Netijilik
Uyghurlar (20)
Erkin Sidiq
2015-yili 11-ayning 13-küni
Kona yéziq nusxisi:
http://bbs.izdinix.com/thread-65414-1-1.html http://bbs.bagdax.cn/thread-37132-1-1.html
http://bbs.bozqir.com.cn/forum.php?mod=viewthread&tid=8255
http://bbs.misranim.com/thread-144275-1-1.html
PDF Nusxisi: http://www.meripet.com/2015/20151113_chetel_uyghur20.pdf
Buningdin
30
yil ilgiri men bir neqil sözni yadliwalghan bolup, u söz
méning qandaq yashishimgha nahayiti zor derijide tesir
körsetti: «Mendiki yoshurun qabiliyetler perwerdigarimning
manga ata qilghan sowghitidur. Méning ashu yoshurun
qabiliyetler bilen qilghan ishlirim bolsa méning
perwerdigarimgha qilghan sowghitimdur.» Men öz hayatimda
érishken her bir sowghat, talant, bayliq we pursetler bilen
perwerdigarimgha, bashqilargha, we özümge jawab qayturmisam
bolmaydu, dep oylaymen. Eger biz hemme waqitta eng yuqiri
derijide qattiq tirishsaq, öz hayatlirimizni bir xil alahide
hayatqa aylanduralaymiz. Shuning bilen bashqilarning
hayatighimu tesir körsiteleymiz.
Sabiq
Amérika
prézidénti Dwayit Ézinxawér (Dwight
Eisenhower) ning men intayin yaqturidighan bir
hékayisi bar. U bir qétim Memliketlik Muxbirlar
Birleshmisining ezalirigha özining bir yaxshiraq siyasiy arqa
körünüshke ige emeslikini, undaq bolmighan bolsa hazirqidin
yaxshiraq nutuq sözligüchi bolidighanliqini, buning üchün
özining köngli yérim ikenlikini éytidu. Uning déyishiche, bu
ehwal uninggha özining baliliq waqtidiki bir ishni
eslitidiken: Bir qéri boway bir kalisini satmaqchi boluptu.
Kalini almaqchi bolghan bir kishi u qéri bowaydin kalining
kélip chiqishi, qaymaq bérish ehwali, we her ayda
chiqiridighan süti qatarliqlarni soraptu. Shuning bilen qéri
boway uninggha: «Men a’ile kélip chiqishining néme ikenlikini
bilmeymen, bu kalining qanchilik qaymaq chiqiridighanliqinimu
bilmeymen. Emma u bir nahayiti yaxshi kala bolup, u sanga
özide bar sütning hemmisini béridu», deptu. Bu heqiqetenmu biz
hemmimiz qilalaydighan bir ish: Biz özimizde bar hemme
nersilerni bir ulughwar ghaye üchün ata qilalaymiz. Shundaq
qilalisaq, biz özimizge razi bolimiz.
Yuqiridiki
mezmun
men «Netijilik Uyghurlar (9)» dégen maqalemde tonushturghan
Jon Maksiwél (John C. Maxwell) ning «Maksiwél
künlük oqushluqi» dégen kitabining 192-béti (24-Iyun küni)
ning mezmuni bolup, uning témisi «Özingizdiki talantlar we
pursetlerdin eng yuqiri derijide paydilining» din ibaret.
Men
emdi
resmiy mezmunni bashlaymen. Bu hepte men yene bir yéngi
qérindishimizni tonushturimen. U men tonushturghan 40-kishi bolup hésablinidu. U
qehriman Uyghur xanim-qizlirining yéngi bir misali bolup,
Amérikigha kelgen 24 yildek waqittin buyan ikki perzentlik bir
a’ilidin xewer élish bilen bille, öz kespide qattiq tiriship,
dunyagha dangliq «Ilim-pen zhurnili» da 1998-yili élan
qilin’ghan bir parche ilmiy maqale aptorlirining biri boldi.
2015-yili Nobél mukapatigha érishken bir proféssorning asasliq
yardemchisidin biri bolup ishlidi. U xanim bir ulughwar nishan üchün
özining barliqini atighan, hemde alahide netije yaratqan
Uyghurlarning biri bolup, men u xanimdin nahayiti
pexirlinimen.
