Chet
Elde Oqughan Netijilik Uyghurlar (5)
Erkin Sidiq
2015-yili 3-ayning 27-küni
Kona
yéziq nusxisi:
http://bbs.izdinix.com/thread-62985-1-1.html
http://bbs.bagdax.cn/thread-29048-1-1.html
http://bbs.bozqir.top/forum.php?mod=viewthread&tid=6742&extra=&page=1
http://bbs.alkuyi.com/thread-49903-1-1.html
http://www.ejdad.com/bbs/forum.php?mod=viewthread&tid=3155
PDF
Nusxisi: http://www.meripet.com/2015/20150327_chetel_uyghur5.pdf
Mezkur
yazmida
men chet elde oqup, alahide netijilerni qolgha keltürgen
qérindashlarni
tonushturushni dawamlashturimen. Hazir chet elde Amérika, gherb
elliri we
dunyada nahayiti zor tesirge ige shirketlerde ishlewatqan bir
qisim Uyghur
qérindashlirimiz bar. Ularning bezilirini men burun tonushturup
bolghan bolup,
bu qétim ashundaq qérindishimizdin yene bir qanchisini
tonushturimen. Méning bu
qétim tonushturidighinim sabiq Shinjang Uniwérsitéti Til
fakultétining
oqutquchisi doktor Ablehet Ibrahim, shundaqla uning ikki qizi,
singlimiz
Dilreba bilen Bernadin ibaret 3 qérindishimiz. Barliq ata-anilar
öz
perzentlirini yaxshi terbiyilep, ularni yaramliq kishilerdin
qilip qatargha qoshushni
ümid qilidu. Men bu qétim tonushturidighan qérindashlar ene
shundaq
a’ililerning bir wekili, shundaqla barliq Uyghur a’ililirining
öginish ülgisi
bolalaydighan bolup, men bu bir a’ile kishiliridin nahayitimu
pexirlinimen.
Men
oqurmenlerdin
mezkur yazmini oqush arqiliq töwendiki 4 jehettiki
chüshenchisini
yenimu chongqurlashturuwélishini ümid qilimen:
(1)
Balilarning
qandaq adem bolup chong bolushida ata-anilarning rolining
hemmidin
muhimliqi heqqide burun nurghun Uyghur ziyaliyliri qelem
tewretti. Menmu
özümning bala terbiyisi heqqidiki maqaliliride bu nuqtini
alahide tekitlidim.
Mezkur yazmida ene shundaq bir emeliyetning bir janliq pakiti
bar.
(2)
Uyghur
yashlirining ichide, dunyadiki eng tereqqiy qilghan dölette,
hemde
asasen erler üstünlükni igilep kelgen kespiy sahe we lidérliq
orunlirida
ishlewatqanlarning Uyghurlarningmu barliqini, bolghandimu
ularning bir qismi
Uyghur qizliri ikenlikini bilmeydighan ukilar az bolmasliqi
mumkin. Mezkur
yazma arqiliq Uyghur yashliri ene shundaq Uyghur qizliri bilen
tonushalaydu.
(3)
Pütün
dunyadiki kishiler söyidighan, dunyaning hazirqi zaman
tereqqiyatigha zor
derijide tesir körsetken bir qisim shirketler bar. Ashundaq
shirketlerde
ishleshni arzu qilidighan Uyghur yashlirimu az emes. Ashundaq
shirketning biri
Féyisbuk (Facebook) bolup, yene
biri Gugul (Google) din ibaret.
Men bu qétim tonushturidighan 2
neper singlimiz ene shu shirketlerde téxnikiliq xadim we
téxnikiliq yétekchi
bolup ishlewatidu.
(4) Dunyada eng tereqqiy qilghan ellerning
balilar maaripidiki
eng yéqinqi yéngiliqlar. Amérikida
«Amérikining
Amérikisi», dep atilidighan bir jay bar.
U bolsimu shimaliy Kaliforniyidiki Krimniy Jilghisidin
ibaret. Hazir
Krimniy Jilghisida balilargha 6 yashqa
kirgen waqittin bashlap kompyutér programmisi yézishni
ögitiwatidu.
Emdi
men
yéngi qérindashlirimizni tonushturushni bashlaymen. Men bu qétim
yene 3
neper qérindishimizni tonushturidighan bolup, ular men
tonushturghan 20-, 21-
we 22-qérindishimiz bolup hésablinidu. Oqurmenlerge
qolayliq bolsun üchün, men burunqi 19 neper qérindimizni
tonushturghan
maqalilerning tor adrésini mushu yazmining astigha kirgüzüp
qoydum.
