulni
bankigha qoyung.
2-amal. Junggu bankisi, qatnash bankisi,
digendek herxil
bankilarning chet'elge chiqquchilar üchün mexsus chiqarghan
banka kartisi bar. Shu
kartidin birni bijirip pulingizni shuninggha saqlap üzingiz
muwapiq yolda
yetküdek pul éliwalsingizla bulidu. Baridighan
dülitingizge barghandin kiyin
pulni alghanda azraq mulazimet heqqi alidu. Iniq qanchilik alidu mining
isimda
qalmaptu. Bankilarning mulazimet orunlirigha bérip sorap
baqsingiz bulidu. Ütken
yili men bilen bille kelgen jiq xenzular mushu usulda pul ekiliptiken.
Bu xil
usul qisqa waqit chetke chiqidighanlargha, sodigerlerge, yaki
hükümet
emeldarlirigha mas kilidu.
3-amal. Siz baridighan yerde tonushngiz bulsa www.paypal.com tin bir hisawat échip shu arqiliq pulni
tunushingizgha ewetiwitip
siz barghanda éliwalsingiz bulidu. Buningdimu azraq mulazimet
heqqi alidu. Yene
birsi tunushingiz ishenchlik adem bulishi kirek.
4-amal, bu ütken yili men ishletken amal
hem barliq
amallar arisda eng erzan, isimde qilishiche üz waxtida men nurghun
usullarni
sélishturup kürsem mushu usul eng erzan we ishenchlik,
bixeter tuyulghan. Bolupmu
manga oxshash namratlarning ishlitishige bap kilidu. Baylarmu
ishlitishni
oyliship kürse bulidu. Ürümchining dashizi diki ,
xeydé mihmanxanisining yan
teripidiki junggu bankisining ikkinchi qewitidiki mulazimet ornida
bijiridu. (chetke
munasiwetliq jiq mulazimetlerni mushu orunda bijiridu) . Bu mulazimetni
xenzuche 汇票 , in'gilische money order
deydu. Yeni pulngizni alghandin kiyin sizge bir chek kisip
béridu. Mulazimet
heqqini shu waqitta tüleysiz. Bu chekni alghandin kiyin siz
baridighan
yiringizdiki chongraq bankigha barsingizla neq pulni sizge biridu. Bu
chaghda
siz héchqandaq heq tülimeysiz. Seper jeryanida peqet shu
chekni ubdan
saqlisngizla kupaye. Yütürüp qoysingiz azraq
awarichiliq, lékin chong chataq
yoq. Chunki chekning üstide sizning ismingiz bulghachqa bashqilar
pulni
alalmaydu.
Diqqet, bu mulazimetni bijirgende, pul
tapshuruwalghuchi,
pul ewetküchi dep toldurudighan ikki katiki bar. Her ikki katekke
üzingizning
ismini pasporttiki ismingiz bilen op-oxshash qilip yézing. Birer
herip
pasporttiki ismingiz bilen oxshimay qalsila bir munche awarichiliqqa
ochraysiz.
Bu mulazimet arqiliq yene chet'eldiki oruq
tuqqanliringizghimu pul ewetsingiz bulidu. Chet'eldiki pul
tapshurwalghuchining
ismini yézip chekni alghandin kiyin pochta arqilip chekni qarshi
terepke
ewetsingiz bulidu.
Bu xil usulning mulazimet heqqi 50 koydin
bashlinidu. 5000
dollar we uningdin tüwen sommining hemmisige 50 koy mulazimet
heqqi alidu. 5000
dollargha 50 koy tülep chetke élip kelsingiz nime digen
erzanchiliq. Men üz
waxtide birsi bilen birliship 5000 dollar qilip 50 koy tüligen. Pul
5000
dollardin ashsa yene azraq heq qushulidu, lékin jiq emes.
Amrikigha kelgendin
kiyin bankigha béripla amrikning banka hisawatini bijirip
pulumni shu hisawatqa
yütkidim. Bir sinitmu mulazimet heqqi almidi. Téxi banka
hisawati bijirgenlikim
üchün 25 dollar sugha qildi, ha ha..
Chet'elge oqush iltimas qilish jeryanida,
iltimas heqqi,
we yaki bashqa bir heqler üchün bir munche pul ewetisiz, bu
pullarnimu mushu
usulda ewetsingiz bulidu. Lékin bu waqitta gung
kütürmeydu.buni tewsiye
qilmaymen. Hem mektep iltimas qilghanda waqit cheklimisi bulghachqa
waqit
qistap qalghan bulsa aldirap qalisiz. Bu waqitta eng yaxshisi bankining
xelqaraliq kartisini bijirip shu arqiliq torda biwaste iltimas qilish
pulini
tüleng.