Amérikida Alahide Netije Yaratqan Uyghur
Xanim — Lale Dawut
1-resim:
Lale Dawut xanim.
Lale
Dawut
xanim Ürümchide tughulup, bashlan’ghuch mektepni Ürümchi
Tejribe Bashlan’ghuchta, ottura mektepni bolsa Ürümchi
3-Ottura mektepte oqughan. U 1978-yilidin 1983-yilghiche
Ürümchidiki Shinjang Méditsina Uniwérsitétining doxturluq
kespide 5 yil oqup, ela netije bilen oqushni tamamlaydu. U
1983-yili Shinjang Uniwérsitétida yéngidin échilghan qanun
fakultétigha qanun doxturluq kespini achidighan oqutquchiliqqa
qobul qilinidu. Shu sewebtin, Lale 1984-yili 9-aydin bashlap
1985-yili 7-ayghiche Shangxey Xuadong Pédagogika
Uniwérsitétida ötküzülgen «Memliketlik Tunji Qarar Qanun
Doxtur Terbiyilesh Mexsus Kursi» gha qatniship, yaxshi netije
bilen Ürümchige qaytidu. Shinjang Uniwérsitétida qanun
doxturluq derslikni özi tüzüp chiqip, oqughuchilargha ders
ötidu. Shu arqiliq Uyghur diyarida qanun doxturluq kespini
sistémiliq tonushturghan tunji ilmiy xadim bolup qalidu. Lale
qanun fakultétida ishlesh jeryanida bir proféssor bilen
birliship, «Qanun Doxturluq Asasi» namliq kitabni yézip
chiqip, qanun saheside bir yéngiliq yaratqan bolidu. Lale
derslikni özi yézip, léksiyilerni puxta teyyarlap, qanuniy
doxturluq sahesidiki bilimlerni Uyghur oqughuchilargha
estayidil chüshendürüp yetküzüp bérish arqiliq
oqughuchilarning yuqiri bahasigha érishidu, hemde tézlikte
léktorluqqa östürülidu. U öz kespidin sirt nurghun waqit
chiqirip, In’gliz tilini toxtimay öginip turidu, hemde ilmiy
zhurnallarni oqush arqiliq xelq’ara méditsina we bi’ologiye
sahesidiki yéngiliqlardin xewer tépip turidu.
2-resim:
Türk
millitidin bolghan proféssor, doktor Aziz Sanjar ependi yene 2
neper alim bilen birlikte 2015-yilliq xémiye Nobél mukapitigha
érishti.
3-resim:
Lale
xanim 2002-yili Amérikidiki «UNC-Chapel
Hill» uniwérsitétida doktor Aziz Sanjar ependi we
uning ikki qizi bilen bille.
Lale
1991-yildin
tartip 2000-yili 7-ayghiche, Amérika Shimali Karolina
shtatigha jaylashqan «UNC-Chapel Hill»
uniwérsitétining Bi’oximiye we Bi’ofizika fakultétida,
2015-yilliq Nobél mukapatigha érishken dunyada dangliq Türk
proféssor doktor Aziz Sanjarning yétekchilikide, 10 yildek
waqit tetqiqat xadimi bolup ishleydu. Shu jeryanda, Lale
nurghun ilmiy maqalilerni dunyada dangliq ilmiy-tetqiqat
zhurnallirida élan qilidu. U maqalilerning bir qanchisi
Amérika dölet derijilik mukapatlargha érishidu. Bir hésabta
doktor Sanjarning Nobél mukapatigha érishishi üchün Lale
körünerlik töhpe qoshqan, dep qarashqa bolidu. Chünki doktor
Sanjarni Nobél namzatliqigha érishtürgen maqalilerning nurghun
bi’oximiye tejribilirini Lale asasliq tetqiqatchi süpitide
ishlep chiqqan.
4-resim:
Lale xanim 1998-yili Noyabirda chiqqan «Ilim-pen zhurnili»
diki bir parche ilmiy maqalining aptorlirining biri bolghan
bolup, bu ashu zhurnalning téshi.