Doktor Ablehet Ibrahim we Uning
A’ilisi
Shinjang
Uniwérsitétining
sabiq oqutquchisi doktor Ablehet Ibrahim (In’glizche «Ablahat Ibrahim» dep
yézilidu) Amérikigha eng baldur kelgen
Uyghur ziyaliylirining biri bolup hésablinidu. Yeni u 1986-yili
Amérikigha
kélip, Washin’gton Shtatidiki Washin’gton Uniwérsitéti (University of Washington)
da tilshunasliq
kespining doktorluq unwanigha érishti.
1-resim:
Merhaba Xanbaba xanim we uning 3 qizining Ürümchidiki waqtidiki
bir resimi.
Ablehet
Ibrahim
Amérikida doktorluqta oquwatqan mezgilde uning xanimi Merhaba
Xanbaba
bir tereptin Shinjang Uniwérsitétining bir oqutquchisi bolush
xizmitini
dawamlashturup, yene bir tereptin 3 qizini béqip chong qildi.
Ziyaliyliq
salahiyitige ige bu bir jüp er-xotun ikkiylen pütün zéhni we
énérgiyisini ashu
3 qizini oqush we kishilik pezilettin ibaret her ikki jehettin
obdan
terbiyileshke qaratti. Qizlirining normal oqushini ching
tutushtin bashqa, ular
qizlirini baliliq dewridin bashlapla Pi’anino we Iskiripka
derslirini élishqa
orunlashturdi. Shundaqla ularni her xil tenterbiye
pa’aliyetlirigimu aktip
qatnashturdi. Doktor Ablehet Ibrahim qizlirigha da’im mundaq
deytti: «Uyghurlar
dunyadiki bashqa insanlar bilen oxshash derijide eqilliq.
Dunyadiki bashqa
kishiler qilalighan ishlarni Uyghurlarmu qilalaydu. Eger siler
Uyghur
diyaridiki mekteplerde sinipning aldida mangsanglar, dunyaning
bashqa jayliridiki
dangliq mekteplerdimu sinipning aldi bolup oquyalaysiler.» Her
qandaq bir ishni
qilghanda, uni eng yuqiri derijide yaxshi qilish, we özi qilghan
her bir ishqa
nisbeten choqum ijabiy pozitsiye tutush Ablehetning a’iliside
izchil türde
tekitlinip kelgen ishlarning biridur.
2-resim:
Doktor Ablehet Ibrahim, Merhaba Xanbaba xanim, we Dilrebaning
ikki omaq
perzenti.
Doktor
Ablehet
Ibrahim bilen Merhabaning 3 qizi yuqiriqidek terbiyilinish
netijiside
«Niyet qilghan her qandaq ishni choqum qilghili bolidu»
deydighan öz-özige
bolghan chongqur ishench bilen chong boldi. Shuning bilen ular
asasen erler
üstünlükni igilep kelgen inzhénérliq kespiy saheside ish
bashlidi. Ablehetning
chong qizi Dilreba Kompyutér Ilmi (Computer Science) ning magistirliq
unwanigha ériship, hazir oqurmenlerge
nahayitimu tonushluq bolghan Féyisbuk shirkitide bir «Yumshaq
Détal Inzhénéri»
bolup ishlewatidu. Ablehetning ikkinchi qizi Berna «Éléktir
Inzhénérliqi»
kespining magistirliqi bilen «Igilik Bashqurush» kespining
magistirliqigha ériship,
hazir oqurmenlerge tonushluq bolghan Gugul shirkitining
In’glizche «Android Partnerships» dep
atilidighan bölümining bashliqi bolup
ishlewatidu. Ablehetning eng kichik qizi Rena «Sana’et
Inzhénérliqi» kespining
baklawurluq unwanigha ériship, hazir Féyisbukning boghaltirliq
bölümide bir
Analizchi bolup ishlewatidu.
Doktor
Ablehet
Ibrahim hazir Kaliforniyediki bir aliy mektepning proféssori
bolup, u
yerde Özbék tili derslirini ötüwatidu.
3-resim:
Doktor Ablehet Ibrahimning pütün a’ilisi.
Töwende
men
Dilreba bilen Bernani yene bir az tepsiliyrek tonushturup
ötimen.
Dilreba Ibrahim
Singlimiz
Dilreba
bashlan’ghuch, toluqsiz ottura we toluq ottura mekteplirining
hemmisini
Junggoda oqudi. Ashu mekteplerde oquwatqan mezgillerde u oqush
netijisi jehette
izchil türde sinip we mektep boyiche aldinqi qatardin orun aldi.
