Biz Némishqa Dostlargha Mohtaj?
Erkin
Sidiq
2015-yili
11-ayning 27-küni
Kona yéziq nusxisi:
http://bbs.izdinix.com/thread-65605-1-1.html http://bbs.bagdax.cn/thread-39898-1-1.html
http://bbs.bozqir.com.cn/forum.php?mod=viewthread&tid=8329
PDF
Nusxisi: http://www.meripet.com/2015/20151127_friend_important.pdf
Men
burunqi
bir parche maqalide dost tallashta bilishke tégishlik muhim
ishlarni bayan qildim. Mezkur maqalide ademning dosti
bolushining néme üchün intayin muhimliqi üstide toxtilimen.
Jem’iyetshunas
we
peylasoplarning déyishiche, insanlar mahiyet jehettin bir xil
ijtima’iy janliqlar bolup, ular topliship yashaydighan qilip
yaritilghan. Bezilerning qarishiche Erebche «insan» dégen söz
«hemrahqa mohtaj» dégen yene bir sözdin kélip chiqqan bolup,
ademlerning «insan» dep atilishidiki seweb, ularning öz
aldigha ayrim yashiyalmaydighanliqidin kélip chiqqan. Insanlar
öz-ara munasiwet qilishqa, we bir-birige hemrah bolushqa
mohtaj. Eger bir adem jem’iyettiki bashqa héch qandaq ademler
bilen alaqileshmey, pütünley öz aldigha ayrim yashimaqchi
bolidiken, u ademning rohi choqum turaqliq bolmaydu. U choqum
hazirqi zaman medeniyiti we jem’iyet ichide yashashqa mas
kelmeydu. Etrapimizgha qarap baqidighan bolsaq, ijtima’iy
munasiwetning her xil baldaqliri barliqini bayqaymiz. Bezi
munasiwetler bizning kontrolluqimiz astida emes. Mesilen, biz
qaysi a’ilide tughulushni özimiz talliyalmaymiz. Ata-animizni
özimiz talliyalmaymiz. Aka-ini we hede-singillirimizni özimiz
talliyalmaymiz. Emma, bashqa bir qisim munasiwetler bizning
kontrolluqimiz astida bolidu. Mesilen, toy qilidighan qiz yaki
yigitni biz özimiz talliyalaymiz. Bir qisim sepdashlirimizni
jem’iyet bizge ata qilghan bolidu. Mesilen, biz
xizmetdashlirimizni özimiz tallimaymiz. Hemde ular bilen inaq
ötüshke, we ular bilen bille ishleshke mejburi bolimiz.
Bizning ijtima’iy munasiwetlirimiz ichidiki bir muhim
katégoriye bizning dostlirimizdin ibaret. Biz dostlirimizni
özimiz tallaymiz. Biz xizmetdashlirimizni özimiz tallimaymiz.
Seperde bir aptobusqa chüshidighan kishilerni biz özimiz
tallimaymiz. Emma biz kimler bilen dost bolushni özimiz
békitimiz. Bizning muqeddes kitabimizda biz «dostlar» dep
ataydighan ashu bir guruppa kishilerni muwapiq tallash
toghrisida muhim bayanlar bar bolup, biz özimizge dost
bolidighan kishilerni obdan analiz qilip, muwapiq kishiler
bilen dost bolush bizning dinimizning bir qismi.
Yuqiridikisi
doktor
Yasir Qazining sözliri bolup [1],
bu mezmunning dawamini men bizning diniy ziyaliylirimizgha
qaldurushni muwapiq kördüm. Töwende men aldi bilen néme üchün
dost tallashta éhtiyatchan bolush kéreklikining ilmiy
asaslirini bayan qilimen. Andin ademlerning dostliri
bolushining zörürlüki heqqide toxtilimen.
1-resim: Los
Anzhélistiki Uyghurlarning bir qétimliq «dala olturushi» (picnic) ning xatire resimi.
2015-yili 17-Öktebir tartilghan.