He ras, men yuqirda digen mulazimetlerning
hemmisini
ürümchining dashizi diki , xeydé mihmanxanisining yan
teripidiki junggu
bankisining ikkinchi qewitidiki mulazimet ornida bijiridu. Muamilisi
nahayti
yaxshi, chirayliq tetey qizlar bar, téxi birsi bilen chiqiship
qélip yuxuy
qilishidighan bulghan, kiyin untup qaptimen . Bashqa
bankilarning ehwalini uqup ketmeymen. Lékin bilishmche u
bankilarningmu oxshash
mulazimetliri bar.
3. Méngishtin
burun nimilerni
qilishim kirek.
1) ata-aningiz, balliringiz, uruq
tuqqanliringizning
mihrige qéniwiling. Tolaraq üyde bulung. Ülüp
ketken uruq tuqqanliringiz bulsa
tupraq béshigha bérip duwa qiling. Muhebbetlishiwatqan
bulsingiz hergiz mushu
seweptin ayrilip ketmeng. Toy qilishqa sharait pütüp bolghan
bulsa toy qilip
hemrahingiz bilen bilen bille ménging yaki chiqipla
hemrahingizni ekiliwiling. Eger
muhebbitngiz bulmisa
birerni tutup qoyup , diyishp qoyup kiling. Bulmisa mendek bop qalisiz.
Dostliringiz aldida chetke chiqimen dep üzingizni chong tutup
ghadiyip yürmeng.
2) sizge oqush iltimasi ewetken uxturush bilen
bille yene
bashqa munasiwetlik uxturushlar bulidu, bularning muhim birsi
salametlik
tekshurush. Diqqet qilishingiz kirekki her qaysi dületlerning
salametlikke
qoyghan teliwi oxshimaydu. Shunga siz uxturushni tepsili uqup nime
diyilgen
bulsa shu buyiche bijiring. Küpinche mundaq waksina urung yaki
shuning ispatini
élip kiling deydu. Shu buyiche qiling. Adette uxturushta nahayti
tepsili
yézilghan bulidu. Ürümchide chet'elge chiqidighanlar
üchün bu mulazimetni
bijiridighan mexsus urun bar. Toluq ismini untup qaptimen. Orni
2-yolgha
olturup tibbi unwérsitning aldidiki bikettin ütkendin kiyin
béyjing yoligha
qayrilip toxtighandiki bikette chüshüp aldingizgha 70-80
mitirdek mangsingiz
onggha qayrilidighan bir yol bar. Shu yol éghizida chong taxtida
ismi bar. Shu
yolni boylap eng ichige kirsngiz barisiz, ismida xelqara sayahetke
salametlik
tekshurush urni digendek gepler bar. Tekshurush heqqi qimmet. Belkim
400-500
koy xejlishingiz mumkin. Men qarisam bek qimmetken, hem manga ewetilgen
uxturushta salametlik tekshurtup ispat élip dimeptiken,
tamujnining tor
bétidimu undaq gepler yoqken. Shunga men salametlik
tekshurtmigen, peqet
uxturushtiki telep buyiche bir xil waksinila urghuzup shuninggha ispat
alghan ,
160 koydek pul ketken.
Shundaqlar yene chong kichik kiselliringiz bulsa
ilaji
bulsa dawalaydighanni dawalap, amal qilidighan'gha amal qilip, dora
alidighanda
dorni yetküdek éliwiling. Lékin bek jiq bop
ketmisun, tamujnidin ütkende
jerimane alidu.
3) chishingizni omumyuzlük tekshurtup
yughuzung. Ongshaydighan
yiri bolsa derhal ongshiting, chetke chiqqanda chishingiz aghrip qalsa
chataqning chong chiqidu. Nechche ming dollargha ongshitisiz.
4) méngishtin burun chachliringizni
ongshitiwiling.
Oghullar bulsa chéchingizni qisqa qiliwiling, qizlarningkini
uxmaymen.
5) xongchilu din 800 koygha yanda élip
yürgili bulidighan
qattiq disikidin birni élip yaxshi küridighan
naxsha-muzikiliringizni, lazimliq
matiriyalliréngizni shunngigha saqliwiling. Yene daim
ishltidighan yumshaq
ditallarni saqliwiling. Mesilen, windowis sistima, Office ishxana
aptumatlashturush qurali, fotoshop, jinshen éliktironluq lughet,
bashqa üzingiz
lazimliq dep qarighan chong tiptiki yumshaq ditallar. Chunki buni chet
dületlerde bikargha yaki 5 koy pulgha tapalmaysiz.
6) tamaq itishni oxmisingiz tamaq étishni
ügining, resmi
üginip kitelmisngizmu azraq bulsimu qolingiz kelsun. Bu gep
chaxchaq emes.
Estayidil muamile qiling.