Dilreba toluq
otturini püttürgendin kéyin Wén’giriye Ma’arip Ministirliqining
bir oqush
mukapat puligha ériship, Kompyutér Ilmi boyiche aliy mektep
oqushini bashlidi.
Uning ghayisi oqush püttürgendin kéyin Mikrosoft shirkitige
kirip ishlesh idi.
Aliy mektep oqushini bashlap uzun ötmey, Dilreba inzhénérliq
kespiy sahelirini
asasen erler igiligenlikini, ular kichik waqtidin bashlapla
kompyutér bilen
hepiliship, chong bolghuche nahayiti köp tejribilik bolup
kétidighanliqini
bayqidi. Dilreba Ürümchidin kelgen, burun kompyutér bilen héch
qandaq
hepiliship baqmighan bolghachqa, ashundaq bir arqa körünüsh
bilen aliy mektepni
kompyutér ilmi kespide oqushning özi üchün bir xil jeng élan
qilish ikenlikini
hés qildi. Shuning bilen u özige nahayiti yuqiri telep qoyup
qattiq tirishti.
Netijide Wén’giriyediki dangliq mekteplerning biri bolghan Étwos
Lorand
Uniwérsitéti (Eotvos Lorand University)
ni ela
netije bilen püttürüp, kompyutér ilmi kespining baklawurluq
unwanigha érishti.
4-resim:
Singlimiz Dilreba Ibrahim
Dilreba
Wén’giriyede
oquwatqan mezgilde, uning apisimu Amérikigha kélip, dadisi bilen
jem boldi. Dilreba baklawurluq oqushini Wén’giriyede
tamamlighandin kéyin, umu
Amérikigha kélip, ata-anisi bilen jem boldi. Amérikigha
kelgendin kéyin,
Dilreba kespiy jehette özini yenimu tereqqiy qildurushning eng
ünümlük usuli
Amérika aliy mekteplirining biride bir Magistirliq unwani élish
ikenlikini hés
qildi. Amérikidiki aliy mekteplerde bir aspirantliq unwani üchün
oqumaqchi
bolghan chet ellik oqughuchilar «TOFIL» (TOEFL)
dep atilidighan bir In’gliz tili imtihani bilen toluq ottura
mektep kespiy
dersliridin élinidighan «GMAT»
dégen yene bir
imtihanida layaqetlik bolmisa bolmaytti. Shunglashqa Dilreba
Amérikigha kélipla
ashu ikki imtihan’gha öz küchige tayinip teyyarliq qilishqa
jiddiy halda
kiriship ketti, hemde u imtihanlarda layaqetlik bolup,
Kaliforniye Shtatliq
Uniwérsitétigha qobul qilindi. Dilreba bu mekteptimu sinipning
aldi bolup
oqudi. Shundaqla özining yétekchi oqutquchisi bilen bille
Amérikida chiqidighan
bir ilmiy tetqiqat zhurnilida bir parche ilmiy maqalimu élan
qildi. Magistirliq
oqushi jeryanida özining yétekchi oqutquchisining tewsiye qilip
bérishi bilen
ashu proféssor qoshumche xizmet qilidighan bir shirkette
«oqughuchi xizmetchi»
(internship employee) bolup
ishlidi.
Magistirliq
oqushini
tamamlighandin kéyin, Dilreba bir Qatar murekkep söhbetliship
bahalash
(interview) jeryanini öz béshidin
kechürüp,
Kaliforniyediki Kirimniy Jilghisi (Silicon
Valley)
diki In’glizche «ArcSight» dep
atilidighan bir
yuqiri téxnologiye shirkitide özining tunji xizmet ornigha
érishti. Bu
shirketning pay chéki 2008-yili bazargha sélinip, 2010-yiligha
kelgende uni
Amérikidiki dangliq kompyutér we éléktironika eswabliri
shirkitining biri
bolghan «Xewlet-Pakard» (Hewlett-Packard, HP)
shirkiti sétiwaldi. Dilreba qattiq tirishish, mesililer üstide
tenqidiy
tepekkur yürgüzüsh, we yéngi idiyilerni otturigha qoyush
arqiliq, nahayiti
tézla özining shirket üchün qimmet yaritishta eng aldida
turidighan
xadimlarning biri ikenlikini ispatlidi. U shirketning eqliy
mehsulatlirini
qoghdaydighan yéngi paténtlarni wujudqa keltürüp, «oqughuchi
xizmetchi» dégen
salahiyettin resmiy inzhénérliq ornigha kötürüldi, hemde u
yerdin ishlepchiqirish
we bir guruppa téxnikiliq xadimlarni bashquridighan rehberlik
ornigha ösüp,
nechche milyon dollarliq kirim yaritidighan ishlepchiqirish
meshghulatigha
mes’ul boldi. U tedrijiy halda yene shirketning téxnikiliq
layihiligüchisi (technical architect)
ornigha ösüp, shirketning
téxnologiyige mes’ul lidéri (Chief
Technology Officer,
CTO) ning ishenchlik meslihetchisi boldi. Dilreba
shirketning
1-derijilik lidéri (Chief Executive
Office, CEO)
bilen birlikte yéngi keshpiyat asasida bir yéngi mehsulat ishlep
chiqqan bolup,
Dilreba bu mehsulatni shirketning bir qétimliq 3000 kishilik
yighinida barliq
shirket xadimlirigha tonushturdi.
