Pat Arida Chet Elge Mangidighanlar Diqqet
Jeck
2006-Yili
25-Iyul
Bu timininhi Uyghur kona yeziqidiki adersi: http://www.izdinix.com/munbar/ShowPost.asp?ThreadID=17810
Shundaq qilip yene chetke méngishning yuqiri dolquni yitip
kilish aldida turidu.her yilning 8-ayning otturliridin tartip taki
9-ayning axirighiche bulghan waqit chetke oqush we yaki bashqa sewepler
bilen mangidighanlar yuqiri chekke yitidu. Ene shu waqitlarda chetke
mangidighanlar bérip nede turimen, yolda nime bular, nimilerge
diqqet qilishim kirek, nimilerni élip nimilerni qoyushum kirek
digen mesililer üstide ganggiraydu we uning buningdin sorashqa
bashlaydu. Lékin bizning millitimizdiki bir yaman mijez shuki,
ular shunda qilip ming bir japalar bilen baridighan yirige
bériwalghandin kéyin üzidin kiyinmu yene
shundaqlarning barlighini, ularningmu oxshashla mushu oxshash
mesililerge düch kilidighinini untup qalidu. Shuning bilen bir
adem tartqan japani keynidikiler oxshashla tartidu, téxi beziler
bularni üzining "qimmetlik bayliqi" süpitide sir saqlap
bashqilardin yushuridu. Birsi puti sépilghan tüshükke
keynidikilerning hemmisi sépilidu. " teleylik " birersi bir
yerlerdin üzi baridighan yerlerdiki birsining ilxet adirsini
tépip meslehet sorap xet yazsa , bu ghujamlar aldirashchiliqidin
menpeet yetküdek ikki éghiz jawap bermeydu. Bularni men
küptürgenlikim emes belki men yaki mining tunushlirim
uchrighan ishlar. Hazirghiche bizde téxi uchurlardin ortaq
paydilinish, tejribisini kiyinkilerge yetküzüsh éngi
yitilimidi. Eger her bir chet'elge chiqqan yoldashlirimiz üzining
tejrébilirini azraq bolsimu yézip qaldurup mangsa bular
bek nurghun uchur bop qalatti, kiyinkiler azraq japa tartatti.
Yurtimiz, millitimiz üchün tühpe qushush qandaqtur oqush
püttürup xizmet tapqandin kiyin melum pulni bir kimlerge iane
qilish, we yaki karxana qurup ishsizlarni ishqa orunlashturushtila
ipade tapmaydu.
Men pat yiqinda chetke mangidighanlarni küzde tutup ular belkim
bashqilardin küp sorawatqan mesililer bulishi mumkin digen
mesililer üstide bezi meslehetlerni yazdim. Mushulargha ihtiyajliq
dep qarighan oruq -tuqqanliringlar bulsa yetküzüp qoyarsiler,
chet'eldikiler bolsa silerge oxshash tiptiki soallar kelgen bulsa hem
biridighan jawabinglar men bergen jawap bilen oxshash bulsa biwaste
mushu yollanma adirsini birersiler.
1. Chetke méngishtin burun pulni qanda
almashturimen.
üzingiz baridighan yerning qanda pul ishlitidighanni
bilgendin kiyin shu pulgha biwaste almashturung. Tolaraq siz amrika
dolliri yaki yawru bulushi mumkin. Siz aldi bilen baridighan
dületning wizisini alghandin kiyn bankigha barsingiz 5000 dollar
pulni shu künlük nisbet buyiche almashturup biridu. Buninggha
siz peqet wizini kürsetsingizla bulidu. Bu bankining shexislerge
pul almashturup birishtiki hazirqi eng yuqiri ülchimi. Eger
mektepke oqush puli, yataq puli, sughurta we yene bashqa bir ishlar
üchün pul tüleydighan bolsingiz mektepning ashu
pullirini tüleshni telep qilip yazghan qeghezni élip
kelsingiz ular shuninggha asasen mektep nechche pul digen bulsa
shunchilik pulni yene almashturup biridu. Yaki biwaste mektepning
teminligen banka hisawatigha urup biridu. Bu jeryanlarda bir nimini
terjime qiling, bir yerdin ispat ekiling deydighan telepliri bar.
Shunga eger bulargha ihtiyajliq bulsingiz aldi bilen bankigha
bérip shularni tepsli sorap yéziwalghandin kiyin hemmini
telepni tuluq püttürüp kilip ikkinchi qétimda bir
qitimdila yughushturung. Barliq lazimliq hüjjetlerni kem digende
üch nusxa qilip küpeytip andin bankigha béring. Eger
banka etrapidiki nusxilash orunlirida qilsingiz qimmet.
2. Chet'elge pulni qandaq élip mangimen.
1-amal. Pulingizni junggu bankisi arqiliq baridighan
dületning puligha aylandurghandin kiyin méngishtin bir saet
burun pullarni bilingizge, kusarning yanjuqigha, uzunraq paypaq kiyip
paypaqqa we yene üzingiz oyliyalaydighan yerlerge tiqing.