7) mashna heydeshni ügining. Bolupmu
amrikigha
kilidighanlar. Yalghuz mashina heydiyeligudek bulung. Kinishkingiz
bulsa
alghach kiling. Amrikida kinishke bijirip bulghuche itrap qilinidu.
Kinishkingiz bulmisa bijirip yurmeng. Jungguda qimmet. 3000 koydin jiq
pul
tüleysiz. Amrikida erzan.
baridighan
dület we sheher toghrisda intérnittin izdep toluq melumatqa
ige bolung.
9) elchixanidin wiza alghandin kiynla bilet
élishning
ghémigha chüshüng. Siz adette béyjinggha
elchixanigha barghanda shu kochida
biletchiler yalliwalghanlar qolngizgha bir baghlam bilet uchurlirini
tutquzup
qoyidu, shularning arisidin ishenchlik dep qarighanliringizdin bilet
alsingiz
buliwiridu. Biletni qanche burun alsingiz shunche erzan alisiz. Ilaji
bar
béyjingdin yaki shangxeydin mangsingiz shangxeydin éling.
Ürümchidiki bilet
sétish urunliri rosiye yaki ottura asiya dületlirining
bahasini yaxshi bilidu,
lékin amrika, yapun, yawrupa tereplirining bilet ehwalini yaxshi
bilmeydu. Men
amrikigha bilet almaqchi bulup pul tapsimu yurtimizdikiler
tépiwalsun dep
ürümchidiki bir nechche xelqara bilet satimiz digen
orunlargha kirsem manga
béyjingda 6000 koy digen biletni ular onming koy digen,
lékin yene yaxshi
alaqilashsa ubdan bilet élip biridighanlarmu barken. Mesilen,
mendin kiyin
amrikigha kelgen bir uyghur bala düngkürüktiki bir bilet
sétish orni arqiliq
bahasi béyjingdikiler digen baha bilen oxshash bahada bilet
aptu. U yerning
urni xelqara chong bazarning yan teripi bilen altun ghol risturani
jaylashqan
bina arliqidiki kochida. Ishqilip ilaji bulsa biletni
ürümchidin alghan yaxshi.
Chunki béyjingdiki tunumaydighanlargha pul ewetip
yürmeysiz, yene biri bir
uyghur bulsimu pul tépiwalidu.
10) yene biri baridighan yiringizge bille
baridighan'gha
hemra izdeng. Siz baridighan mektep torgha ismi chüshmigen namsiz
mektep
bulmisila, yaki namrat dülettiki mektep bulmisla u mektep choqum
junggudin
sizdin bashqa yene nurghunlighan oqughuchilarni qubul qilghan bulidu.
We yaki
siz baridighan dület, sheherge bille baridighan adem jungguda
choqum bar. Shular
bilen tonushup, bir ayrupilan'gha chiqip baridighan yerge bille
barsingiz
japani az tartisiz hem küp bixeter bulidu. Undaqta bularni qandaq
izdeysiz.
Aldi bilen junggudiki chet'elge chiqidighanlar
küp
kiridighan tor biketlerge kiring. Bular
asasen
[URL]http://www, gter.net[/URL]
http://www.taisha.com biketliri. Shu tor betning munberge kirip izdisingiz
bashqilar ilan bergen bulidu yaki siz ilan birip hemra izdisingiz
bulidu.
Ikkinchidin, siz barmaqchi bulghan mektepning
tor bétidin
izdep baqsingiz hemme mektepte asasen jungguluq oqughuchilar oyushmisi
dep
oyushma bulghan bulidu. Adettiki normal ismi chinese student and
scholar
association . Siz shularning ilxet adirsi yaki guruppisi arqiliq shular
bilen alaqilashsingiz
ular bashqilar bilen sizni uchrashturup qoyidu. Chunki her qaysi
mektepki
barmaqchi bulghanlar hemmisi aldi bilen shular bilen alaqiliishdu.
Amrikidiki
bu uyushmilar hemmisi her yilning 5-aydin tartip www.chinaren.com da mektepdashlar béti iltimas qilip yingi
oqughuchilarning hemmisini shu yerge tizimlitip barliq suallirini shu
yerde
otturgha qoyushqa buyruydu hem barliq suallargha jawap birip taki shu
oqughuchi
mektepke kilip orunliship bulghuche yardemde bulidu. Shunga siz
mektiwingizning
simini kirgüzüzp chinaren din izdep baqsingiz bulidu. Üz
waxtida men
oqughuchilar oyushmisi bilen alaqilashqandin kiyin menmu shu biketke
kirdim. Qarisam
biz 30 dek ademkenmiz. Hemmeylen shu yerde üz'ara tunushup
waxtimizgha asasen
4-5 tin bir guruppa bulup biletni birlikte sétiwalduq hem
béyjingda uchriship
taki mektepke kelgüche bille kelduq. Yolda bir birimizning
yük taqlirigha
qariship, bir birimizningkini kütürüshup birip digendek
yardemliship nahayti bixeter,
xoshal halda kelduq. Buyil mektepke kilidighanlarghimu hazir menmu
sorighan
soallirigha jawap biriwatimen hem ularmu 4-5 tin bille kilidighan'gha
guruppliship buldi.