1. Dostlarni Éhtiyatchanliq
Bilen Tallash Lazimliqining Besh Türlük Ilmiy Asasliri
Bu
bölümdiki
mezmunni méning aldinqi qétimliq «Dost
tallashta bilishke tégishlik muhim ishlar» dégen maqalemning
dawami, dep chüshensingiz bolidu.
Dunyagha
dangliq
karxanichilar zhurnili «Forbés» (Forbes)
ning maqale aptori, pisxologiye doxturi, we «Rohiyiti küchlük
kishiler qilmaydighan 13 ish» dégen kitabning aptori Eymi
Morin (Amy Morin) 2014-yili
dost tallash heqqidiki ilmiy tetqiqat netijilirini xulasilep
bir parche maqale yazghan bolup, töwende men ashu maqalining
mezmunlirini qisqiche bayan qilip ötimen [2].
Yéqinqi
yéngi
bayqashlarning körsitishiche, bir ademning özige sadiq
dostlirining bar bolushi uning shexsiy we kespiy turmushida
nahayiti muhim rol oynaydu. Siz bir chong adem bolup bolghan
teqdirdimu, sizning dostliringiz sizning qandaq keypiyatta
bolush, qandaq tepekkur qilish, we ish-herikette qandaq
bolushingizgha zor derijide tesir körsiteleydu. Töwendikisi
sizning bir qisim kishiler bilen saghlam dostluq munasiwiti
saqlishingiz kéreklikining besh türlük sewebi:
(1)
Küchlük
iradilik dostliringiz sizning öz-özingizni kontrol qilish
iqtidaringizni östüridu. Eger siz her xil nersilerning
qiziqturushigha taqabil turushta qiyniliwatqan bolsingiz,
sizning öz-özini kontrol qilishqa nahayiti mahir dostliringiz
sizge yardem qilalaydu. Amérikida chiqidighan «Pisxologiye Ilmi» zhurnilining
2013-yilidiki bir sanigha bésilghan ilmiy tetqiqat
netijisining körsitishiche, öz-özini kontrol qilishta ajiz
kishiler özlirining iradisini chingitishta öz-özini kontrol
qilishqa mahir kélidighan kishilerdin yardem soraydu. Öz-özini
kontrol qilish uzun-muddetlik nishanlarni emelge ashurushta
kem bolsa bolmaydighan bolghachqa, bu jehette küchlük iradige
ige kishiler bilen dost bolush muweppeqiyet qazinishta
halqiliq rol oynaydu. Öz-özini kontrol qilishqa mahir kelgen
bir dostingiz sizning hurunluq üstidin ghalip kélip, bir qisim
saghlam adetlerni saqlishingizgha türtke bolalaydu.
(2)
Dostingiz
az bolsa, siz iqtisad jehette bekrek tewekkülchilik qilisiz.
Amérikida chiqidighan «Xéridarlar Tetqiqati Zhurnili»
ning 2013-yilidiki bir parche ilmiy maqaliside
körsitilishiche, bashqilar bilen ijtima’iy munasiwetni az
qilidighan kishiler pul xejlesh yaki meblegh sélish ishlirida
bekrek tewekkülchilik qilidu. Bu xil ehwal yalghuzluq hés
qilidighan we bashqilar teripidin ret qilin’ghanliq
tuyghusigha pétip qalghan kishilerde téximu éghir bolidu.
Sizde bashqa bireylen bilen bolghan munasiwetni üzgende,
a’ilingizdikiler bilen köngülsizlikke uchrighanda, yaki birer
sodida meghlup bolghanda peyda bolidighan héssiyatlar sizning
pul xejlesh aditingizge tesir körsitidu. Sizdiki rahetsiz
keypiyatlar sizdiki normal ehwal bilen sélishturghanda bekrek
pilansiz ish qilish éhtimalliqini östüridu. Bu xil ehwal
sizning buningdin kéyinki iqtisadiy ishlarda aqilane qarar
élishingizgha tosqunluq qilishi mumkin.