Bulangchi we yaki bashqilar qanche oylap chiqalmaydighan yer bolsa
shunche yaxshi. Yolda méngish jeryanida yéningizda pul
bar ademdek his qilip qalmang. Eger baridighan yiringizge bérip
bulghuche mihmanxanida yétishqa toghra kilip qalsa 3 yultuz
derijiliktin tüwen mihmanxanida yatmang. Yalghuz bir kishilik
yataqta yéting. Yataqqa kiripla ishkni ichidin quluplap etisi
etigen'giche sirtqa chiqmang. Birersi ishikini chekse achmang. Tamaqqa
yolda yiyishke éliwalghan nanni chilap yeng. Taki baridighan
yerge bérip bulghuche sirt kiyimliringizni ixtiyarsiz
sélip salmang. Chunki ichidiki pullar bilinip qélishi
mumkin. Dekke dükkide ütüshning aldini élish
üchün jiqraq oxlang. Lékin oxlighanda segek bulung.
Yéningizdiki adem shundaq midirlap bulghuche chachrap turup
uninggha oghridek aliying. Baridighan yerge barghandin kiyin derhal
taksi bilen bankigha bérip pulni bankigha qoyung.
2-amal. Junggu bankisi, qatnash bankisi, digendek herxil bankilarning
chet'elge chiqquchilar üchün mexsus chiqarghan banka kartisi
bar. Shu kartidin birni bijirip pulingizni shuninggha saqlap
üzingiz muwapiq yolda yetküdek pul éliwalsingizla
bulidu. Baridighan dülitingizge barghandin kiyin pulni alghanda
azraq mulazimet heqqi alidu. Iniq qanchilik alidu mining isimda
qalmaptu. Bankilarning mulazimet orunlirigha bérip sorap
baqsingiz bulidu. Ütken yili men bilen bille kelgen jiq xenzular
mushu usulda pul ekiliptiken. Bu xil usul qisqa waqit chetke
chiqidighanlargha, sodigerlerge, yaki hükümet emeldarlirigha
mas kilidu.
3-amal. Siz baridighan yerde tonushngiz bulsa www.paypal.com tin
bir hisawat échip shu arqiliq pulni tunushingizgha ewetiwitip
siz barghanda éliwalsingiz bulidu. Buningdimu azraq mulazimet
heqqi alidu. Yene birsi tunushingiz ishenchlik adem bulishi kirek.
4-amal, bu ütken yili men ishletken amal hem barliq amallar arisda
eng erzan, isimde qilishiche üz waxtida men nurghun usullarni
sélishturup kürsem mushu usul eng erzan we ishenchlik,
bixeter tuyulghan. Bolupmu manga oxshash namratlarning ishlitishige bap
kilidu. Baylarmu ishlitishni oyliship kürse bulidu.
Ürümchining dashizi diki , xeydé mihmanxanisining yan
teripidiki junggu bankisining ikkinchi qewitidiki mulazimet ornida
bijiridu. (chetke munasiwetliq jiq mulazimetlerni mushu orunda
bijiridu) . Bu mulazimetni xenzuche 汇票 , in'gilische money order deydu.
Yeni pulngizni alghandin kiyin sizge bir chek kisip béridu.
Mulazimet heqqini shu waqitta tüleysiz. Bu chekni alghandin kiyin
siz baridighan yiringizdiki chongraq bankigha barsingizla neq pulni
sizge biridu. Bu chaghda siz héchqandaq heq tülimeysiz.
Seper jeryanida peqet shu chekni ubdan saqlisngizla kupaye.
Yütürüp qoysingiz azraq awarichiliq, lékin chong
chataq yoq. Chunki chekning üstide sizning ismingiz bulghachqa
bashqilar pulni alalmaydu.
Diqqet, bu mulazimetni bijirgende, pul tapshuruwalghuchi, pul
ewetküchi dep toldurudighan ikki katiki bar. Her ikki katekke
üzingizning ismini pasporttiki ismingiz bilen op-oxshash qilip
yézing. Birer herip pasporttiki ismingiz bilen oxshimay qalsila
bir munche awarichiliqqa ochraysiz.
Bu mulazimet arqiliq yene chet'eldiki oruq tuqqanliringizghimu pul
ewetsingiz bulidu. Chet'eldiki pul tapshurwalghuchining ismini
yézip chekni alghandin kiyin pochta arqilip chekni qarshi
terepke ewetsingiz bulidu.
Bu xil usulning mulazimet heqqi 50 koydin bashlinidu. 5000 dollar we
uningdin tüwen sommining hemmisige 50 koy mulazimet heqqi alidu.
5000 dollargha 50 koy tülep chetke élip kelsingiz nime
digen erzanchiliq. Men üz waxtide birsi bilen birliship 5000
dollar qilip 50 koy tüligen. Pul 5000 dollardin ashsa yene azraq
heq qushulidu, lékin jiq emes. Amrikigha kelgendin kiyin
bankigha béripla amrikning banka hisawatini bijirip pulumni shu
hisawatqa yütkidim. Bir sinitmu mulazimet heqqi almidi.
Téxi banka hisawati bijirgenlikim üchün 25 dollar
sugha qildi, ha ha..
Chet'elge oqush iltimas qilish jeryanida, iltimas heqqi, we yaki bashqa
bir heqler üchün bir munche pul ewetisiz, bu pullarnimu mushu
usulda ewetsingiz bulidu. Lékin bu waqitta gung
kütürmeydu.buni tewsiye qilmaymen. Hem mektep iltimas
qilghanda waqit cheklimisi bulghachqa waqit qistap qalghan bulsa
aldirap qalisiz. Bu waqitta eng yaxshisi bankining xelqaraliq kartisini
bijirip shu arqiliq torda biwaste iltimas qilish pulini tüleng.