Dimek sizge tewsiyerim shuki siz kilishtin burun
mektiwingizdiki oqughuchilar oyushmisi bilen alaqilishing. Shular sizge
yatidighan yerdin tartip ayrudurumda sizni kütüwalghuche
bulghan hemme jeryanda
sizge yol kürsitidu. Mawu amrikidiki oqughüchilar
oyushmilirining tepsili
adirsi: http://www.cnd.org/CSSA/usa-map.html
4. Chamdanning qandighini élishim kirek.
Qanchilik yük
kütireleymen.
Siz bilet alghandin kiyin bilet üsitde
qanchilik yük taqa
kütireleydighinngiz, chamdanliringizning chongluqi qanchilik
bulushi kirek digen
belgilimiler tepsili bulidu. Shuningda diyilgini hisap. Yük
taqingizning
éghirlighini shuningdin ashurwetmeng. Éship ketse bek jiq
pul tüleysiz. Adette
normal hisapta 32 kiloluq chamdandin ikkini élip mangalaysiz,
eger oqughuchi
waxti bulsa oqughuchilargha bezi shirketler bundaq chamdandin 3ni
élip
méngishqa roxset qilidu. Mesilen amrikining
northwest,
united airline digenler. Chamdanning chong kichiklige eng chong
bulghanda 32
songluk chamdan. Bundaq chong chamdanlarni ürümchidin tapmaq
tesrek. Shundaqla
alghan chamdinngiz chidamliq, puxta bulmisa yolda yük taqliringiz
chéchilip
ketse bek awarichiliq. Shunga chamdan'gha yaxshisini tallap
éling. Pulingiz jiq
bulsa ürümchidiki tiyenbey, dostluq digendek chong
dokanlargha kirsingiz shu
yerde bar. Bahasi 1200 koy etrapida. Üz waxtida men tunuydighan
ürümchidiki
amrikigha mangidighan xenzular shu yerdin alghan. Mining undaq jiq
pulum
bulmighachqa puyiz istansisi tereptiki shangmuching diki somka ,
chamdan
bazarlirini izdep baqsam shu yerdimu barken. Yérim kün
aylinip, dengsep kürüp
chong dokan'gha bérip oxshash malning bahasi we süpitini
sélishturup baqsam
oxshashken. Shangmuchingda 4 -5 dokandila bundaq chong chamdanlar bar.
Markisi
oxshimaydu. Men sétiwalghan chamdanning markisi Lois Kaiser ,
chongluqi 29sung,
320 koydin ikkini sétiwalghan. 32 sungluqtin sétiwalay
disem uning hejimi bek
chongken. Kütürüp bulushtin hem toshquzup bulushtin
ensiridim. Sétish orni
shangmuchingdiki sumka, chamdan sétish merkizining ikkinchi
qewitide. Mexsus
mushu markidiki chamdannla satidiken. Süpitimu yaxshiken.
5. Chamdan'gha
nimilerni sélishim
kirek.
nersekirek sétiwalghanda ilaji bar barliq
ihtiyajni
oylishing. Eger
puldar ailining yaki emeldarning balisi bulsingiz jiq nerse
sétiwilishning
hajiti yoq. Barghan yiringizdin lazim bulghanda sétiwalsingiz
buliwiridu, nime
izdisingiz shuni tapqili bulidu. Emme shuninggha diqqet qilishngiz
kirekki
hazir chet'eldiki nurghunlighan nersiler jungguda yasalghan yaki yaki
jungguda
yasilip chet'elde markisi qadilip tarqitilghan bulidu. Chet'elde
birmunche
qimmet pulgha sétiwalisiz. Men tüwende bergen
tizimlikni hemmining sétiwilish hajetsiz, üzingiz qarap
muwapiq bulghanlirini
sétiwalsngiz bulidu.
1) kiym kichekliringizni séling. Aldi
bilen siz baridighan
yerning hawarayini tordin axturup kürüp shunngigha asasen
sétiwalsingiz bulidu.
Bir qur kastyom burulka bulsun, amrikigha kelsngiz bulmisimu bulidu,
men
shundaqtimu lazim bop qalar dep erzanraq bulsimu bir qur
sétiwalghan, lékin
hazirghiche kiyip baqmidim, topa bésip turidu. Qishliq, yazliq,
etiyazliq ,
küzlük digendek kiyimler kem bulmisun. Kiyim kichekni ilaji
bulsa yetküdek
sétiwiling. Yene su üzush kiyimi, tenterbiye kiyimini untup
qalmang. Ayaghdin
qishliq, yazliq ayaghlarni oylishing, adettiki murasimlargha kiyip
baridighan
nepis ayaghdinmu birni éliwiling. Tenterbiye ayighimu bulsun.