5-resim:
Lale xanim 1998-yili Noyabirda chiqqan «Ilim-pen zhurnili»
diki bir parche ilmiy maqalining aptorlirining biri bolghan
bolup, bu ashu maqalining qisqiche uchuri.
Lale
2000-yili
8-aydin taki bügün’ge qeder Amérika Marilend shtati Baltimor
shehiridiki «Johns Hopkins University»
dégen uniwérsitétining Amérika Memliketlik Saghlamliq
Instituti (National Institutes of
Health, NIH) gha qarashliq DNA ni yashlandurush
tetqiqat bölümide bi’ologiye mutexessisi (biologist) süpiti bilen ishlep
kelmekte. Hazirqi yétekchisi doktor Wilxelm Bor (Wilhelm Bohr) bolup, uning dadisi (Niels H. David Bohr) we akisi (Aage N. Bohr) ning her ikkisi Nobél
mukapatigha érishküchilerdur. Bilishimizche doktor Wilxelm
Bormu hazir öz tejribixanisidiki 40 neper tetqiqatchilargha
yétekchilik qilip, Nobél mukapatigha érishish üchün qattiq
tirishiwétiptu.
6-resim:
Amérika Memliketlik Saghlamliq Instituti (NIH) ning DNA
ni yashlandurush tetqiqat bölümidiki xadimlar. Üstünki qur
soldin 5-kishi Lale xanim bolidu.
http://www.grc.nia.nih.gov/branches/lmg/vbohr.htm
Lale
1991-yili
3-ayda Uyghur diyaridin Amérika Shimaliy Karolina shtatida
oquwatqan yoldishi Tughluq Abdurazaqning yénigha kélidu. U
mezgilde Tughluq «UNC Chapel Hill»
uniwérsitétidiki dangliq bi’oximiye alimi doktor Aziz Sanjar
bilen yéqin arilishiwatqan idi. Lale buningdin xewer tapqandin
kéyin, doktor Sanjarning tejribixanisigha bérip, uning yuqiri
derijilik tetqiqat eswablirini körüp tesirlinidu, hemde
yéngiliqlarni öginiwélishqa qattiq qiziqip qalidu. Shu
arzusini yoldishi arqiliq doktor Sanjargha qayta-qayta
yetküzgendin kéyin, doktor Sanjar Lalening öz tejribixanisida
bir mezgil ishlep bérishige maqul bolidu. Lale shu
tejribixanida ishlesh jeryanida aqsil paklashturush (protein purification) jehette
yuqiri qabiliyette ige ikenliki bir qanche muhim tejribilerni
tamamlash arqiliq ispatlaydu. Yaponiyedin kelgen doktor-ashti
(postdoc) tetqiqatchi Totayoshi
Laleni «Lale aqsilni heqiqeten pakiz ishleydu» dep maxtaydu.
1991-yili doktor Sanjar bi’oximiye saheside nami chiqqan
alimlarning biri idi. Uning qol astida xelq’aradiki birqanche
döletlerdin teklip qilinghan 20 dek mutexessis we
doktor-ashtilar ishleytti. Doktor Sanjarning tejribixanisigha
kirip ishlesh anche asan’gha toxtaydighan ish emes idi.
Xelq’araliq ilmiy zhurnallarda maqale élan qilghan bolush
telep qilinatti. Doktor Sanjar bi’oximiyige qattiq kiriship
ketken bolup, tetqiqatchilirigha intayin yuqiri telep
qoyidighan adem idi. Bezi tejribilerni kéche-kündüz démey
qayta-qayta ishleshni telep qilatti. Lale köpinche
shenbe-yekshenbilerni tejribixanida ötküzetti. Bezide
balilarni bölümge olturghuzup qoyup, bir yaqtin balilargha
qarap, bir yaqtin tejribe ishleytti. Ashundaq
tirishchanliqlarni körsitish arqiliq, Lale 3 ay ichide
tejribixanisidiki bir qanche doktor ashtilar bilen birliship,
doktor Sanjarning yétekchilikide «Bi’oximiye» namliq dangliq
zhurnalgha bir parche Ilmiy maqale sunidu. Shu arqiliq doktor
Sanjar we bashqilarning ishenchige érishidu.