(3)
Ijtima’iy
taratqularda sizning dostingiz qanche köp bolsa, siz
uchraydighan bésimmu shunche köp bolidu. Gherbtiki bir aliy
mektepning tekshürüsh doklatida körsitilishiche, bir ademning
Féyisbuk (Facebook) tiki dosti
qanche köp bolsa, u uchraydighan bésimmu shunche küchlük
bolidu. Tetqiqat netijilirining körsitishiche, bir ademning
ijtima’iy taratqulardiki dosti qanche köp bolsa, u adem
bashqilarni renjitip qoyushtin shunche bek ensireydu.
Shunglashqa Féyisbuktek nersilerge yéngi dostlarni qoshushtin
burun yuqiridiki ehwallar üstidimu azraq oylinip qoyung.
(4)
Yéqin
dostliri bar bolush uzunraq yashashqa paydiliq. Awstraliyediki
bir aliy mektepte élip bérilghan ilmiy tetqiqat netijilirining
körsitishiche, yashqa chong kishilerning yéqin dostliri köp
bolushi, ularning uzunraq ömür körüshige paydiliq.
Tetqiqatchilar 1500 neper yashan’ghanlar üstide 10 yil ilmiy
tekshürüsh élip bérip, dosti köp kishilerning dosti az
kishilerdin uzunraq ömür körüsh nisbiti 22 pirsent
bolghanliqini xulasilep chiqqan. Bashqa tetqiqat
netijilirining körsitishiche, rak késilige giriptar bolup
qalghan kishiler öz-ara yardemlishish guruppilirigha
qatniship, uzunraq yashash imkaniyitige ige bolghan.
Kishilerning yéqin dostliri ulardiki chüshkünlük derijisini
töwenlitip, ularning bedinining késelge qarshi turush
iqtidarinimu östüridu. Démek, dostlar bezide kishige artuqche
awarichiliklerni tughdurup béridighan bolsimu, sizning yéqin
dostliringizning bar bolushi sizning salametlikingiz üchün
nahayitimu paydiliq.
(5)
Dostlar
sizning tallishingizgha nahayiti zor tesir körsiteleydu. «Xéridarlar tetqiqati zhurnili»
da 2014-yili élan qilin’ghan bir ilmiy tetqiqat netijisining
körsitishiche, dostlar bir-birige rohiy jehettin yardem qilip,
her xil nersilerning qiziqturushigha taqabil turidu, hemde shu
asasta bir-biri bilen bolghan dostluq munasiwitini téximu
kücheytidu. Emma, dostlar bezide tatliq nersilerni yéyishtek
eski ishlardimu bir-birige türtke bolup qalidighan ishlarmu
bar. Dostlar sizdin mukemmellik telep qilmay turup, öz
ishliringizni eng yaxshi qilishqa türtke bolalaydu. Ular
sizning turmushta bek jiddiyliship ketmeslikingizni eskertip
turidu, hemde siz ümidsizlikke duch kelgen waqitlarda sizni
yaxshi terepke righbetlendürüp turidu.
Sizning
hayatingizda
dostlar kélip-kétip turidu. Siz xizmet almashturisiz, yéngi
jaygha köchüp barisiz, hemde dada yaki apa bolisiz. Turmush we
aldirash xizmetning éhtiyajliri bezide dostliringizni eng
muhim emes orun’gha chüshürüp qoyushimu mumkin. Shundaqtimu
dostliringizning sizning turmushingizda oynaydighan rolliri
üstide qayta oylinip béqing. Ularni bek tashliwetmeng. Uning
sewebi, dostlar yalghuz sizning hayatingizning süpitige tesir
körsitipla qalmay, uning uzunluqighimu tesir körsitidu.
2. Bizni Dostlargha
Éhtiyajliq Qilidighan 15 Seweb
Doktor
Suzen
Kros (Susan Krauss) Amérikidiki
«University
of Massachusetts Amherst
» dégen uniwérsitétning Pisxologiye we Ménge Ilmi proféssori
bolup, u hazirghiche xelq’araliq ilmiy tetqiqat zhurnalliri we
kitablarda 160 parchidin artuq ilmiy maqale élan qilghan,
hemde 16 parche kitab yazghan [3].