Ubdanraq yürüngfu
din birni éliwiling. T-shirt digendek nersilerdin jiqraq
éling. Ich kiyimlerdin
6-7 qur, uxlash kiyimidin 2 qur, ishtan, qizlar yopka. Yaxshi
küridighan bash
kiyimliringiz, eger
baridighan yiringiz qishta soghuq bulidighan bulsa qishliq bash kiyim
we
sharpa. Qishta kiyidighan peyley.
Yene eng muhimi shulargha birleshtürüp
bir yürüsh
uyghürche milli kiyim yeni doppa, kanwar küynek, qizlar etles
küynek we
bashqilar. Pasonini üzingiz yaxshi kürgen buyiche tallisngiz
bulidu, eger
dostliringiz
chet'elge mangmaqchi bulghan bolsa bir nerse sugha qilmaqchi bulsingiz
eng
yaxshisi mushu nersilerdin sugha qiling. Menis chongqur, hem dostingiz
üzi
alimen dep pul xejlep yürmeydu. Anglisam tengtüsh ughul
qizlar buni bir birge
sogha qilsa bu muhebbetning belgisinimu bildüridiken.
2) küzeynek taqisingiz küzingizdiki
küzeynektin bashqa
yene kem digende ikki küzeynek éliwiling. Yushurun
küzeynek bulsa uningdinmu
éliwiling. Qoyash küzeynki, sü üzüsh
küzeyniki éliwiling.
3) yaxshiraq saettin birni élip
qolingizgha taqiwiling.
Yene etigende oyghitidighan saet éling.
4) belbaghdin ikkini zapas éliwiling.
5) manga uxshash paypaq yumaydighan, kiyip bolup
tashlaydighan hurunlardin bolsingiz paypaqtin kem digende 10-20 jup
éliwiling.
6) muhim kespi derislik kitapliringizni untup
qalmang. Bek
esqatidu. Chet'elde kitap qimmet. Amrikini misalgha alsam adettiki bir
derislik
kitapni 100 dollargha alisiz, emma bu pulgha jungguda 20 kitap
sétiwalghili
bulidu. Shunga kitap gerche éghirraq bulsimu emma siz oqushqa
mangghan bulsingz
kitapni hergiz yük dep qarimang. Munasiwetlik muhim kespi
derislikning meshiq,
künükme toplamliri bulsa hergiz untup qalmang. Bir dane
matimatika , fizika
formulaliri bar qullanma. Yene yapunning yaxshi, funkisiyliri toluq
hisaplighuchtin birni .
7) kompiyutérgha munasiwetliq ushshaq
chüshsheq nersiler.
Mesilen kem digende 500M liq saqlighuchtin (优盘) din birerni, 10
nechche métirliq
tor bilen kompiyutérni ulaydighan sim, kompiyutérda
ishltidighan yaxshi kamira,
élip yürgili bulidighan qattiq diska, yaxshi
küridighan naxsha we diska, USB
éghizgha ulaydighan sim.
resim
albumingiz
9) éléktéronluq lughet.
Resmi kitapliq lughetlerni élip
yürushning hajiti yoq. Lékin
éléktéronluq loghetni hergiz untup qalmang.
Bulmisa bérip bolup ata-anngizgha ewetinglar dep aware qilisiz,
in'gilische
bulsa wénchüshing markiliq bulsa kupaye hem üzi erzan.
Irpan loghitining
in'gilizchsi peqet bashlan'ghüch sewiyegila mas kilidu. Uning
mexsus
in'gilizchisi chiqquche almang. Yene kompiyutirda ishlitidighan jinshen
loghitining yumshaq ditalini saqliwiling, bashqa tildiki dület
bulsa shu
tilningmu mexsus éléktéronluq lughetliri bar,
ürümchide bulmisa tordin
izdisingz tapalaysiz, tordin sétiwilip ekeldürsingiz
bulidu.
10) koyza, qushuq, tirnaq alghuch, targhaq,
chutka, chish
chutkisi, chish pastisi, bu nersiler üzi kichik, chamdanning bir
bürjikige
tashlap qoysingiz bulidu. Bulmisa kiyin nechche dollardin alisiz.
11) yan-kompyutéringiz bulsa
éliwiling, bulmisa bazardin
mexsus almang. Baridighan yerge bérip bulup shu yerdin alsingiz
bahasi bek küp
periqlenmeydu, amrika bop qalsa téxi erzan. Hem chataq chiqip
qalsa qulayliq.
12) reqemliq apirat. Oxshash, hergiz
üzingizning bulsa
éliwiling, bulmisa mexsus almang.