He ras, men yuqirda digen mulazimetlerning hemmisini
ürümchining dashizi diki , xeydé mihmanxanisining yan
teripidiki junggu bankisining ikkinchi qewitidiki mulazimet ornida
bijiridu. Muamilisi nahayti yaxshi, chirayliq tetey qizlar bar,
téxi birsi bilen chiqiship qélip yuxuy qilishidighan
bulghan, kiyin untup qaptimen
. Bashqa
bankilarning ehwalini uqup ketmeymen. Lékin bilishmche u
bankilarningmu oxshash mulazimetliri bar.
3. Méngishtin burun nimilerni qilishim
kirek.
1) ata-aningiz, balliringiz, uruq tuqqanliringizning mihrige
qéniwiling. Tolaraq üyde bulung. Ülüp ketken uruq
tuqqanliringiz bulsa tupraq béshigha bérip duwa qiling.
Muhebbetlishiwatqan bulsingiz hergiz mushu seweptin ayrilip ketmeng.
Toy qilishqa sharait pütüp bolghan bulsa toy qilip
hemrahingiz bilen bilen bille ménging yaki chiqipla
hemrahingizni ekiliwiling. Eger muhebbitngiz bulmisa birerni tutup
qoyup , diyishp qoyup kiling. Bulmisa mendek bop qalisiz. Dostliringiz
aldida chetke chiqimen dep üzingizni chong tutup ghadiyip
yürmeng.
2) sizge oqush iltimasi ewetken uxturush bilen bille yene bashqa
munasiwetlik uxturushlar bulidu, bularning muhim birsi salametlik
tekshurush. Diqqet qilishingiz kirekki her qaysi dületlerning
salametlikke qoyghan teliwi oxshimaydu. Shunga siz uxturushni tepsili
uqup nime diyilgen bulsa shu buyiche bijiring. Küpinche mundaq
waksina urung yaki shuning ispatini élip kiling deydu. Shu
buyiche qiling. Adette uxturushta nahayti tepsili yézilghan
bulidu. Ürümchide chet'elge chiqidighanlar üchün bu
mulazimetni bijiridighan mexsus urun bar. Toluq ismini untup qaptimen.
Orni 2-yolgha olturup tibbi unwérsitning aldidiki bikettin
ütkendin kiyin béyjing yoligha qayrilip toxtighandiki
bikette chüshüp aldingizgha 70-80 mitirdek mangsingiz onggha
qayrilidighan bir yol bar. Shu yol éghizida chong taxtida ismi
bar. Shu yolni boylap eng ichige kirsngiz barisiz, ismida xelqara
sayahetke salametlik tekshurush urni digendek gepler bar. Tekshurush
heqqi qimmet. Belkim 400-500 koy xejlishingiz mumkin. Men qarisam bek
qimmetken, hem manga ewetilgen uxturushta salametlik tekshurtup ispat
élip dimeptiken, tamujnining tor bétidimu undaq gepler
yoqken. Shunga men salametlik tekshurtmigen, peqet uxturushtiki telep
buyiche bir xil waksinila urghuzup shuninggha ispat alghan , 160 koydek
pul ketken.
Shundaqlar yene chong kichik kiselliringiz bulsa ilaji bulsa
dawalaydighanni dawalap, amal qilidighan'gha amal qilip, dora
alidighanda dorni yetküdek éliwiling. Lékin bek jiq
bop ketmisun, tamujnidin ütkende jerimane alidu.
3) chishingizni omumyuzlük tekshurtup yughuzung. Ongshaydighan
yiri bolsa derhal ongshiting, chetke chiqqanda chishingiz aghrip qalsa
chataqning chong chiqidu. Nechche ming dollargha ongshitisiz.
4) méngishtin burun chachliringizni ongshitiwiling. Oghullar
bulsa chéchingizni qisqa qiliwiling, qizlarningkini uxmaymen.
5) xongchilu din 800 koygha yanda élip yürgili bulidighan
qattiq disikidin birni élip yaxshi küridighan
naxsha-muzikiliringizni, lazimliq matiriyalliréngizni shunngigha
saqliwiling. Yene daim ishltidighan yumshaq ditallarni saqliwiling.
Mesilen, windowis sistima, Office ishxana aptumatlashturush qurali,
fotoshop, jinshen éliktironluq lughet, bashqa üzingiz
lazimliq dep qarighan chong tiptiki yumshaq ditallar. Chunki buni chet
dületlerde bikargha yaki 5 koy pulgha tapalmaysiz.
6) tamaq itishni oxmisingiz tamaq étishni ügining, resmi
üginip kitelmisngizmu azraq bulsimu qolingiz kelsun. Bu gep
chaxchaq emes. Estayidil muamile qiling.
7) mashna heydeshni ügining. Bolupmu amrikigha kilidighanlar.
Yalghuz mashina heydiyeligudek bulung. Kinishkingiz bulsa alghach
kiling. Amrikida kinishke bijirip bulghuche itrap qilinidu.
Kinishkingiz bulmisa bijirip yurmeng. Jungguda qimmet. 3000 koydin jiq
pul tüleysiz. Amrikida erzan.
8) Baridighan dület we sheher toghrisda intérnittin izdep
toluq melumatqa ige bolung.
9) elchixanidin wiza alghandin kiynla bilet élishning
ghémigha chüshüng. Siz adette béyjinggha
elchixanigha barghanda shu kochida biletchiler yalliwalghanlar
qolngizgha bir baghlam bilet uchurlirini tutquzup qoyidu, shularning
arisidin ishenchlik dep qarighanliringizdin bilet alsingiz buliwiridu.