Uning bir qisim kitabliri köp qétim neshr qilinip, bashqa
tillarghimu terjime qilin’ghan. Uning «Bügünki Pisxologiye»
dégen tor bétide «Her qandaq yashta netije yaritish» dégen bir
blogi bar bolup, u ashu blogda 2013-yili 26-Martta «Bizning
dostlargha mohtaj bolushimizdiki 15 seweb» dégen témida bir
parche maqale élan qilghan [4]. Men töwende ashu maqalining
asasiy mezmunini bayan qilimen.
Pisxologiye
ilmide
eng muhim orunda turidighan, emma chüshinilishi eng téyiz
bolghan sahelerning biri dostlarning bizning hayatimizdiki
rolidin ibaret. Hazirghiche élip bérilghan dostluq heqqidiki
tetqiqatlar asasen kichik balilar we ösmürlerni közde tutup
keldi. Teliyimizge yarisha, aptor Karlin Flora (Carlin Flora) ning «Dostlarning
Tesiri» (Friendfluence) dégen
yéngi kitabi yuqiridikidek boshluqni toldurdi. U öz kitabida
dostluq heqqidiki keng da’irilik akadémiyilik ilmiy
maqalilerdiki mezmunlarni bir yerge toplap, uninggha öz
bilimlirini qoshup, bir qisim kishiler bilen mexsus söhbet
ötküzüp, dostluqning hemme saheliri üstide mukemmel tekshürüsh
élip bardi.
Dostluq
hayatning
eng muhim, emma eng téyiz chüshinilgen tereplirining biri
bolup, eger siz uningdin guman qilidikensiz, Floraning kitabi
sizni qayil qilidu. Xushalliq yaki bext mesilisige kelgende,
sizning dostliringiz halqiliq rol oynaydu.
Men
«Dostlarning
tesiri» diki eng muhim bilimlerni süzüp chiqishqa urunup
baqtim. Eger siz «Dostlarning tesiri» heqqide toluq bilimge
ige bolushni istisingiz, men sizge ashu kitabni toluq oqup
chiqishni tewsiye qilimen. Bu yerde men peqet dostlarning
muhimliqining 15 sewebini qisqiche chüshendürüp ötimen.
(1)
Dostliringiz
sizge özingiz oylighandin jiq köp jehetlerde tesir körsitidu.
Flora «dostlarning tesiri» ni mundaq izahlighan: «U nahayiti
küchlük, hemde köpinche waqitlarda qedirlenmigen, burunqi we
hazirqi dostlar oynaydighan rol bolup, ashu rol bizning özimiz
heqqidiki chüshenchimizni we hayatimizning buningdin kéyinki
yönilishini belgileydu.» Meyli siz hés qiling yaki hés
qilmang, dostliringiz sizning hazirqi kimlikingizni
shekillendürgen bolidu. Siz hetta burun siz bilen dost bolup,
kéyin dostluqunglar üzülüp qalghan kishilerningmu mehsulati
bolisiz.
(2)
Dostlar
sizge kem bolsa bolmaydighan hayat iqtidarlirini ata
qilalaydu. Dostlar sizge öz hayatingizda muweppeqiyetlik
bolush üchün zörür bolghan qabiliyetlerni ata qilidu.
Dostluqning köpligen qoshumche paydisi bar bolup, ular sizning
zéhningizni échish, sizni téximu bextlik qilish, özingizni
yaxshiraq chüshinish, nishanliringizni emelge ashurushta
medetke érishish, kespingizde yuqiri pellilerge chiqish,
özingiz üchün bir romantik jüp tépish, hemde uzunraq we
saghlamraq yashash qatarliqlarni öz ichige alidu.