Xewlet-Pakard
shirkiti
Arcsight ni sétiwalghandin kéyin,
yéngiliq yaritish ishliri suslishishqa bashlidi. Shuning bilen
Dilreba yéngi
maharet we yéngi téxnologiyilerni öginish istiki bilen Alma
shirkitining yanfon
epliri (iPhone Apps) ni yasashni
öginishke
kirishti. Shu jeryanda u bir qanche yéngi Eplerni yézip chiqip,
ularni Alma
shirkitining «iTunes» dukinigha
qoydi. Shu jeryanda
u Alma shirkiti mehsulatlirining yumshaq détalliri (iOS)
we Ep baziri heqqide nurghun izdinish we tetqiqatlarni élip
bardi. Axirida özi
mes’ul sahening Mehsulat bashliqi, Grafik Layihiligüchi we
Yumshaq Détal
Inzhénéri boldi.
Dilreba
yalghuz
uning bilenla qana’etlinip qalmay, kündüzi özining normal
xizmitini
qilip, axshimi balilirini uxlitip bolghandin kéyinki barliq
waqitlirini yéngi
ep yézishqa qaratti. Ashundaq qattiq tirishish netijiside,
Dilreba bir qanche
yuqiri süpetlik we bir qisim alahide bosh orunlarni
tolduridighan eplerni
ishlep chiqqan bolup, u epler eng köp sétilghan epler qataridin
orun aldi.
Alma
shirkiti
«iPad» ni yéngidin élan qilip,
tetqiqatchilarni uning üchün yéngi eplerni yézishqa
chaqirghanda, Dilreba
pursetni ching tutup, iPad ning
Féyisbuk
programmisigha yéngi ep yézishqa atlandi. iPad
bazargha sélin’ghan birinchi küni Dilreba yazghan Féyisbuk Epi
Alma shirkiti
dukinida eng köp sétilghan 10 Epning biri bolush sheripige
érishti. U chaghda
Féyisbuk shirkitining özimu zörür bolghan Eplerge meblegh
sélishqa ülgürelmey
qalghanidi.
Uningdin
kéyin
Dilreba Xewlet-Pakarddiki xizmitidin istépa bérip, buzghunchi
xaraktérlik
yéngi téxnologiyilerni tereqqiy qilduridighan yéngi qurulghan
shirkettin
birsige bérishni qarar qildi. Hemde ma’arip saheside
ishlitilidighan
mehsulatlarni ishlep chiqiridighan bir yéngi shirketke kirip,
uning inzhénérliq
ishlirigha mes’ul boldi. Shundaqla pütün mehsulat bazisini
yéngiwashtin qurup
chiqti. Bu shirket meblegh salghuchilardin yene bir qétim pul
hel qilishni
qarar qilghanda, Dilreba yéngi nersilerni öginish we yéngi
ötkellerge hujum
qilish meqsitide, hazirqi zaman yéngiliqlirigha wekillik
qilidighan Alma
shirkiti, Gugul shirkiti yaki Féyisbuk shirkitige kirip
ishleshni qarar qildi.
Nahayiti murekkep söhbetliship bahalash jeryanini beshidin
kechürüp, Dilreba
Netfiliks (Netflix) shirkiti,
Alma shirkiti we
Féyisbuk shirkitidin tengla xizmetke élish teklipi tapshurup
aldi. Dilreba bir
qanche kün estayidil oylan’ghandin kéyin, Féyisbuk shirkitidiki
xizmetni qobul
qilish qararigha kélip, öz hayatining yene bir yéngi dewrini
bashlidi.