Biletni qanche burun alsingiz shunche erzan alisiz. Ilaji bar
béyjingdin yaki shangxeydin mangsingiz shangxeydin éling.
Ürümchidiki bilet sétish urunliri rosiye yaki ottura
asiya dületlirining bahasini yaxshi bilidu, lékin amrika,
yapun, yawrupa tereplirining bilet ehwalini yaxshi bilmeydu. Men
amrikigha bilet almaqchi bulup pul tapsimu yurtimizdikiler
tépiwalsun dep ürümchidiki bir nechche xelqara bilet
satimiz digen orunlargha kirsem manga béyjingda 6000 koy digen
biletni ular onming koy digen, lékin yene yaxshi alaqilashsa
ubdan bilet élip biridighanlarmu barken. Mesilen, mendin kiyin
amrikigha kelgen bir uyghur bala düngkürüktiki bir bilet
sétish orni arqiliq bahasi béyjingdikiler digen baha
bilen oxshash bahada bilet aptu. U yerning urni xelqara chong bazarning
yan teripi bilen altun ghol risturani jaylashqan bina arliqidiki
kochida. Ishqilip ilaji bulsa biletni ürümchidin alghan
yaxshi. Chunki béyjingdiki tunumaydighanlargha pul ewetip
yürmeysiz, yene biri bir uyghur bulsimu pul tépiwalidu.
10) yene biri baridighan yiringizge bille baridighan'gha hemra izdeng.
Siz baridighan mektep torgha ismi chüshmigen namsiz mektep
bulmisila, yaki namrat dülettiki mektep bulmisla u mektep choqum
junggudin sizdin bashqa yene nurghunlighan oqughuchilarni qubul qilghan
bulidu. We yaki siz baridighan dület, sheherge bille baridighan
adem jungguda choqum bar. Shular bilen tonushup, bir ayrupilan'gha
chiqip baridighan yerge bille barsingiz japani az tartisiz hem küp
bixeter bulidu. Undaqta bularni qandaq izdeysiz.
Aldi bilen junggudiki chet'elge chiqidighanlar küp kiridighan tor
biketlerge kiring. Bular asasen
[URL]http://www, gter.net[/URL]
http://www.taisha.com
biketliri. Shu tor betning munberge kirip izdisingiz bashqilar ilan
bergen bulidu yaki siz ilan birip hemra izdisingiz bulidu.
Ikkinchidin, siz barmaqchi bulghan mektepning tor bétidin izdep
baqsingiz hemme mektepte asasen jungguluq oqughuchilar oyushmisi dep
oyushma bulghan bulidu. Adettiki normal ismi chinese student and
scholar association . Siz shularning ilxet adirsi yaki guruppisi
arqiliq shular bilen alaqilashsingiz ular bashqilar bilen sizni
uchrashturup qoyidu. Chunki her qaysi mektepki barmaqchi bulghanlar
hemmisi aldi bilen shular bilen alaqiliishdu. Amrikidiki bu uyushmilar
hemmisi her yilning 5-aydin tartip www.chinaren.com da mektepdashlar béti
iltimas qilip yingi oqughuchilarning hemmisini shu yerge tizimlitip
barliq suallirini shu yerde otturgha qoyushqa buyruydu hem barliq
suallargha jawap birip taki shu oqughuchi mektepke kilip orunliship
bulghuche yardemde bulidu. Shunga siz mektiwingizning simini
kirgüzüzp chinaren din izdep baqsingiz bulidu. Üz
waxtida men oqughuchilar oyushmisi bilen alaqilashqandin kiyin menmu
shu biketke kirdim. Qarisam biz 30 dek ademkenmiz. Hemmeylen shu yerde
üz'ara tunushup waxtimizgha asasen 4-5 tin bir guruppa bulup
biletni birlikte sétiwalduq hem béyjingda uchriship taki
mektepke kelgüche bille kelduq. Yolda bir birimizning yük
taqlirigha qariship, bir birimizningkini kütürüshup
birip digendek yardemliship nahayti bixeter, xoshal halda kelduq. Buyil
mektepke kilidighanlarghimu hazir menmu sorighan soallirigha jawap
biriwatimen hem ularmu 4-5 tin bille kilidighan'gha guruppliship buldi.
Dimek sizge tewsiyerim shuki siz kilishtin burun mektiwingizdiki
oqughuchilar oyushmisi bilen alaqilishing. Shular sizge yatidighan
yerdin tartip ayrudurumda sizni kütüwalghuche bulghan hemme
jeryanda sizge yol kürsitidu. Mawu amrikidiki oqughüchilar
oyushmilirining tepsili adirsi: http://www.cnd.org/CSSA/usa-map.html
4. Chamdanning qandighini élishim kirek. Qanchilik yük
kütireleymen.