(3)
Baliliq
dewringizdiki dostliringiz sizning öginish jeryanini
bashlishingizgha türtke bolidu. Sizdiki halqiliq tereqqiyatlar
siz kichik waqtingizdila yüz bérishke bashlaydighan
bolghachqa, ashu dewrdiki dostliringiz sizning
tereqqiyatingizda kem bolsa bolmaydighan rolni oynaydu.
Dostlar bizge hayatning muhim qabiliyetlirini ögitip, bizning
hayat hékayimizning qandaq bolushini belgileydu. Flora ata-ana
we oqutquchilargha mundaq ishni teshebbus qilidu: Balilargha aldin belgilen’gen ishlargha
zorlanmay, özlirining ijtima’iy munasiwetlirini berpa
qilidighan erkin waqitlar bérilishi kérek.
(4)
Yashlarning
Dostluqi ularning kéyinki romantik munasiwitining qandaq
bolushini belgileydu. Gerche ata-anilar köp waqtini özlirining
on nechche yashliq balilirining kimler bilen ariliship
ötüwatqanliqi üstide ensiresh bilen ötküzidighan bolsimu,
yashlardiki ashundaq munasiwet ular üchün bir chéniqish
meydani bolup, ular chong bolghanda özlirining romantik
munasiwitining qandaq tereqqiy qilishini belgileydu.
Shunglashqa ata-anilar balisining bashqilar bilen ariliship
ötüshige qarshi turush bilen aware bolushning ornigha,
balisining dostlirini özlirining öyige pat-pat chaqirip ekélip
berse, balisi üchün zor paydisi bolidu.
(5)
Özingizning
muhim ishlirini derijige ayrip chiqishta dostliringiz sizge
yardem qilalaydu. Kishiler özige oxshash kishiler bilen dost
bolushqa mayil kélidu. Bu «Her
bir nerse özige özi bilen oxshash nersilerni tartidu»
dégen «özige
tartish qanuniyiti» ge mas kélidu. Biz
bundaq yolgha asanla kirip qalidighan bolghachqa, özimizge
oxshimaydighan kishiler bilenmu dost bolup, özimizning
qabiliyet da’irisini kéngeytish nahayiti muhim. Shunga siz
dostlar da’irisini kéngeytip, yéngi köz-qarashlar bilen
uchrishishqimu tirishing.
(6)
Dostliringiz
sizning téximu köp kishiler bilen dost bolushingizgha yardem
qilalaydu. Kishiler mu’amilisi yaxshi bolush we bashqilargha
yardem qilishqa amraq bolush jehette tonulghan kishilerni,
hemde özini yaxshi köridighan kishilerni yaxshi köridu. Eger
siz yéngi dostlarni özingizge jelp qilalaydighan kishilerdin
bolmaqchi bolidikensiz, yuqiridiki süpetler özingizning
dostlar guruppisini shekillendürüshingizge yardem qilidu.
Dostliringizning sani köpeygenséri sizning téximu köp
kishilerni özingizge jelp qilishingiz asanliship mangidu.
(7)
Yéqin
dostliringiz yaxshi we yaman künlerning hemmiside sizni
yöleydu. Dostlardin eng yaxshi paydilinish üchün, yéqin
dostliringizdin paydilinishqa bekrek tirishing. Gerche sizning
dost tutushqa amraq bolushingiz dostingizning sanini
köpeytishke paydiliq bolsimu, siz normal turmush kechürüsh
üchün yüzligen dostlargha mohtaj bolmaysiz. Yéshingizning
chongiyishigha egiship dostliringizning sanini azlitip,
özingiz üchün eng muhim bolghan dostliringizgha eng köp
ehmiyet béring.
(8)
Dostlar
bezide sizning hayatingizni parakende qiliwételeydu.