13) kem digende ikki qur yutqan téshi,
kirlik, yastuq
téshi, muncha lunggisi, her xil lunggilar. Yene chamdinngizgha
patqudek bulsa
yung ediyalning jingidin, qélinraqidin birni éliwiling.
Men birni éliwalghan,
deslep kilip üy tépip , yutqan kürpe tépip
bulghuche bek esqatti. Men 160
koygha rabiye qadir soda saryining qéshidin dokanchilardin
alghan. Jing chiqti.
14) pasport, wiza, mektepning ewetken
uxturushliri,
amrikining bulsa I-20, ayrupilan biliti, salametlik kinishkisi bularni
puxta
qilip ayrim kunwért digendek bir nersige sélip
üzingiz bille éliwalidighan
kichik somkigha sélip bu somkini hergiz yütürüp
qoymang. Yolda bu nersilerni
her daim tekshureydu. Undin bashqa yene oqush püttürush
guwanamingiz, ilan
qilghan maqale bulsa ularning esli nusxsi, oqush püttürush
disirtatsiyngiz.
Bularni somkingizgha silip yaxshi saqlang, kiyin lazim bulidu. Yene
bulsa 100
nechche koy xejlep uyingizdikiler otturisidiki oruq tuqqanliq
munasiwiti
toghrisda jamaet guwaliqi éliwiling. Kiyin üyingizdikilerge
teklipname
ewetkende lazim bulishi mumkin.
15) alghan éliktéronluq
nersilirngiz may yeydighan bulsa
shunngigha mas kilidighan maydin jiqraq éliwiling.
16) üzingiz yaxshi küridighan qelemdin
jiqraq éliwiling.
17) méngishtin burun oruq- tuqqan,
tunush-bilishlerning
muhim télfun numurlirini , yene siz ishltish mumkinchiligi
bulghan numurlarni
bir xatirige xatirliwiling. Bu xatirige yene pasport numirngiz, chek
yaki banka
numurliringiz digendek muhim hisawat numurlirini xatirlep qoyung. Eger shu
nersilerni
yütürüp qoysngiz melum qilghanda esqatidu.
1 oghullar saqal
élish mashinisi yaki eswabining jingliridin éling.
Tighliridin jiqraq éling.
Qizlar üzingiz ishlitip kün'gen bezi girim
buyumliringiz,'etir, chachqa
ishltidighan digendek nersilerni éliwiling.
19) herxil dorilar. Eger
üzingiz daim yeydighan dora bulsa uni choqum éling. Eger u bulmisa
qizitma, bash aghiriqi, ich
sürüsh, qursaq aghirish, aghiriq peseytish digendek turmushta
küp ishltidighan
9-10 xil dorining her xilidin azraqtin éling. Bek esqatidu.
Alghanda qimmetrek
bulsimu jing doridin éling. Shundaqtimu hazir dorilarning jaliri
bek küp.
Shunga doxtur tunushliringizgha dep shulargha hawale qildurup
éling. Emma bek
köp éliwalmang. Hemmisdin bir qeghez yaki bir kichik quta
bulsila kupaye. Jiq
bolsa ayrudurumda tamujna xapa qilidu. Chunki dorilarni jiq
élishqa bulmaydu. Eger melum
kiselge jiqraq dora ketse shu dorigha qoshup
doxturning bergen
ritsipini yaki ispatini teng éliwiling. Buni itrap qilidu.
20) yol, uzun, seper japaliq. Belkim 10 nechche
saet
uchishingiz mumkin. Zirikip kitisiz. Shunga azraq pul xejlep naxsha
anglaydighan MP3 qoyghüch, CD qoyghuch éliwilip yolda
anglang. Waqit tiz ütidu,
eger
bulsa CD,
VCD ni teng qoyidighandin élip , bir nechche diska
éliwilip yolda kino kürüp
mangsingiz téxi yaxshi. Eger
yan-kompyutéringiz bulsa bularni élish hajetsiz.
Éliwalghan kütürüp yurgili
bulidighan diskigha kinolarni burunraq küchürüp qoyup
yulda shuni kompiyutérgha
chétipla kürsingiz kupaye.
21) liyentungning dunyaning hemme yiride
ishleydighan
télifun kartiliri bar, 100 koyluqni shinjang dashuning aldida 36
koygha satidu.
Shuningdin birni éliwiling. Barghan yiringizde ayrudurumda
birsige télfun
urmaqchi bulsingiz asan bulidu, yaki ayrupilandin chüshupla aya
aningizgha saq
salamet barghanlingikizni uxturalaysiz, yene dület chide
ishlitidighan'gha 20
koyluq IC kartisidin birni éliwiling. . Siz u yerde birer ikki
saet turmaqchi
bulsingiz saqlighach dosliringizgha télfun uralaysiz.