Siz bilet alghandin kiyin bilet üsitde qanchilik yük taqa
kütireleydighinngiz, chamdanliringizning chongluqi qanchilik
bulushi kirek digen belgilimiler tepsili bulidu. Shuningda diyilgini
hisap. Yük taqingizning éghirlighini shuningdin
ashurwetmeng. Éship ketse bek jiq pul tüleysiz. Adette
normal hisapta 32 kiloluq chamdandin ikkini élip mangalaysiz,
eger oqughuchi waxti bulsa oqughuchilargha bezi shirketler bundaq
chamdandin 3ni élip méngishqa roxset qilidu. Mesilen
amrikining northwest, united airline digenler. Chamdanning chong
kichiklige eng chong bulghanda 32 songluk chamdan. Bundaq chong
chamdanlarni ürümchidin tapmaq tesrek. Shundaqla alghan
chamdinngiz chidamliq, puxta bulmisa yolda yük taqliringiz
chéchilip ketse bek awarichiliq. Shunga chamdan'gha yaxshisini
tallap éling. Pulingiz jiq bulsa ürümchidiki tiyenbey,
dostluq digendek chong dokanlargha kirsingiz shu yerde bar. Bahasi 1200
koy etrapida. Üz waxtida men tunuydighan ürümchidiki
amrikigha mangidighan xenzular shu yerdin alghan. Mining undaq jiq
pulum bulmighachqa puyiz istansisi tereptiki shangmuching diki somka ,
chamdan bazarlirini izdep baqsam shu yerdimu barken. Yérim
kün aylinip, dengsep kürüp chong dokan'gha bérip
oxshash malning bahasi we süpitini sélishturup baqsam
oxshashken. Shangmuchingda 4 -5 dokandila bundaq chong chamdanlar bar.
Markisi oxshimaydu. Men sétiwalghan chamdanning markisi Lois
Kaiser , chongluqi 29sung, 320 koydin ikkini sétiwalghan. 32
sungluqtin sétiwalay disem uning hejimi bek chongken.
Kütürüp bulushtin hem toshquzup bulushtin ensiridim.
Sétish orni shangmuchingdiki sumka, chamdan sétish
merkizining ikkinchi qewitide. Mexsus mushu markidiki chamdannla
satidiken. Süpitimu yaxshiken.
5. Chamdan'gha nimilerni sélishim
kirek.
nersekirek sétiwalghanda ilaji bar barliq ihtiyajni
oylishing. Eger puldar ailining yaki emeldarning balisi bulsingiz jiq
nerse sétiwilishning hajiti yoq. Barghan yiringizdin lazim
bulghanda sétiwalsingiz buliwiridu, nime izdisingiz shuni
tapqili bulidu. Emme shuninggha diqqet qilishngiz kirekki hazir
chet'eldiki nurghunlighan nersiler jungguda yasalghan yaki yaki
jungguda yasilip chet'elde markisi qadilip tarqitilghan bulidu.
Chet'elde birmunche qimmet pulgha sétiwalisiz. Men tüwende
bergen tizimlikni hemmining sétiwilish hajetsiz, üzingiz
qarap muwapiq bulghanlirini sétiwalsngiz bulidu.
1) kiym kichekliringizni séling. Aldi bilen siz baridighan
yerning hawarayini tordin axturup kürüp shunngigha asasen
sétiwalsingiz bulidu. Bir qur kastyom burulka bulsun, amrikigha
kelsngiz bulmisimu bulidu, men shundaqtimu lazim bop qalar dep erzanraq
bulsimu bir qur sétiwalghan, lékin hazirghiche kiyip
baqmidim, topa bésip turidu. Qishliq, yazliq, etiyazliq ,
küzlük digendek kiyimler kem bulmisun. Kiyim kichekni ilaji
bulsa yetküdek sétiwiling. Yene su üzush kiyimi,
tenterbiye kiyimini untup qalmang. Ayaghdin qishliq, yazliq ayaghlarni
oylishing, adettiki murasimlargha kiyip baridighan nepis ayaghdinmu
birni éliwiling. Tenterbiye ayighimu bulsun. Ubdanraq
yürüngfu din birni éliwiling. T-shirt digendek
nersilerdin jiqraq éling. Ich kiyimlerdin 6-7 qur, uxlash
kiyimidin 2 qur, ishtan, qizlar yopka. Yaxshi küridighan bash
kiyimliringiz, eger baridighan yiringiz qishta soghuq bulidighan bulsa
qishliq bash kiyim we sharpa. Qishta kiyidighan peyley.
Yene eng muhimi shulargha birleshtürüp bir yürüsh
uyghürche milli kiyim yeni doppa, kanwar küynek, qizlar etles
küynek we bashqilar. Pasonini üzingiz yaxshi kürgen
buyiche tallisngiz bulidu, eger dostliringiz chet'elge mangmaqchi
bulghan bolsa bir nerse sugha qilmaqchi bulsingiz eng yaxshisi mushu
nersilerdin sugha qiling. Menis chongqur, hem dostingiz üzi alimen
dep pul xejlep yürmeydu. Anglisam tengtüsh ughul qizlar buni
bir birge sogha qilsa bu muhebbetning belgisinimu bildüridiken.
2) küzeynek taqisingiz küzingizdiki küzeynektin bashqa
yene kem digende ikki küzeynek éliwiling. Yushurun
küzeynek bulsa uningdinmu éliwiling. Qoyash küzeynki,
sü üzüsh küzeyniki éliwiling.
3) yaxshiraq saettin birni élip qolingizgha taqiwiling. Yene
etigende oyghitidighan saet éling.
4) belbaghdin ikkini zapas éliwiling.
5) manga uxshash paypaq yumaydighan, kiyip bolup tashlaydighan
hurunlardin bolsingiz paypaqtin kem digende 10-20 jup éliwiling.
6) muhim kespi derislik kitapliringizni untup qalmang. Bek esqatidu.