Féyisbukqa kirgendin buyan Dilreba öz zéhnini mehsulat miqdarini
köpeytish (scalability) we chong
kölemlik sanliq melumatlarni bir
terep qilish (big data domains)
sahesidiki
bilimi ashurushqa merkezleshtürüp keldi. U hazir Féyisbukta
«Asasliq Inzhénér»
(Principal Engineer) bolup,
shirketning ölchesh
ilmi sahesidiki meshghulatlirigha yétekchilik qiliwatidu.
Yuqiriqi
ishlarni
qilish jeryanida, Dilreba yene ikki chirayliq perzentning anisi
boldi.
U qarishiche, yéqin kelgüside kompyutér programmisi yézishni
bilish xuddi
In’gliz tilini bilish bilen oxshash derijide muhim bolup qalidu.
U yéngi
téxnologiyilerning muhimliqini tonup yétip, balilirigha 6
yashtin bashlapla
programma yézishni ögitishke bashlidi. Shuning bilen bir
waqitta, Dilreba «Coder Dojo» dep
atilidighan teshkilatlargha oxshash
orunlarda pida’iy bolup ishlep, balilargha programma yézishni
ögitiwatidu.
Dilrebaning ghayisi Uyghur balilirighimu programma yézishni
ögitip, Amérikining
Kirimniy Jilghisida bar bolghan yéngi téxnologiye bayliqliri
bilen Uyghur
balilirinimu teminleshtur.
Singlimiz
Dilreba
toghrisida töwendiki tor betliride téximu köp uchurlar bar:
https://www.linkedin.com/in/dilraba
http://www.google.com/patents/US20140075564
http://www.mcs.csueastbay.edu/~lertaul/MANETSecCamReadyV6.pdf
http://www.businessinsider.com/10-things-we-love-and-hate-about-the-ipad-2010-4?op=1
http://techcrunch.com/2010/04/05/facebooks-ipad-impostor-facebook-ultimate-removed-from-the-app-store/
Berna Ibrahim
Singlimiz
Berna
doktor Ablehet Ibrahim bilen Merhaba Xanbaba xanimning ikkinchi
qizi
bolidu. Bashlan’ghuchta oquwatqan waqtidin bashlapla Berna
jismaniy we oqush
jehetning her ikkiside sinipning aldida méngishni özi üchün bir
adet qildi.
Bashlan’ghuchni ela netije püttürgendin kéyin, u Ürümchi
Sheherlik 17-ottura
mektep (Tejribe Ottura Mektep) te oqudi. Berna kitab oqush we
bir nerse
yézishqa nahayitimu amraq bolup, toluqsiz we toluq ottura
mekteplerde oquwatqan
mezgillerde sinipning öginish bashliqi bolup ishlidi. Shu
mezgillerde uning bir
parche qisqa hékayisi bilen yene bir parche shé’iri «Tarim
Ghunchiliri
Zhurnili» da élan qilindi. Berna tebi’iy-pen oqushidimu nahayiti
yaxshi bolup,
mektepning Matématika we Ximiye Olimpik etritining ezasi bolup,
her penniy
musabiqilerge qatnashti. Shundaqla mektepning yilliq tenterbiye
musabiqiside
izchil türde 100 métir, 400 métir we 800 métirgha yügürüsh
türining birinchilik
ornini saqlidi.
5-resim:
Singlimiz Berna Ibrahim.
Toluq
otturini
püttürgendin kéyin, Berna apisi bilen bille Amérika Washin’gton
shtati
Siyatul (Seattle) shehirige
kélip, dadisi bilen
jem boldi. U chaghda Berna téxi In’gliz tilini anche yaxshi
bilmeydighan bolup,
ashundaq bolushigha qarimay aliy mektep derslirini tallap
oqushni bashlidi.
Amérikida
ottura
téxnikomlardin yuqiriraq, we aliy mekteplerdin töwenrek
turidighan,
«Jama’et Instituti» (Community College)
dep
atilidighan mektepler köp bolup, bu mektepler 2 yilliq ottura
téxnikom unwanimu
béreleydu, shundaqla aliy mekteplerning deslepki 2 yilliq
derslirini ötüpmu
béreleydu. Yeni siz mushundaq mektepte ikki yil oqup, andin
kéyin bir resmiy
aliy mektepke yötkilip, yene 2 yil oqup, baklawur unwani
alalaysiz. Bundaq
mekteplerning sani köp, we oqush puli resmiy aliy
mekteplerningkidin köp erzan
bolghachqa, aliy mektepning deslepki 2 yilliq oqushini ashundaq
mekteplerde
tamamlaydighan oqughuchilar nahayiti köp.