1991-yilidin
2000-yili
Öktebirgiche bolghan 10 yil jeryanida, Lale Dawut UNC
Bi’oximiye we Bi’ofizika fakultétida bir bi’ologiye
mutexessisi süpitide doktor Sanjarning yétekchilikide
ishleydu. DNA tüzitish sahesidiki murekkep hem yéngi tiptiki
dunyawi aliy derijilik tetqiqat projéktliridin birer yüzdekni
tamamlaydu. Bezi tejribiler bir heptidin nechche heptigiche
dawamlishidighan bolup qalidu. Shundaq waqitlarda kéche-kündüz
démey, shenbe-yekshenbe künlirimu ishleshke toghra kélidu.
Kündüzni kéchige ulap, aran 3-4 sa’et uxlapla ishleydighan
ehwallar pat-pat yüz bérip turidu. Ikki kichik balisining
anisi bolghan Lalege nisbeten éytqanda, bir yaqtin öy ishini
qilip, bir yaqtin balilarni mektepke toshup, yene bir yaqtin
tamaq étish asan’gha toxtimaydu. Yoldishi uninggha ich
aghritip, nechche qétim Laleni ishtin chiqiriwélishqa
tirishqan bolsimu, Lale «Bi’oximiye özüm kichikimdin yaxshi
körüp kelgen kesip. Adem özi yaxshi köridighan ishni qilsa
harduqi chiqidu, hem charchighanni bilmeydu. Uning üstige men
dunyada meshhur bi’ologiye alimi Azizkamning qolida
ishlewatimen. Uyghurlargha bundaq yaxshi purset intayin az
uchraydu. U alim manga ishinip tetqiqatigha salghanda, men
hergiz uning ümidini yerde qoymaymen. Millitim üchün bolsimu
bu japalargha berdashliq bermisem bolmaydu» dep, xizmettin
chékinishke unimaydu.
Aziz
aka
özining qabiliyetlik, tirishchan, yüksek ghayilik bolushi
bilen UNC uniwérsitétida nam chiqarghan idi. U özi
ishlitiwatqan ilmiy xadimlarghimu telepni intayin yuqiri
qoyatti. Her qétim yéngi doktor ashti yaki mutexessisni
tejribixanisigha qobul qilghanda, «Méning tetqiqatimni ishlesh
üchün sizde heptisige 5 kün, her küni 8 sa’et ishleymen,
deydighan idiye yoq bolushi shert. DNA sizning dem
élishingizgha qarap waqit jedwili tüzmeydu. Sekkiz sa’et
ishlep, 10 sa’et dem alsingiz, DNA ni tüzitelmeysiz. Mushu
shertke maqul bolsingiz, andin kéyinki geplerni déyishimiz»
deytti. Doktor Sanjarning qattiq telipi dunyadiki oxshimighan
ellerdin kelgen, bi’oximiye kespide netije yaratmaqchi bolghan
oqughuchi we tetqiqatchilargha nisbeten bir magnit idi. Chünki
Azizkamning qol astida bir yildin artuq ishligen her qandaq
kishi dunyawi derijilik dangliq zhurnallarda maqale élan
qilalaytti. Uning qol astida 2-3 yil ishligenler dunyaning her
qandaq yéride asanla ishqa orunlishalaytti. Lale 3 ay sinaqta
ishlesh jeryanida, Yaponiyedin kelgen bir doktor-ashti bilen
birlikte, bir parche ilmiy maqale élan qilidu. U
doktor-ashtining ismi Totayoshi bolup, u hazir Yaponiyediki
bir tonulghan uniwérsitétta proféssor bolup ishlewatidu.