Dostluqning qarangghu teripimu bar. Eger munasiwitingiz
buzulidiken, sizni eng yaxshi bilidighan kishiler sizge eng
küchlük derijide asiyliq qilalaydu. Dostlar sizni
awarichiliklergimu yoluqturalaydu. Eger dostliringiz yaman
yaki ziyanliq ishlarni qilsa, sizningmu undaq ishlarni bille
qilish éhtimalliqingiz yuqiri bolidu. Mesilen, buning bir
misali haraq ichidighan dostlar. Siz bezi muhim ishlargha
tutush qilghanda dostliringiz sizge putlikashang bolidighan
ishlarmu yüz béridu. Sizni ümidsizlendüridighan, sizge asiyliq
qilidighan, we sizge rohiy bésim peyda qilidighan dostlargha
«yaq» déyishni ögining. Shundaq qilsingiz, dostluqning
paydisini eng toluq köreleysiz.
(9)
Dostliringiz
köp bolsa yalghuzluq hés qilidighan waqitliringiz az bolidu.
Bir adem üchün eng nachar ehwal dostliri yoq bolush.
Yalghuzluqning derdi nahayiti yaman bolup, eger siz uzun
muddet yalghuzluq hés qilip turup yashisingiz, uning derdi
téximu éghir bolidu. Bu özingiz üchün bir top yéqin dostlarni
wujudqa keltürüsh üchün mexsus waqit, énérgiye we zéhningizni
serp qilishingiz kérek ikenlikining yene bir sewebidur.
(10)
Sizning
intérnéttiki dostliringiz sizning tepekkuringiz bilen
ish-pa’aliyetliringizni janlanduridu. Gerche sizning
intérnéttiki dostliringiz normal dostliringiz bilen süpet
jehettin perqliq bolsimu, ular sizge yenila tesir körsitidu.
Ular sizning turmushingizni yölep turghuchilarmu bolalaydu.
Intérnéttiki dostliringizmu sizge bezide parakendichilik
tughdurup béreleydu, bolupmu dostliringizning jédellirige
ariliship qalghanda shundaq bolidu. Eger Féyisbuktiki
dostliringiz sizning turmushingizni kontrol qilip
turuwalmisila, siz keng da’irilik dostliringizdin köp paydigha
érisheleysiz.
(11)
Meyli
er bolsun yaki ayal bolsun, dostlar siz üchün tolimu muhim.
Meyli er bolsun yaki ayal bolsun, sizning dostliringizning
hemmisi sizning turmushingizgha tesir körsitish quwwitige ige.
Eger siz peqet erlerdin yaki peqet ayallardinla dost
tutidikensiz, yene bir jinsliq dostlardin kélidighan
menpe’etlerdin quruq qalisiz.
(12)
Er-xotunlar
bilen teng dost bolush sizning er-xotunluq munasiwitingizgimu
yardem qilalaydu. Hayattiki oxshash ishlarni öz béshidin
ötküzüwatqan kishiler bir-birige eng yaxshi yardem qilalaydu.
Shunglashqa er-xotunlarning ayrim-ayrim dostliri bar
bolghinidin bashqa, her ikkiylen üchün ortaq bolghan jüplük
dostlirimu bar bolghanda, téximu köp menpe’et alalaydu.
Mesilen, yéngidin perzentlik bolush, on nechche yashliq
balilirini terbiyilesh, we chonglardin xewer élish qatarliq
ishlarda jüplük dostlar bir-birige yéqindin yardem qilalaydu.
Dostlar xizmettin kélidighan bésimlarni yéniklitish jehettimu
yardem qilalaydu. Gerche dostluq munasiwetliringizni yaxshi
saqlap méngish sizdin bir qisim waqit telep qilsimu, sizning
pisxologiye jehettin alidighan paydingiz bilen
sélishturghanda, dostlar üchün töligen waqit jehettiki
bedeller nahayitimu erziydu.
(13)
Dostliringiz
sizni nazaret qilip turidu. Sizdiki ghelite ehwallarni peqet
sizning eng yéqin dostliringizla sizge körsitip béreleydu.