Chet'elde kitap qimmet. Amrikini misalgha alsam adettiki bir derislik
kitapni 100 dollargha alisiz, emma bu pulgha jungguda 20 kitap
sétiwalghili bulidu. Shunga kitap gerche éghirraq bulsimu
emma siz oqushqa mangghan bulsingz kitapni hergiz yük dep
qarimang. Munasiwetlik muhim kespi derislikning meshiq,
künükme toplamliri bulsa hergiz untup qalmang. Bir dane
matimatika , fizika formulaliri bar qullanma. Yene yapunning yaxshi,
funkisiyliri toluq hisaplighuchtin birni .
7) kompiyutérgha munasiwetliq ushshaq chüshsheq nersiler.
Mesilen kem digende 500M liq saqlighuchtin (优盘) din birerni, 10 nechche
métirliq tor bilen kompiyutérni ulaydighan sim,
kompiyutérda ishltidighan yaxshi kamira, élip
yürgili bulidighan qattiq diska, yaxshi küridighan naxsha we
diska, USB éghizgha ulaydighan sim.
8) Resim albumingiz
9) éléktéronluq lughet. Resmi kitapliq lughetlerni
élip yürushning hajiti yoq. Lékin
éléktéronluq loghetni hergiz untup qalmang.
Bulmisa bérip bolup ata-anngizgha ewetinglar dep aware qilisiz,
in'gilische bulsa wénchüshing markiliq bulsa kupaye hem
üzi erzan. Irpan loghitining in'gilizchsi peqet bashlan'ghüch
sewiyegila mas kilidu. Uning mexsus in'gilizchisi chiqquche almang.
Yene kompiyutirda ishlitidighan jinshen loghitining yumshaq ditalini
saqliwiling, bashqa tildiki dület bulsa shu tilningmu mexsus
éléktéronluq lughetliri bar, ürümchide
bulmisa tordin izdisingz tapalaysiz, tordin sétiwilip
ekeldürsingiz bulidu.
10) koyza, qushuq, tirnaq alghuch, targhaq, chutka, chish chutkisi,
chish pastisi, bu nersiler üzi kichik, chamdanning bir
bürjikige tashlap qoysingiz bulidu. Bulmisa kiyin nechche
dollardin alisiz.
11) yan-kompyutéringiz bulsa éliwiling, bulmisa bazardin
mexsus almang. Baridighan yerge bérip bulup shu yerdin alsingiz
bahasi bek küp periqlenmeydu, amrika bop qalsa téxi erzan.
Hem chataq chiqip qalsa qulayliq.
12) reqemliq apirat. Oxshash, hergiz üzingizning bulsa
éliwiling, bulmisa mexsus almang.
13) kem digende ikki qur yutqan téshi, kirlik, yastuq
téshi, muncha lunggisi, her xil lunggilar. Yene chamdinngizgha
patqudek bulsa yung ediyalning jingidin, qélinraqidin birni
éliwiling. Men birni éliwalghan, deslep kilip üy
tépip , yutqan kürpe tépip bulghuche bek esqatti.
Men 160 koygha rabiye qadir soda saryining qéshidin
dokanchilardin alghan. Jing chiqti.
14) pasport, wiza, mektepning ewetken uxturushliri, amrikining bulsa
I-20, ayrupilan biliti, salametlik kinishkisi bularni puxta qilip ayrim
kunwért digendek bir nersige sélip üzingiz bille
éliwalidighan kichik somkigha sélip bu somkini hergiz
yütürüp qoymang. Yolda bu nersilerni her daim
tekshureydu. Undin bashqa yene oqush püttürush guwanamingiz,
ilan qilghan maqale bulsa ularning esli nusxsi, oqush
püttürush disirtatsiyngiz. Bularni somkingizgha silip yaxshi
saqlang, kiyin lazim bulidu. Yene bulsa 100 nechche koy xejlep
uyingizdikiler otturisidiki oruq tuqqanliq munasiwiti toghrisda jamaet
guwaliqi éliwiling. Kiyin üyingizdikilerge teklipname
ewetkende lazim bulishi mumkin.
15) alghan éliktéronluq nersilirngiz may yeydighan bulsa
shunngigha mas kilidighan maydin jiqraq éliwiling.
16) üzingiz yaxshi küridighan qelemdin jiqraq
éliwiling.
17) méngishtin burun oruq- tuqqan, tunush-bilishlerning muhim
télfun numurlirini , yene siz ishltish mumkinchiligi bulghan
numurlarni bir xatirige xatirliwiling. Bu xatirige yene pasport
numirngiz, chek yaki banka numurliringiz digendek muhim hisawat
numurlirini xatirlep qoyung. Eger shu nersilerni yütürüp
qoysngiz melum qilghanda esqatidu.
18) Oghullar saqal élish mashinisi yaki eswabining jingliridin
éling. Tighliridin jiqraq éling. Qizlar üzingiz
ishlitip kün'gen bezi girim buyumliringiz,'etir, chachqa
ishltidighan digendek nersilerni éliwiling.
19) herxil dorilar. Eger üzingiz daim yeydighan dora bulsa uni
choqum éling. Eger u bulmisa qizitma, bash aghiriqi, ich
sürüsh, qursaq aghirish, aghiriq peseytish digendek turmushta
küp ishltidighan 9-10 xil dorining her xilidin azraqtin
éling. Bek esqatidu. Alghanda qimmetrek bulsimu jing doridin
éling. Shundaqtimu hazir dorilarning jaliri bek küp. Shunga
doxtur tunushliringizgha dep shulargha hawale qildurup éling.
Emma bek köp éliwalmang. Hemmisdin bir qeghez yaki bir
kichik quta bulsila kupaye. Jiq bolsa ayrudurumda tamujna xapa qilidu.