Totayoshi Lalege yuqiri baha bérip, «Lale aqsil paklashturush
tejribisige kelgende heqiqetenmu nahayiti mahir iken. Uni
tejribixanimizda dawamliq ishletsek bek yaxshi bolatti», dep,
Laleni doktor Sanjargha tewsiye qilidu. U waqitlarda Lale «bir
chet ellik oqughuchining a’ile-tawabi’ati» dégen salahiyet
bilen turatti. Undaq salahiyet bilen Amérikida uzun muddet
ishleshke yol qoyulmaytti. Azizkam Laleni ishlitish üchün
Amérika hökümiti we UNC ning alaqidar tarmaqliri bilen özi
mexsus alaqiliship, Lalening salahiyitini «dölitimizge éhtiyaj
mutexessis» dégen’ge özgertip, bi’oximiye fakultétida ishqa
orunlashturidu. Shundaq qilip Lale Aziz akining
tejribixanisida 10 yil ishleydu. Shu jeryanda doktor Sanjar we
bashqilar bilen birliship, 20 parchidek ilmiy maqalilerni élan
qilidu. Bu maqalilerning ichidiki bir qismi xelq’arada eng
dangliq zhurnallar hésablinidighan «Ilim-pen zhurnili» (Science), «Ximiye», «Bi’oximiye» we
«DNA Rémontlash» (DNA Repair)
qatarliq zhurnallarda élan qilinidu. Bu maqalilerning
munderijisini töwendiki ulinishtin körgili bolidu:
http://www.scopus.com/authid/detail.url?authorId=6507640564
Hemmimizge
melum,
«Ilim-Pen zhurnili» dunya boyiche eng dangliq ilmiy tetqiqat
zhurnilining biri bolup, uningda maqale élan qilish anche asan
emes. Uningda bir parche ilmiy maqale élan qilish dunya
ilim-pen saheside bir zor shan-sherep bolup hésablinidu.
1998-yili Noyabirda doktor Sanjar yétekchilikide «Ilim-pen
zhurnili» da élan qilghan «Role of
Mouse Cryptochrome Blue-Light Photoreceptor in Circadian
Photoresponses» témisidiki ilmiy maqalisi 1998-yili
Amérika Döletlik Pen-téxnika mukapatigha érishken.
Bu
yerde
mundaq bir ishni qisturup qoyushni muwapiq kördüm. Doktor
Sanjar yétekchilikide yézilghan bir qanche parche maqaliler
1998-yili Amérikida yuqiri derijilik mukapatqa érishidu.
2004-yillirining bir küni doktor Sanjar Lalening öyige téléfon
qilip, Lale bilen yoldishi Tughluq Abdurazaqni Türkiye
Istanbul shehiride échilmaqchi bolghan «Türkiye Akadémiyisi»
yighinigha qatniship bérishke teklip qilidu. U yighinda doktor
Sanjargha Türkiye boyiche eng yuqiri ilmiy unwan, dep
qarilidighan «Türkiye Akadémik» unwani teqdim qilinmaqchi
ikenduq. Doktor Sanjarning Laleni mexsus teklip
qilghanliqining sewebi, u Istanbuldiki yighilishta Lalening
tetqiqat jeryanida qoshqan töhpisini alahide tilgha almaqchi
ikenduq. U waqitlarda Lale a’ilisi boyiche Marilend shtatigha
yötkilip ketken idi. Yoldishining ishi bek aldirash
bolghachqa, Lale teklipni ret qilishqa mejburi bolghan idi.
Shu qétim doktor Sanjar ayali doktor Gwen Sanjar bilen
Türkiyege bérip, mukapat murasimigha qatnishidu. Gwenning
déyishiche, murasimda doktor Sanjar Lalening ismini nechche
qétim éghizgha élip, «Lale xanim tejribilerni nahayiti
estayidil ishlep bermigen bolsa, men hazirqidek netijilerge
érishelmigen bolattim», dep, Lalege nahayiti yuqiri baha
bergen. Gwen xanim neq meydanning widi’osini alghach kélip,
Lalening öyidikilerge qoyup bergen.
Bir
qétim
men Laledin «Siz ikki balining anisi bolup, oyning ishlirini
özingiz qilisiz. Bir yaqtin xizmet, yene bir yaqtin
keldi-ketti méhmanlarni uzitip turisiz. Shundaq bolup
turuqluq, yene nurghun ilmiy tetqiqat maqalilirini élan
qiliwatisiz. Ulardin bashqa yene da’im sayahet qilip turisiz.