Béyjing ayrudurumida
mining télfun uridighan shundaq jiddi ishim chiqip qilip
télfun uridighan yer
tapalmay bek jéli buldum. U yerde mexsus ammiwi télfunlar
yoqqen. Hemmisi IC
kartiliq télfunlar iken. Karta alay disem eng erzini 100
koyluqken.
22) tamaka chikidighanlar ikki chamdiningizgha
bir
tiyawdin tamaka éliwiling.
23) yük taqingizgha asan partlaydighan
(mesilen chaqmaq)
yaki asan chéqilip kitidighan nersilerni salmang. Bulupmu
suyuqluqlarni
salmang. Bulmisa yolda chéqilip ketse hemme nersingizni buzidu.
Hül yimeklik
salmang. Miwe chiwe salmang. Tamuzna teliwi buyiche bundaq nersilerni
ütküzmeydu.
24) üzingiz qolngizda éliwalidighan
somkigha azraq yolda
yeydighan nersilerni séliwiling. Belkim ürümchidin
ayrilghandin kiynn
baridighan yerge bérip bulghuche ashxana izdep bulalmaysiz. Miwe
chiwe
salsingiz tamujnigha birip bulghuche yep bulung.
Hazirche men oyliyalaydighan nersiler mushular.
Yene
isimge kelse yézip quyarmen. Qalghinini üzingiz uylarsiz,
ishqilip baridighan
yerge bérip bir ay ütmeyla üyingizge télfun
qilip " uni untuptimen, buni
untuptimen, pochtidin ewetinglar " digen gep bop qalmisa digen
ümittimen.
6. Yolda chiqishtin
burun
yolgha chiqishtin burun, siz ayrupilan bilitini
muqimdap
bulghandin kiyinla baridighan yerdiki munasiwetlik ademge xewer biring.
Eger
undaq adem bulmisa
shu yerdiki jungguluq oqughuchilar oyushmisi bilen alaqiliship disingiz
ular
adem orunlashturidu. Eger
umu tes toxtisa siz baridighan mekteptiki international student office
bilen
alaqilashsingiz ularning mexsus mushu ishni orunlashturidighan ademliri
bar,
bumu bulmisa oquydighan fakultittiki siz alaqilashqan katiptin yardem
sorisingiz
u yardem qilidu. Umu bulmisa siz alaqilashqan muellimge disngiz u
orunlashturidu. Ishqilip mushularning ichidiki xalighan birsi arqiliq
aldingizgha chiqidighan adem tapalaysiz, lékin ular siz
turidighan orunni
orunlashturmaydu. Oqughuchilar oyushmisigha disngiz ular turidighan yer
alaqiliship qoyidu yaki shu yerdiki munasiwetlik orunlar bilen
alaqilashturup
qoyidu. Ishqilip siz bérishtin burun turidighan urunni
tépip qoyup béring.
Chet'elde béripla üy ijare élip shu künila
köchüp kirgili bulmaydu. Bir nechche
kün kitidu. Bu waqitqiche siz mihmanida turushqa toghra kilidu.
Bir munche pul
kitidu digen gep.
7. Yolda diqqet
qilidighan ishlar.
Nerse kirekliringizge puxta bulung.
Tunumaydighan
ademlerge nerse kirekliringizni tutquzmang. Bolupmu pasport digendek
muhim
nersilerni yaxshi saqlang. Yene yolda xejleydighan'gha azraq nex pul
éliwiling.
200-300 dollar yaki yawru bulsila kupaye. Hemmisini yüz koyluqtin
qiliwalmay
parchilap bir kuyluq, 5 koyluq, 10 koyluqtinmu bolsun. Bular parche
purat
xirajet, taksi digenlerge lazim bulidu. Yolda birer qiyinchiliqqa
uchrisingiz
udulla shu yerning xizmetchiliri yaki saqchilardin yardem sorang.
Amrika
tereplerge kelsingiz oburni izdigende uni WC dimeydu, belki restroom
deydu hem
shundaq belge sélip qoyidu. Buninggha alahide diqqet qiling.
In'giliz tilingiz
nachar bolsa .oburni nede, biletni qeyerde tekshurtimen, digendek
küp
ishltidighan süzlerni yadliwiling.
8. Barghandin kiyin
aldi bilen béripla üyingizge
télfun qilip saq salamet
barghanliqingizni xewerlendürüng. Barghandin kiyin aldi bilen
üy tépip
orunlishiwiling. Adette nurmal ehwalda üyge kirsingiz üyde
tüt tam, ashxana,
tunglatqu, munchidin bashqa nerse bulmaydu. Astigha gilem sélip
qoyidu. Üy
lazimetlikliri sétiwilishqa aldirmay aldi bilen shu yerde ikki
üch kün yétip
turung. Shu jeryanda oqughuchilar oyushmisigha disngiz ular siz
turwatqan
sheherdiki ikkinchi qol üy lazimetlikliri satidighan yaki üy
küchüp nerse
kireklirini xeqqe biriwitidighan kishilerni tépip biridu.