Dostlar bizni nahayiti yaxshi bilidu, shunglashqa ular biz
özimiz körelmigen ishlarni köreleydu. Hemde körgen ishlarni
bizge dadilliq bilen déyeleydu. Gerche dostlar bezide özimizge
parakendichilik peyda qilip béridighan bolsimu, bizge heqiqiy
köyidighan dostlar bashqilargha qarighanda bizge yaxshiraq
baha béreleydu. Shundaqla dostlar özimiz heqqidiki özimiz
körelmigen ishlarni bizge körsitip béreleydu. Mushu seweb
tüpeylidin kishilerning mijezini tetqiq qilidighan kishiler
bir adem üstidin tetqiqat élip barghanda yalghuz ashu ademning
öz-özini bahalap yazghan doklatini körüpla qalmay,
bashqilarning ashu adem toghrisidiki bahalirighimu nahayiti
ehmiyet béridu. Özining ajizliqlirini özi yaxshi
körelmeydighan kishiler üchün bashqilarning bahasi tolimu
qimmetlik bolidu.
(14)
Dostlar
bilen birliship ish qilish sizning ijtima’iy özgirishlerge
tesir körsitish küchingizni ashuridu. Eger siz bir ulughwar
nishan üchün küresh qilishqa, melum bir saxawetlik ishi üchün
pul toplashqa, yaki öz jama’itingiz ichide melum bir ishni
yaxshilashqa siz peqet özingizgila tayinip ish élip
baridikensiz, anche yaxshi ünümge érishelmeysiz. Bir ijtima’iy
heriketni muweppeqiyetke érishtürüshte dostlar birinchi bolup
yardem qilalaydu. Bezide Féyisbukqa tayinipmu kishilerning
yardimini qolgha keltürgili bolidu, emma uning ünümi hergizmu
dostlarning yardimige yetmeydu.
(15)
Dost
bolup bérish dostliringiz üchün paydiliq. Dostlarning tesiri
her ikki yönilishte ünüm béridu. Siz köpligen dostliringizdin
menpe’et körüpla qalmay, eger özingiz bir yaxshi dost bolup
béridikensiz, sizge yéqin kishiler sizdinmu payda köreleydu.
Bashqilar üchün bir dost bolup bérish hem bir shereplik ish,
hem bir mes’uliyet. Eger siz dostliringizgha qandaq tesir
körsitiwatqanliqingizni chüshinidikensiz, siz ular bilen yéqin
ötüsh üchün téximu tirishisiz. Shuning bilen uning paydisi
sizgimu tégidu. Bashqilargha bir yaxshi dost bolup bérish
zörür bolghanda ulardin yardem sorashnimu öz ichige alidu.
Eger siz bashqilargha ijabiy tesir körsitidikensiz, ularmu
özidin bashqilargha tesir körsitidighan kishilerge
aylinalaydu.
Qisqisi,
siz
dostlargha mohtaj bolup, dostliringizmu sizge mohtaj bolidu.
Insanlar otturisidiki ashundaq muhebbetni yétildürüsh
unchiwala köp maharetlerni telep qilip ketmeydu, emma, bir
qisim tirishchanliqlarni telep qilidu. Ashundaq tirishchanliq
özingizning hayatini menilik ötküzüsh arqiliq öz qimmitini
körsitidu.
Suzenning
maqalisining
mezmuni mushu yerde axirlashti.
Qoshumche: Chet Elde
Oqumaqchi Bolghanlar Üchün Yasalghan Tor Béti
Bir
ukimiz
chet elde oqush üchün teyyarliq qiliwatqan yashlarni közde
tutup, 2012-yili «www.izden.cc» dégen tor
bétini yasap, hazir uninggha nurghun uchurlarni yighiptu. U
mendin ashu tor betni wetendiki qérindashlargha tewsiye qilip
qoyushni iltimas qilghan idi, shunga mushu mezmunni mezkur
maqalige kirgüzüp qoydum. Bu tor béti chet elde oqush
uchurliri we til öginish matériyallirini asas qilidiken. Men
oqurmenlerdin töwendiki ishlarni ümid qilimen:
--(1)
Weten
ichi we sirtidiki éhtiyaji bar ukilargha mezkur tor bétini
tewsiye qilip qoyghan bolsingiz.