Bularning hemmisige qandaqmu yétishidighansiz?» dep
sorighinimda, Lale bir az oyliniwélip, mundaq jawab berdi:
«Méning qarishimche ishlar mundaq bolidu: (1) Her qandaq bir
adem meyli qaysi sahede ishligen bolsun, qilghan ishini yaxshi
körüp, köngül qoyup, zérikmey, estayidil hem toxtimay
ishleydighanla bolsa, öz kespide netije yaritalaydu. Méning
DNA ni rémontlash kespide Amérikida ishlep kéliwatqinimgha 25
yildin ashti. Nurghun ademlerge nisbeten éytqanda DNA ni tetqiq qilish bir intayin
zérikishlik ish bolushi mumkin. Emma men öz kespimni nahayiti
yaxshi korimen. Ishligen tejribemning netijisi chiqmighuche
uyqummu kelmeydu. Bezi tejribilerni qayta-qayta tekrarlap,
netije chiqimughiche zadila boldi qilmaymen. (2) Hazirqi
zamanda ilim-pen zor derijide tereqqiy qilghan bolup, tetqiqat
ishlirini yaxshi qilish üchün bashqilar bilen obdan
hemkarlishish nahayitimu muhim. Men 25 yildin béri dunyaning
nurghun döletliridin kelgen mutexessisler bilen bille ishlep
keldim. Beziler In’glizchini bek yaxshi bilip ketmeydu.
Oxshimighan shéwide sözleydu. Oxshimaydighan pikirler ademge
dawamliq uchrap turidu. Birer tetqiqatni élip bérish üchün
bashqilar bilen dawamliq muzakire qilip turmisam bolmaydu.
Özümning meqsitini obdan yetküzüp, bashqilarni qayil
qilalmisam yene bolmaydu. (3) Kishilik hayatta ademning
salametliki hemmidin muhim. Adem qandaq dem élishni bilmisimu
bolmaydu. Bezi ademler dem aldim, dep öyde uxlashni yaxshi
köridu. Menche bu dem élishning yaxshi usuli emes. Ilmiy
tetqiqat ishlirining bésimi intayin zor bolidu. Men ishligende
qattiq ishleymen, emma dem élishqa kelgende sirtlargha bérip,
sayahet qilip kélish, tagh-dawan we menzirilik yerlerge bérip
méngip kélish, dostlar bilen bille chet'ellerge chiqip sayahet
qilishtek köngül échish pa’aliyetlirini bek yaxshi körimen.
Shundaq qilishning özi manga nisbeten bir yaxshi dem élish
bolup, undaq qilish xizmitimge eks tesir körsetmeydu, belki
uning paydisi köp bolidu. Shuninggha oxshash, öy ishini
qilish, tamaq étish, we qizlirim bilen bazar aylinishtek
ishlarnimu bir xil dem élish hésablaymen.»
Lale
özi
intayin kemter, gep-sözi az, hemde qattiq tirishchan ayal
bolup, u öy-ichi ishlirighimu intayin puxta. A’ile ishlirini
intayin köyünüp qilidu. Qolum-qoshniliri bilen qoyuq ariliship
ötidu. Méhmandostluqqa kelgende, uning Amérikida obdanla
dangqi bar. Bikar waqitlirida sayahet qilishni, öyde Uyghurche
tamaq étishni yaxshi köridu. Shundaq aldirash bolsimu waqit
chiqirip, intérnétta bashqilargha Uyghur tamaqlirini
tonushturup turidu.
1983-yilliridin
bashlap,
Lale xanim er-ayal ikkiylen bilen biz er-ayal ikkiylen
Shinjang Uniwérsitétida oqutquchi bolup ishliduq. Ikki
a’ilining oyimu mektep ichidiki oxshash bir binada bolup, biz
shuningdin bashlapla qoyuq ariliship kelduq. Hazirmu asasen
her yili dégüdek chet ellerge bille sayahetke bérip
turuwatimiz.
Men
dostmiz
Lalening hazirghiche qolgha keltürgen netijiliridin tolimu
tesirlinimen. Uningdin intayin pexirlinimen. Hemde Lalening
buningdin kéyin téximu yaxshi netijilerni qolgha keltürüshige
chin könglümdin tilekdashliq bildürimen.
7-resim:
Lale Dawut xanim éri bilen bille.
8-resim:
Yawropada bille élip barghan bir sayahetning bir parche xatire
resimi. Bu resim 2014-yili 28-Séntebirde tartilghan.