Berna
Amérikigha
kelgendin kéyinki deslepki mezgillerde Siyatuldiki bir Jama’et
Instituti (Shoreline Community College)
da bir
tereptin «matématika ders chüshendürgüchisi» (math
tutor) bolup ishlep, yene bir tereptin til ögendi. Yeni
u özining
matématika bilimini ishqa sélip, shu arqiliq emeliy In’gliz
tilini ögendi.
2001-yili
Berna
Washin’gton Uniwérsitéti (University of
Washington) gha iltimas qilip, éléktir inzhénérliqi
kespining
baklawurluq programmisigha qobul qilindi. Berna u mekteptimu
nahayiti aktip
bolup, shu yerdiki «Ayal Inzhénérlar Jem’iyiti» ge eza bolup
kirdi. Bu
jem’iyetning meqsiti qizlarni inzhénérliq kespide oqushqa
righbetlendürüp, shu
arqiliq inzhénérliq kespiy saheside ishleydighan ayallarning
sanini köpeytish
idi. 2003-yili Berna mezkur jem’iyetning «Shirketler bilen
alaqileshküchisi» (Corporate Liaison)
wezipisige teyinlinip, u mushu
jem’iyet bilen hemkarlishiwatqan 45 shirket bilen alaqilishish
ishlirigha
mes’ul bolup ishlidi. 2005-yili Berna Ayal Inzhénérlar Jem’iyiti
Washin’gton
Uniwérsitéti shöbisige re’is bolup saylinip, 2006-yili ashu
wezipige yene qayta
saylandi. Ashu mezgilde Berna küchini yéngidin aliy mektepke
kirgen we mezkur
aliy mektepke bashqa yerlerdin almiship kelgen oqughuchilargha
mezkur
jem’iyetni teshwiq qilish xizmitige merkezleshtürüp, nahayiti
yaxshi
netijilerni yaratti.
Ashu
mezgilde
Berna yene bir tereptin éléktir inzhénérliqi kespining
aspirantliq
oqughuchisi bolup ishlep, yene bir tereptin mezkur
uniwérsitétning «Emgek
Küchlirini Rawajlandurush Tetqiqat Merkizi» de «yardemchi
tetqiqatchi» bolup
ishlidi. Ashu mezgilde, yeni 2004-yili Berna Shangxeyde
échilghan «Dunya Inzhénérliq
Yighini» ning «Ayallar Tarmaq Yighini» gha teklip qilinip, u
yighinda özining
tetqiqat netijiliridin ilmiy doklat berdi.
Uningdin
kéyin
Berna Washin’gton Uniwérsitétining Éléktir Inzhénérliqi kespi
boyiche bir
baklawur unwanigha érishti. Toluq kursta oquwatqan mezgilde,
Berna hawa qatqan
qorallirining her xil sistémilirini ishlep chiqiridighan,
dunyadiki eng chong
shirketlerning biri bolghan «Xonéywél» (Honeywell
International) shirkitide «yazliq oqughuchi xizmetchi»
(summer intern) bolup ishlidi. Bu
xizmet uning kéyinche
téxnologiye saheside xizmetni tallishida türtkilik rol oynidi.
Shu qétim Berna
radar zapchaslirini layihileydighan bir qattiq détal
guruppisigha eza bolup
ishligen bolup, ashu radar zapchasliri hazir dunyaning hemme
yerlirige qatnawatqan
Boying 737 we Boying 747 ayropilanlirida omumyüzlük
ishlitiliwatidu.
Singlimiz
Berna
Washin’gton Uniwérsitétida örlep oqup, éléktir inzhénérliqi
kespide bir
magistirliq unwanigha érishkendin kéyin, u Kaliforniye
Shtatining Kirimniy
Jilghisigha köchüp keldi. Hemde özining tunji qétimliq resmiy
xizmiti süpitide
dunyagha dangliq kompyutér shirkiti Intél (Intel)
ge kirip, u shirketning riqabet nahayitimu küchlük bolghan
«lidérliqni
rawajlandurush programmisi» da ishlidi. Bu dewrdiki eng yuqiri
pelle Bernaning
Gérmaniyining Myunxén shehiride ötküzgen bir yili boldi. Bu
mezgilde u Intél
shirkitining Yawropa shöbiside bir guruppa xadimlargha
yétekchilik qilip, Intél
mehsulatlirining Yawropa, Ottura Sherq we Afriqa bazarliridiki
sétilish
miqdarini östürüsh istratégiyisini tüzüp chiqti.