--(2)
Imkaniyiti
bar ukilar chet elde oqush pursetliri, chet eldiki oqush
mukapatliri we til öginishke paydiliq intérnét
matériyallirigha a’it uchurlarni «www.izden.cc»
ning qurghuchisigha ewetip bergen bolsingiz.
--(3)
Bilidighanlar
chet elde oqumaqchi bolghan yashlarni asasiy nishan qilghan «www.izden.cc» ge oxshash bashqa tor
betlirining tor adréslirini mushu yazmining astigha inkas
sheklide yézip qoyghan bolsanglar. Méning bilishimche
hazirghiche yasalghan yuqiridikige oxshash Uyghurche tor
betliri xéli köp. Men ashu tor betlirining yéngi uchurlarni
yighish we tarqitish jehette öz-ara hemkarlishishini tolimu
arzu qilimen. Men ashundaq tor betlirining hemmisining tor
adréslirini yighqandin kéyin, kéyinki bir yazmamgha ularning
hemmisini kirgüzüp, weten ichi we sirtidiki ukilargha teshwiq
qilip qoyimen.
Men
bu
ishta méni qollighan we manga yardemde bolghan ukilargha
aldin-ala rehmet éytimen.
Men
2000-yillirining
bashlirida «www.erkinsidick.org»
dégen tor bétini yasap, chet elge oqushqa chiqidighanlargha
yardem qilish ishini bashlighan idim. Kéyin u tor béti wetende
échilmas bolup qalghandin kéyin, uni «www.meripet.com» gha
özgerttim. Bu tor béti hazirmu bar, emma u wetende échilmaydu.
Hemde uningdiki chet elde oqushqa a’it uchurlarni yéngilashqa
hazir men yétishelmeydighan bolup qaldim. Shunglashqa mushu
sahede xalisane xizmet körsitidighan köpligen ukilarning
chiqqanliqidin men tolimu xushal. Men ashu ukilarning öz-ara
hemkarliship, bu ishni téximu yuqiri bir pellige kötürüshini
ümid qilimen. Millet üchün xizmet qilishning nurghun yolliri
bar. Mushu ish ashundaq yollarning biri.
Meripet.com
tor
bétide chet eldiki mektepler telep qilidighan «Kishilik pilan»
(personal statement) we
«Tewsiye xéti» (recommendation letter)
ning In’glizche nusxiliri bar. Hemde Junggodiki oqush
netijisini Amérika sistémisidiki nomurgha özgertish jedwili
qatarliq bashqa muhim uchurlarmu bar. Yuqiridikidek tor
betlirini yasighan ukilar bu uchurlarni xalighanche öz tor
betliringlargha köchürüp ishletsenglar bolidu. Uning üchün
mendin ijazet sorash hajetsiz. Men wetendiki yashlar üchün
xalisane xizmet qiliwatqan «www.izden.cc»
ning qurghuchisigha oxshash barliq ukilarning ishlirigha
ongushluq tileymen.
Paydilinish Matériyalliri:
[1] Benefits of
Righteous Friends & Solving Conflicts Between 2 Parties
https://www.youtube.com/watch?v=oFjjcnAjtUQ
[2] Five Scientific
Reasons You Should Choose Your Friends Carefully
http://www.forbes.com/sites/amymorin/2014/10/17/5-scientific-reasons-you-should-choose-your-friends-carefully/
[3] Susan Krauss
Whitbourne Ph.D.
https://www.psychologytoday.com/experts/susan-krauss-whitbourne-phd
[4]
Fifteen
Reasons We Need Friends
https://www.psychologytoday.com/blog/fulfillment-any-age/201303/fifteen-reasons-we-need-friends
Bu maqalini inimiz
«Pidakar» tehrirlidi.
Bu
maqalini
héchkimdin sorimay, menbesini bergen asasta bashqa her qandaq
torgha chiqarsingiz, yaki élkitabqa oxshash bashqa her qandaq
shekilde ishletsingiz boluwéridu. Bu maqale barliq
Uyghurlargha mensup.