Shulardin alsingiz
küp erzan alisiz. Bolmisa hemmisini bazardin yingini alimen
disingiz birer ming
dollar xejlep kitisiz.
Barghandin kiyin dost tutung. Dost tutqanda
semimi bulung.
Birer qétim semimi bulmay yalghanchiliq qip qalsingizla
"yaghliqapaq
hamini yaghliqapaq" bolup qélip oqushingiz pütkiche xeq
sizge ishenmeydu.
Fakoltitning, oqughuchilar oyushmisining, mektepning paaliyetliri bolsa
aktip
qatnishing. Siz turghan mektepte yene choqum musulman oqughuchilar,
turk
oqughuchilarmu bar. Ular bilenmu dost bolup ütüng. Alaqe
dairingiz yaxishi
bulghansiri ochur digendek ishlarda bek paydisi bar. Qiynilip qalsingiz
yardem
qilidighan adem bulidu. Yene ilaji bulsa yerlik ademliri bilen jiq
arlishing.
Eng muhimu yaxshi oqung. Bérishtiki
mexset yaxshi oqush
hem bu asasi wezipe. Herxil ishlar otturisida tuqunush bop qalsa aldi
bilen
oqushni birinchi orun'gha qoyung. Eger
siz üz xirajitingiz bilen chiqqan bulsingiz ilaji bar ikkinchi
yildin tartip
oqush mukapati alidighanning ishini qiling we yaki ishtin sirtqi xizmet
izdep
ishleng.
Barghandin kiyin u yerde choqum yaki undaq yaki
mundaq
ishlargha yuluqushingiz, qiyinchiliq bulushi teb'i ehwal. Emdi bularni
üyngizge
dep ularni biseremjan qilip yürmeng. Zukamdap qalghan, yaki kisel
bop qalghan
waqitliringizda üyingizge télfun qilmang yaki chandurmang.
Ulargha dep
berginngiz bilenmu hamini ular yiraqta sizge hichnime qip birelmeydu.
Siz
barghan yerde siz yaxshi küridighan uyghurche tamaqlar yoq. Belkim
yaxshi
ashxanilarnimu teste tépishngiz mumkin. Tamaqtin qiynaldim dep
hemme yerde jar
sélip yighlap yurmeng. Siz chet'elge tamaq yigili
chiqmighandikin. Uyghurche
tamaqlar peqet wetimizdila bar xalas. Shu yerdin ayrilsingizla
dunyaning
hichyiride undaq yaxshi tamaqlar yoq. Shundaqla adem uyghurche tamaq
yimigen'ge
hichnime bop qalmaydu. Bashqa tamaqlardinmu lezzetlinishni
üginiwiling. Yingi
turmush .Ügining. Her qandaq muhitqa maslishishni ügining.
Chet'elge chiqip
oqushtiki mexset yalghuz kespi derislik üginishla emes. Üzingizni her jehettin béyiting. Shundaqla men
digen
palanchi yerde dep po étipmu ketmeng. Bu dunyada sizdin
éship chüshidighanlar
kürming. Yurtqa béripla chet'el digen undaq, siler
mundaqkensiler dep üzingiz
xuddi birer yilda chet'ellik bulup qalghandek süzlep yürmeng.
Yene waqit chiqirip üzngizning
tejribilirini kiyinkilerge
süzlep biring. Siz tartqan japalarni, ziyanlarni bashqilar
tartmisun. Mining bu
yazmamning sizge anche munche paydisi tekken bulsa rehmet
éytishni unutmang.
9. Bashqilar
eger yene bashqa jehetlerde uchurgha ihtyajliq
bulsingiz
hem bu uchur melum orun'gha munasiwetlik bulsa biwaste shu orunni
tépip sorang.
Mesilen, banka, ayrupilan, mektep digendek. Uning buningdin sorap
yürmeng.
Ilaji bar lazimliq ochurlarni üzingiz izdep téping. Hazir
tordin herqandaq
munasiwetlik orunning alaqe adirsi we télfun numurini tapqili
bulidu. Shulardin
biwaste sorang. Bashqilardin sorisngiz bashqilar angliwalghan
yérim yata
ochurlirini dep biridu, ishenchlik emes. Üzingizningmu
bashqilarningmu waxtini
israp qilisiz. Lazim bulghan .ochurlarni neq orundin izdeshni
ügining
Shuning bilen tügidi, kem qalghan jayliri
bulsa bashqilar
tuluqlighay.
© Copyright 2004 Meripet Homepage:
http://www.meripet.com