2008-yili
Berna
Intélning Kaliforniye Kirimniy Jilghisidiki bash shtabigha
qaytip kélip,
San Franshisko rayonidiki xéridarlar üchün xizmet qilidighan
téxnikiliq soda
guruppisida ishlidi. 2010-yiligha kelgende Berna Intél
mehsulatlirini yéngi
bazarlargha kéngeytip, shirketning yilliq kirimining aldinqi bir
yildikige
qarighanda 50 milyon dollardin ösüp méngishigha biwasite töhpe
qoshti. Ashu
mezgilde Berna yene Intil üchün yene bir qisim alahide
töhpilerni yaratti.
Mesilen, Intél, «Netgear» we «Dell» shirketlirining istratégiyilik
hemkarliq
munasiwiti ornitishi, «Logitech»
shirkitini
Intélning «Gugul Téléwizori» (GoogleTV)
projékti
(tereqqiyat türi) ge bir halqiliq shérik qilip élip kirish,
hemde Intélning
sodisining 38 pirsent ösüshige sewebchi bolghan bir bazarlash
pa’aliyiti (Private
Cloud
consumer marketing campaign) ni ijat
qilish we emeliyleshtürüsh
qatarliqlar.
Berna
dawamliq
türde özining maharetlirini yaxshilash we kéngeytish
pursetlirini
izdep turdi. 2009-yili u Kaliforniye Uniwérsitéti Bérkéléy
shöbisining igilik
bashqurush kespige iltimas qilip, ashu kesipning magistirliq
programmisigha
qobul qilindi. Bu mektepning «Xas Igilik Bashqurush Instituti» (Haas School of Business) dégen
fakultéti dunya boyiche
nahayiti dangliq bolup, méning oghlum Dilshatmu 4 yilning aldida
ashu
fakultétta igilik bashqurush kespining baklawurluq unwanini
aldi. Bernaning bu
oqushining iqtisadiy chiqimini Intél shirkiti öz üstige aldi.
Berna shuningdin
kéyinki 3 yil waqit ichide kündüzi öz shirkitide bir pütün
künlük xizmetchi
bolup ishlep, axshimi we Shenbe-Yekshenbe künliri mezkur
magistirliq oqushini
oqudi. 2012-yili Berna In’glizche «MBA»
dep
atilidighan, Uyghurche menisi «Igilik Bashqurush Magistirliq
Unwani» bolghan
yene bir magistirliq unwanigha érishti. Bernaning muweppeqiyetke
bolghan
intilishi we burun qolgha keltürgen alahide töhpilirige asasen,
Intél shirkiti
Bernani bir rehbiriy orun’gha teyinlep, uni Intél yéngidin
sétiwalghan «McAfee» shirkitining
xéridarlirigha we mehsulatlarni
bazarlashqa mes’ul qildi. Bernaning lidérliqi astida bu ikki
shirketning «McAfee LiveSafe» dep
atilidighan tunji birleshme
mehsulati muweppeqiyetlik halda bazargha sélindi.
2013-yili
Gugul
shirkiti 140 neper kandidatning ichidin Bernani tallap xizmetke
aldi,
hemde uni shirketning Android
etritining
Junggodiki Gugul shériklirige mes’ul xadimi qilip teyinlidi
(Gugul shirkitide
ishlesh üchün her yili 1.2 milyon adem xizmetke iltimas qilidu).
Berna hazir
kéyinki bir milyard intérnét ishletküchilirini nishanlap turup
tereqqiy
qilduruwatqan «Android One»
mehsulatini tereqqiy
qildurup ishlep chiqirish etritining bashliqi bolup ishlewatidu.
Bu projékt bir
qatar qattiq détal qa’idilirini békitip chiqidighan bolup,
bashqa yanfon
shirketliri ashu qa’idilerge asasen Android
ni
ishlitidighan töwen-chiqimliq yanfonlarni ishlep chiqiridu.
Singlimiz
Berna
dawamliq türde inzhénérliq kespiy saheside ishleydighan
ayallarning
jem’iyetlirining xizmitige qatnishiwatqan bolup, u yene toluq
ottura mektep we
aliy mektep qiz oqughuchilirini tebi’iy-pen we inzhénérliq
sahesige kirishke
dewet qilidighan xizmetlernimu élip bériwatidu.