Chunki dorilarni jiq élishqa bulmaydu. Eger melum kiselge jiqraq
dora ketse shu dorigha qoshup doxturning bergen ritsipini yaki ispatini
teng éliwiling. Buni itrap qilidu.
20) yol, uzun, seper japaliq. Belkim 10 nechche saet uchishingiz
mumkin. Zirikip kitisiz. Shunga azraq pul xejlep naxsha anglaydighan
MP3 qoyghüch, CD qoyghuch éliwilip yolda anglang. Waqit tiz
ütidu, eger bulsa CD, VCD ni teng qoyidighandin élip , bir
nechche diska éliwilip yolda kino kürüp mangsingiz
téxi yaxshi. Eger yan-kompyutéringiz bulsa bularni
élish hajetsiz. Éliwalghan kütürüp yurgili
bulidighan diskigha kinolarni burunraq küchürüp qoyup
yulda shuni kompiyutérgha chétipla kürsingiz kupaye.
21) liyentungning dunyaning hemme yiride ishleydighan télifun
kartiliri bar, 100 koyluqni shinjang dashuning aldida 36 koygha satidu.
Shuningdin birni éliwiling. Barghan yiringizde ayrudurumda
birsige télfun urmaqchi bulsingiz asan bulidu, yaki ayrupilandin
chüshupla aya aningizgha saq salamet barghanlingikizni
uxturalaysiz, yene dület chide ishlitidighan'gha 20 koyluq IC
kartisidin birni éliwiling. . Siz u yerde birer ikki saet
turmaqchi bulsingiz saqlighach dosliringizgha télfun uralaysiz.
Béyjing ayrudurumida mining télfun uridighan shundaq
jiddi ishim chiqip qilip télfun uridighan yer tapalmay bek
jéli buldum. U yerde mexsus ammiwi télfunlar yoqqen.
Hemmisi IC kartiliq télfunlar iken. Karta alay disem eng erzini
100 koyluqken.
22) tamaka chikidighanlar ikki chamdiningizgha bir tiyawdin tamaka
éliwiling.
23) yük taqingizgha asan partlaydighan (mesilen chaqmaq) yaki asan
chéqilip kitidighan nersilerni salmang. Bulupmu suyuqluqlarni
salmang. Bulmisa yolda chéqilip ketse hemme nersingizni buzidu.
Hül yimeklik salmang. Miwe chiwe salmang. Tamuzna teliwi buyiche
bundaq nersilerni ütküzmeydu.
24) üzingiz qolngizda éliwalidighan somkigha azraq yolda
yeydighan nersilerni séliwiling. Belkim ürümchidin
ayrilghandin kiynn baridighan yerge bérip bulghuche ashxana
izdep bulalmaysiz. Miwe chiwe salsingiz tamujnigha birip bulghuche yep
bulung.
Hazirche men oyliyalaydighan nersiler mushular. Yene isimge kelse
yézip quyarmen. Qalghinini üzingiz uylarsiz, ishqilip
baridighan yerge bérip bir ay ütmeyla üyingizge
télfun qilip " uni untuptimen, buni untuptimen, pochtidin
ewetinglar " digen gep bop qalmisa digen ümittimen.
6. Yolda chiqishtin burun
yolgha chiqishtin burun, siz ayrupilan bilitini muqimdap
bulghandin kiyinla baridighan yerdiki munasiwetlik ademge xewer biring.
Eger undaq adem bulmisa shu yerdiki jungguluq oqughuchilar oyushmisi
bilen alaqiliship disingiz ular adem orunlashturidu. Eger umu tes
toxtisa siz baridighan mekteptiki international student office bilen
alaqilashsingiz ularning mexsus mushu ishni orunlashturidighan ademliri
bar, bumu bulmisa oquydighan fakultittiki siz alaqilashqan katiptin
yardem sorisingiz u yardem qilidu. Umu bulmisa siz alaqilashqan
muellimge disngiz u orunlashturidu. Ishqilip mushularning ichidiki
xalighan birsi arqiliq aldingizgha chiqidighan adem tapalaysiz,
lékin ular siz turidighan orunni orunlashturmaydu. Oqughuchilar
oyushmisigha disngiz ular turidighan yer alaqiliship qoyidu yaki shu
yerdiki munasiwetlik orunlar bilen alaqilashturup qoyidu. Ishqilip siz
bérishtin burun turidighan urunni tépip qoyup
béring. Chet'elde béripla üy ijare élip shu
künila köchüp kirgili bulmaydu. Bir nechche kün
kitidu. Bu waqitqiche siz mihmanida turushqa toghra kilidu. Bir munche
pul kitidu digen gep.
7. Yolda diqqet qilidighan ishlar.
Nerse kirekliringizge puxta bulung. Tunumaydighan ademlerge
nerse kirekliringizni tutquzmang. Bolupmu pasport digendek muhim
nersilerni yaxshi saqlang. Yene yolda xejleydighan'gha azraq nex pul
éliwiling. 200-300 dollar yaki yawru bulsila kupaye. Hemmisini
yüz koyluqtin qiliwalmay parchilap bir kuyluq, 5 koyluq, 10
koyluqtinmu bolsun. Bular parche purat xirajet, taksi digenlerge lazim
bulidu. Yolda birer qiyinchiliqqa uchrisingiz udulla shu yerning
xizmetchiliri yaki saqchilardin yardem sorang. Amrika tereplerge
kelsingiz oburni izdigende uni WC dimeydu, belki restroom deydu hem
shundaq belge sélip qoyidu. Buninggha alahide diqqet qiling.
