"Stardust" Kométa Parchisini Yighish Sandughi Yer Sharigha Ongushluq Qondi

2006-Yili 15-Yaniwar küni, In?glizche ?Stardust? dep atilidighan, Uyghurche menisi ?Yultuz Chang-Tozingi? bolghan bir alem ushquri bir Kométaning chang-tozingi bilen kainattiki yultuzlar arisidiki chang-tozanglar qachilanghan bir sanduqni yer sharige saq-salamet qayturdi. Bu sanduqning In?glizche atilishi ?Sample Return Capsule? bolup, Uyghurche menisi ?Nusxa Qayturush Sandughi? gha yéqin kélidu.

Alem ushquri Stardust 1997-Yili 7-Fébral küni alem boshlighigha chiqirilghan bolup, bu 9 yilgha yéqin waqit jeryanida u jemi 4.63 milyart kilométir musapini basti. Bu jeryanda u In?glizche ?Comet Wild 2? dep atalghan bir Kométagha yéqinliship, uning chang-tozang zeretchilirini yighdi. Shundaqla u yultuzlar arisidiki bashqa chang-tozanglar nusxisinimu yighdi. Bu yighilghan chang-tozanglar yoqurida éytilghan sanduqqa qachilanghan bolup, Stardust alem ushquri bu sanduqni yer sharigha yeqin atmosfiragha ekilip, yer sharigha qaritip tashlidi. Bu sanduqning deslepte yer sharigha kirgendiki tezligi saetige 46,440 kilométir bolup, bu tézlik insanlar hazirghiche yasighan nersilerning eng yoquri sür?itige wekillik qilidu. Yer shari yüzige yéqin qalghanda, bu sanduqning parashuti aptomatik halda échilip, uni yer yüzige nahayiti siliq qondurdi.

Yighilghan chang-tozanglarning diyametiri 0.3 millimétirdin artuq emes bolup, uning terkiwi bizning quyash, yer shari, planéta, hetta ozimizni teshkil qilghuchi materiyallar bolghachqa, kishiler bu zeretchilerni tetqiq qilish arqiliq, Kométa bilen quyash sistémisining qandaq peyda bolghanlighi toghrisida nahayiti muhim uchurlargha érisheleydu. Mana mushu bu qétimqi Stardust alem ushquri projéktisining asasliq meqsididur.

Stardust alem ushqurini NASA üchün JPL bashqurup bergen idi.

Erkin Sidiq

2006-Yili 17-Yaniwar





1-Resim: Bir artist sizghan, Stardust alem ushqurining "Comet Wild 2"
Kométasi bilen uchrashqandiki süriti. Bu resimni NASA bilen JPL teyyarlighan.




2-Resim: In'glizche "Comet Wild 2" dep atalghan Kometaning süriti.
Bu resimni NASA bilen JPL tartqan.




3-Resim: Bir artist sizghan, In?glizche "Sample Return Capsule" dep atalghan
chang-tozang nusxisini yer sharigha qayturup kelgen sanduqning süriti.
Bu resimni NASA bilen JPL teyyarlighan.




4-Resim: Chang-tozang nusxisini qayturup kelgüchi sanduq yer shari atmosfiresige
kériwatqandiki süret. Bu resimni NASA bilen JPL teyyarlighan.

---