Singlimiz
Berna
hazir kéyinki bir milyard ademni intérnét ishlitidighan qilish
yolida zor
ishtiyaq bilen tirishchanliq körsitiwatidu. U qattiq
tirishchanliq we ésil
pozitsiyining choqum ünüm béridighanliqigha qattiq ishinip,
adimiylik bilen
kesiptin ibaret her ikki jehette özining talant-iqtidarlirini
eng yuqiri
derijide jari qildurush yolida dawamliq tirishchanliq
körsitiwatidu.
Men
singlimiz
Dilreba bilen Bernani hazirqi zaman Uyghur ayal qehrimanlirining
bir
tipik wekili, dep tonuymen, hemde ulardin nahayitimu
pexirlinimen.
Singlimiz Dilreba Ibrahim Hazirghiche
Élan Qilghan
Ilmiy Eserlerning Tizimliki (In’glizche):
[1]Network
asset
information management. Patent No. US 20140075564 A1.
[2]
Evaluation of Secure Routing Protocols in Mobile Ad Hoc
Networks (MANETs).
Presented at Security and Management Conference 2009: Las
Vegas, Nevada, USA.
[3]
Business Insider article about Dilraba’s Facebook App: http://read.bi/19mAcXc
[4]
Techcrunch article about Dilraba’s Facebook App: http://tcrn.ch/1M1LZMN
«Chet Elde Oqughan Netijilik
Uyghurlar» Heqqidiki
Burunqi Maqalilerning Tor Adrésliri:
Men
oqurmenlerge
qolayliq bolsun üchün, mezkur katégoriye ichide burun élan
qilghan
maqalilerning tor adréslirini bu yerge yézip qoydum. Men hazir
özümning
maqalilirini jem’iy 5 Uyghurche torgha chiqiriwatqan bolup
(özümning
www.meripet.com dégen tor bétini hésablimighanda), eslide
maqalilerning bashqa
torlardiki adréslirinimu yézip qoyghan bolsam adil ish qilghan
bolattim. Emma
undaq qilishqa bek köp waqit kétidighan bolup, men uninggha
yétiship
bolalmidim. Shunglashqa «izdinish» tin bashqa torlarning
bashqurghuchi
ukilirimizning toghra chüshinishini, méning bu adaletsizlikimni
epu qilishini
soraymen.
[1]
Tömür
Paltash, Aynur Abdurazaq we Muhemmetjan Abdulla (2014-12-12,
1-3)
«Yéngiliq
Yaritish Qabiliyitini Östürüshning 9 Xil Usuli»
http://bbs.izdinix.com/thread-61200-1-1.html
[2]
Mexmut
Abla we Nurnisa Qurban (2014-12-19, 4-5)
«Amérikidiki Ottura Mekteplerning «Yéngi
Keshpiyat Musabiqisi»
Pa’aliyetliri»
http://bbs.izdinix.com/thread-61336-1-1.html
[3]
Ekber
Shérip we Mirshad Abduréhim (2014-12-26, 6-7)
«Yalghanchiliqqa
Ait 12 Heqiqet»
http://bbs.izdinix.com/thread-61490-1-1.html
[4]
Waqtinche
éliwétilgen ikki qérindishimiz (2015-1-2, 8-9, kéyin qayta
chiqirilidu)
http://bbs.izdinix.com/thread-61626-1-1.html
[5]
Shakir
Shemshi we Erkin Abduwayit (2015-2-13, 10-11)
Chet
Elde Oqughan Netijilik Uyghurlar (1)
http://bbs.izdinix.com/thread-62355-1-1.html
[6]
Ebeydulla
Abduweli, Ghappar Pettar we Muqeddes Qurban (2015-2-27, 12-14)
Chet
Elde Oqughan Netijilik Uyghurlar (2)
http://bbs.izdinix.com/thread-62589-1-1.html
[7]
Ilyas
Qasim, Dilshat Abla we Abdureshid Jelil Qarluq (2015-3-13,
15-17)
Chet
Elde Oqughan Netijilik Uyghurlar (3)
http://bbs.izdinix.com/thread-62798-1-1.html
[8]
Abliz
Abduqadir we Erkin’ay Abliz (2015-3-20, 18-19)
Chet
Elde Oqughan Netijilik Uyghurlar (4)
http://bbs.izdinix.com/thread-62901-1-1.html
Bu maqalini héchkimdin sorimay, menbesini
bergen asasta bashqa her qandaq torgha chiqarsingiz, yaki
élkitabqa oxshash bashqa her qandaq shekilde ishletsingiz
boluwéridu. Bu maqale barliq uyghurlargha mensup.
© Copyright 2014 Uyghur
Meripet Torbéti