In'giliz tilingiz nachar bolsa .oburni nede, biletni qeyerde
tekshurtimen, digendek küp ishltidighan süzlerni yadliwiling.
8. Barghandin kiyin
aldi bilen béripla üyingizge télfun qilip saq
salamet barghanliqingizni xewerlendürüng. Barghandin kiyin
aldi bilen üy tépip orunlishiwiling. Adette nurmal ehwalda
üyge kirsingiz üyde tüt tam, ashxana, tunglatqu,
munchidin bashqa nerse bulmaydu. Astigha gilem sélip qoyidu.
Üy lazimetlikliri sétiwilishqa aldirmay aldi bilen shu
yerde ikki üch kün yétip turung. Shu jeryanda
oqughuchilar oyushmisigha disngiz ular siz turwatqan sheherdiki
ikkinchi qol üy lazimetlikliri satidighan yaki üy
küchüp nerse kireklirini xeqqe biriwitidighan kishilerni
tépip biridu. Shulardin alsingiz küp erzan alisiz. Bolmisa
hemmisini bazardin yingini alimen disingiz birer ming dollar xejlep
kitisiz.
Barghandin kiyin dost tutung. Dost tutqanda semimi bulung. Birer
qétim semimi bulmay yalghanchiliq qip qalsingizla "yaghliqapaq
hamini yaghliqapaq" bolup qélip oqushingiz pütkiche xeq
sizge ishenmeydu. Fakoltitning, oqughuchilar oyushmisining, mektepning
paaliyetliri bolsa aktip qatnishing. Siz turghan mektepte yene choqum
musulman oqughuchilar, turk oqughuchilarmu bar. Ular bilenmu dost bolup
ütüng. Alaqe dairingiz yaxishi bulghansiri ochur digendek
ishlarda bek paydisi bar. Qiynilip qalsingiz yardem qilidighan adem
bulidu. Yene ilaji bulsa yerlik ademliri bilen jiq arlishing.
Eng muhimu yaxshi oqung. Bérishtiki mexset yaxshi oqush hem bu
asasi wezipe. Herxil ishlar otturisida tuqunush bop qalsa aldi bilen
oqushni birinchi orun'gha qoyung. Eger siz üz xirajitingiz bilen
chiqqan bulsingiz ilaji bar ikkinchi yildin tartip oqush mukapati
alidighanning ishini qiling we yaki ishtin sirtqi xizmet izdep ishleng.
Barghandin kiyin u yerde choqum yaki undaq yaki mundaq ishlargha
yuluqushingiz, qiyinchiliq bulushi teb'i ehwal. Emdi bularni
üyngizge dep ularni biseremjan qilip yürmeng. Zukamdap
qalghan, yaki kisel bop qalghan waqitliringizda üyingizge
télfun qilmang yaki chandurmang. Ulargha dep berginngiz bilenmu
hamini ular yiraqta sizge hichnime qip birelmeydu. Siz barghan yerde
siz yaxshi küridighan uyghurche tamaqlar yoq. Belkim yaxshi
ashxanilarnimu teste tépishngiz mumkin. Tamaqtin qiynaldim dep
hemme yerde jar sélip yighlap yurmeng. Siz chet'elge tamaq
yigili chiqmighandikin. Uyghurche tamaqlar peqet wetimizdila bar xalas.
Shu yerdin ayrilsingizla dunyaning hichyiride undaq yaxshi tamaqlar
yoq. Shundaqla adem uyghurche tamaq yimigen'ge hichnime bop qalmaydu.
Bashqa tamaqlardinmu lezzetlinishni üginiwiling. Yingi turmush
.Ügining. Her qandaq muhitqa maslishishni ügining. Chet'elge
chiqip oqushtiki mexset yalghuz kespi derislik üginishla emes.
Üzingizni her jehettin béyiting. Shundaqla men digen
palanchi yerde dep po étipmu ketmeng. Bu dunyada sizdin
éship chüshidighanlar kürming. Yurtqa béripla
chet'el digen undaq, siler mundaqkensiler dep üzingiz xuddi birer
yilda chet'ellik bulup qalghandek süzlep yürmeng.
Yene waqit chiqirip üzngizning tejribilirini kiyinkilerge
süzlep biring. Siz tartqan japalarni, ziyanlarni bashqilar
tartmisun. Mining bu yazmamning sizge anche munche paydisi tekken bulsa
rehmet éytishni unutmang.
9. Bashqilar
Eger yene bashqa jehetlerde uchurgha ihtyajliq bulsingiz hem bu uchur
melum orun'gha munasiwetlik bulsa biwaste shu orunni tépip
sorang. Mesilen, banka, ayrupilan, mektep digendek. Uning buningdin
sorap yürmeng. Ilaji bar lazimliq ochurlarni üzingiz izdep
téping. Hazir tordin herqandaq munasiwetlik orunning alaqe
adirsi we télfun numurini tapqili bulidu. Shulardin biwaste
sorang. Bashqilardin sorisngiz bashqilar angliwalghan yérim yata
ochurlirini dep biridu, ishenchlik emes. Üzingizningmu
bashqilarningmu waxtini israp qilisiz. Lazim bulghan .ochurlarni neq
orundin izdeshni ügining
Shuning bilen tügidi, kem qalghan jayliri bulsa bashqilar
tuluqlighay.
Esli menbesi: www.Biliwal.com
© Copyright 2004 Meripet Homepage:
http://www.meripet.com