Lale Xanim Hazirghiche Aptor Bolghan Bir
Qisim Ilmiy Maqalilerning Tizimliki
[1]
Science
- November, 1998. Lale Dawut with Aziz Sancar et al: Role of
Mouse Cryptochrome Blue-Light Photoreceptor in Circadian
Photoresponses.
https://sciencescape.org/paper/9822380
[2]
Biochemistry
- May, 1995. Lale Dawut with Aziz Sancar, Arun Malhotra et al:
Putative
Blue-Light
Photoreceptors From Arabidopsis Thaliana And Sinapis Alba With
A High Degree Of Sequence Homology To DNA Photolyase Contain
The Two Photolyase Cofactors But Lack DNA Repair Activity.
[3]
Cell
- June, 2004. Lale Dawut with Wilhelm Bohr:
The
Werner
Syndrome Helicase And Eshonuclease Cooperate To Resolve
Telomeric D Loops In A Manner Regulated By TRF1 And TRF2.
[4]
MCB
- December, 2003. Lale Dawut with Wilhelm Bohr: Central Role
For The Werner Syndrome Protein/Poly(ADP-Ribose) Polymerase 1
Complesh In The Poly(ADP-Ribosyl)Ation Pathway After DNA
Damage.
[5]
JBC
- January, 2004. Lale Dawut with Wilhelm Bohr et al:
Poly(ADP-Ribose)
Polymerase
1 Regulates Both The Eshonuclease And Helicase Activities Of
The Werner Syndrome Protein.
[6]
September,
2008. Lale Dawut with Wilhelm Bohr et al: WRN And The S-Phase
Checkpoint In Response To Interstrand Cross-Link-Induced DNA
Double-Strand Breaks.
[7]
MBoC
- June, 2002. Lale Dawut with Wilhelm Bohr et al:
Colocalization, Physical, And Functional Interaction Between
Werner And Bloom Syndrome Proteins.
[8]
BBA
- November, 2013. Lale Dawut with Wilhelm Bohr et al:
RAPADLINO RECQL4 Mutant Protein Lacks Helicase And ATPase
Activity.
[9]
DNA
Repair - June, 2013. Lale Dawut with Wilhelm Bohr et al:
Functional Deficit Associated With A Missense Werner Syndrome
Mutation.
[10]
nposia
- January 2000. Lale Dawut with Aziz Sancar et al:
Photolyase/Cryptochrome
Family
Blue-Light Photoreceptors Use Light Energy To Repair DNA Or
Set The Circadian Clock.
[11]
May
2010. Lale Dawut with Wilhelm Bohr et al:
Human
RECQL5beta
Stimulates Flap Endonuclease 1
[12]
AgING
- June 2012. Lale Dawut with Wilhelm Bohr
DNA
Binding
Residues In The RQC Domain Of Werner Protein Are Critical For
Its Catalytic Activities.
Lale
Dawut
qoshumche aptor bolup, 1995-yildin 2013-yilighiche dunyagha
dangliq ilmly tetqiqat zhurnallirida élan qilghan bir qisim
ilmiy maqalilerning tizimliki bu yerde bar:
https://sciencescape.org/author/57157652
Lale
Dawut
2000-yildin bashlap Amérika Memliketlik Saghlamliq Instituti
(NIH) diki doktor Wilxelm Bor (Wilhelm
Bohr) ning «DNA Rémontlash» (DNA
repair) bölümide bir bi’ologiye mutexessisi (biologist) bolup ishlewatidu. Bu
guruppidiki tetqiqatchilar qiliwatqan ishlar we élan qilghan
ilmiy maqaliler heqqide töwendiki ulinishlarda bir qisim
uchurlar bar:
http://www.grc.nia.nih.gov/branches/lmg/vbohr.htm
Bu maqalini inimiz «Pidakar» tehrirlidi.
Bu maqalini héchkimdin sorimay, menbesini
bergen asasta bashqa her qandaq torgha chiqarsingiz, yaki
élkitabqa oxshash bashqa her qandaq shekilde ishletsingiz
boluwéridu. Bu maqale barliq Uyghurlargha mensup.